DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.26701#0057
MAUROWIE W HISZPANII
Półwysep Iberyjski, sąsiadujący z Włochami i niezbyt oddalony od Grecji, niemal
stykający się z Afryką, odgrodzony od Francji Pirenejami, oblewany od zachodu
falami Atlantyku, zawsze nęcił przybyszy. W szerokich nadmorskich przestrzeniach
cieszył się ciepłym, łagodnym klimatem. Ziemie Hiszpanii, nawadniane licznymi
rzekami, sposobne były do uprawy oliwek, winorośli, drzew cytrusowych, migda-
łów, a nawet palm daktylowych. Wnętrze kraju zajmuje płaskowyż zwany Mese-
ta, ale pasma górskie biegną w różnych kierunkach, osiągając strefę wiecznych
śniegów. Cieśnina dzieląca Hiszpanię od Afryki, zwana w starożytności Slupami
Herkulesa, znacząca kres kontynentu eurazjatyckiego i afrykańskiego, otwierająca
się w niezmierzony i tajemniczy Okeanos — ocean, w rzeczywistości była łatwa
do przebycia nawet w prymitywnych łodziach i na tratwach. Sądzi się, że pieiwsi
ludzie stanęli na półwyspie w okresie paleolitu, przybywając właśnie z Afryki.
Ludzie o ciemnej skórze wędrowali na północ, by się zetknąć z grupami koczow-
ników z Azji i być może żywym dowodem tych dawnych wędrówek są dziś Basko-
wie, z uporem walczący o utrzymanie swej tożsamości. Potem, również z Afryki,
przyszli Iberowie i znów na północy zetknęli się z przybyłymi zza gór Celtami.
Mniej więcej od roku 1000 p.n.e. właśnie Ibero-Celtowie stanowić zaczęli na półwys-
pie ludność zwartą, stojącą na dość wysokim poziomie cywilizacyjnym, mającą
swoje bóstwa czczone w postaciach zwierzęcych dzika lub niedźwiedzia. Ale już
od XI wieku p.n.e. do południowych przystani napływać zaczęły statki i okięty
Fenicjan, a od VI wieku — Greków. W III wieku p.n.e. kraj opanowali Kartagiń-
czycy, toczący szalone wojny ze swym największym rywalem Rzymem.
Hiszpania stała się widownią starcia obu potęg, ale po trzech wojnach nazwa-
nych przez Rzymian wojnami punickimi, pomimo zwycięstw militarnego geniusza,
jakim był Hannibal, górę wzięli Rzymianie. W I wieku p.n.e., po ciężkich bojach
z Ibero-Celtami, złamali ich opór i włączyli Hiszpanię do swego imperium jako waż-
ną prowincję. Rzym ofiarował pokonanym swoje prawo, swój język i wysoką cywi-
lizację, a ci porzucili tradycje iberyjskie i celtyckie, przejmując język łaciński
w formie dialektu prowincjonalnego. Już w I wieku n.e. pojawiło się w Hiszpanii
chrześcijaństwo. Pax Romana — pokój rzymski trwał do początków V wieku.
Stopniowo imperium chyliło się ku upadkowi, dobijane atakami ludów północnych
i wschodnich, a w szczególności plemion germańskich, Wandalów, Alanów i Swebów,
wreszcie Wizygotów. Wandalowie parli na południe, może od nich właśnie wzięła na-
Półwysep Iberyjski, sąsiadujący z Włochami i niezbyt oddalony od Grecji, niemal
stykający się z Afryką, odgrodzony od Francji Pirenejami, oblewany od zachodu
falami Atlantyku, zawsze nęcił przybyszy. W szerokich nadmorskich przestrzeniach
cieszył się ciepłym, łagodnym klimatem. Ziemie Hiszpanii, nawadniane licznymi
rzekami, sposobne były do uprawy oliwek, winorośli, drzew cytrusowych, migda-
łów, a nawet palm daktylowych. Wnętrze kraju zajmuje płaskowyż zwany Mese-
ta, ale pasma górskie biegną w różnych kierunkach, osiągając strefę wiecznych
śniegów. Cieśnina dzieląca Hiszpanię od Afryki, zwana w starożytności Slupami
Herkulesa, znacząca kres kontynentu eurazjatyckiego i afrykańskiego, otwierająca
się w niezmierzony i tajemniczy Okeanos — ocean, w rzeczywistości była łatwa
do przebycia nawet w prymitywnych łodziach i na tratwach. Sądzi się, że pieiwsi
ludzie stanęli na półwyspie w okresie paleolitu, przybywając właśnie z Afryki.
Ludzie o ciemnej skórze wędrowali na północ, by się zetknąć z grupami koczow-
ników z Azji i być może żywym dowodem tych dawnych wędrówek są dziś Basko-
wie, z uporem walczący o utrzymanie swej tożsamości. Potem, również z Afryki,
przyszli Iberowie i znów na północy zetknęli się z przybyłymi zza gór Celtami.
Mniej więcej od roku 1000 p.n.e. właśnie Ibero-Celtowie stanowić zaczęli na półwys-
pie ludność zwartą, stojącą na dość wysokim poziomie cywilizacyjnym, mającą
swoje bóstwa czczone w postaciach zwierzęcych dzika lub niedźwiedzia. Ale już
od XI wieku p.n.e. do południowych przystani napływać zaczęły statki i okięty
Fenicjan, a od VI wieku — Greków. W III wieku p.n.e. kraj opanowali Kartagiń-
czycy, toczący szalone wojny ze swym największym rywalem Rzymem.
Hiszpania stała się widownią starcia obu potęg, ale po trzech wojnach nazwa-
nych przez Rzymian wojnami punickimi, pomimo zwycięstw militarnego geniusza,
jakim był Hannibal, górę wzięli Rzymianie. W I wieku p.n.e., po ciężkich bojach
z Ibero-Celtami, złamali ich opór i włączyli Hiszpanię do swego imperium jako waż-
ną prowincję. Rzym ofiarował pokonanym swoje prawo, swój język i wysoką cywi-
lizację, a ci porzucili tradycje iberyjskie i celtyckie, przejmując język łaciński
w formie dialektu prowincjonalnego. Już w I wieku n.e. pojawiło się w Hiszpanii
chrześcijaństwo. Pax Romana — pokój rzymski trwał do początków V wieku.
Stopniowo imperium chyliło się ku upadkowi, dobijane atakami ludów północnych
i wschodnich, a w szczególności plemion germańskich, Wandalów, Alanów i Swebów,
wreszcie Wizygotów. Wandalowie parli na południe, może od nich właśnie wzięła na-