ΑΕ 1914
143
Το Ώδείον του Περικλέους
και άνασκαφαΐ κατά την ΒΑ γωνίαν της Ακροπόλεως
(πίναξ 4 )
ύπό
Παναγιώτου Κασχριώτου.
Αί άνασκαφαι προς άνεύρεσιν του Ωδείου του
Περικλέους, άς άνέλαβον /.ατά την ΒΑ γωνίαν
ύπό την Ακρόπολιν και άριστερά άνωθεν του Διο-
νυσιακού θεάτρου παρέσχον ήμΐν πράγματα, ώς έκ
της έπί της θέσεως αύτοΰ άνοικοοομήσεως μικρών
και πτωχικών οικιών, αίτινες λάθρα δια νυκτός
κτισθεΐσαι παρουσιάσθησαν πρω'ίαν τινά ώς ίδιο—
κτησίαι, έν ώ τά οικόπεδα, έφ' ών έκτίσθησαν αδ-
ται άνήκον κατά το πλείστον εις τό δημόσιον.
Άλλη ο' αίτια της μη εύχεροΰς άποκαλυψεως
τών άρχαίων οικοδομημάτων του άστεως είναι και
ή άδεια τών Βαυαρών άρχιτεκτόνων και δη του
8ο1ιαΙ)θΓί, έπιτρεψάντων την έπέκτασιν της πό-
λεως, μετά τον ώς πρωτευούσης του νέου βασι-
λείου καθορισμόν τών Αθηνών έν ετει 1835, πριν
ή γίνωσιν άνασκαφαί' άλλ' ή πολιτική και οικο-
νομική κατάστασις του νεότευκτου κράτους ήτο
τότε τοιαύτη, ώστε οπωσδήποτε δικαιολογεί τήν
ελλειψιν της προορατικότητος ταύτης.
ΈντεΟθεν πολλαί ζημίαι έπήλθον εις τε το δη-
μόσιον και τήν άρχαιολογικήν Έταιρείαν δια τήν
άποζημίωσιν οικοδομημάτων, κειμένων έπί αρ-
χαίων ιδρυμάτων, ών εκσκαφή διενηργήθη ύπό
τοΟ δημοσίου, ή ύπό της αρχαιολογικής Εται-
ρείας, ή ύπό τών ένταΰθα εγκαθιδρυμένων άπό του
1845 και έντεΟθεν ξένων αρχαιολογικών Σχολών.
ΤΙ τοιαύτη διαγωγή τών Βαυαρών συνετέλεσεν
εις το νά μή καθορισθη τελέως ό τοπογραφικός
χάρτης τών άρχαίων Αθηνών, ώ: ό της Ρώμης
και νά παρελκυσθη έπ'ι μακρόν, λόγω τών απαι-
τουμένων ύπεράγκων προς άποζημίωσιν δαπανών,
ή περαιτέρω ενέργεια άνασκαφών. Πολλά εκ τού-
του σπουδαία οικοδομήματα μένουσιν εισέτι τεθαμ-
μένα, άγνοουμένης της θέσεως αυτών, άλλων δε
πολλών άμφισβητεϊται και αύτό το όνομα. 'Αρκεΐ
νά άναφέρωμεν έκ τών πολλών ό'τι και αύτοΰ του
Θησείου έν ένδοιασμώ τίθεται ύπό τών άρχαιολό-
γων ή άληθής ονομασία- διότι, ώς γνωστόν, άλλοι
μεν καλουσιν αύτό ναόν του Άρεως, άλλοι Ηρα-
κλέους, άλλοι Απόλλωνος Πατρώου και άλλοι
τέλος, κατά τήν πιθανωτάτην γνώμην, Ηφαίστου.
Αλλ' έπί το ήμέτερον έργον.
Έπί τών ύφ' ήυ.ών γενομένων άνασκαφών άνα-
φέρομεν ό'τι προέβημεν εις τήν κατάρριψιν τών
έςαγορασθέντων δύο μικρών οικίσκων και τήν επι-
μελή άποκάθαρσιν του τόπου, άλλά το στενον και
σκολιον τών οδών παρεκώλυε τά μέγιστα τήν με-
ταφοράν τών χωμάτων και τών άλλων Ολικών ώς
έκ της δυσκολίας του νά πλησιάζωσι τά κάρρα'
εντεύθεν δε πλεΐσται ό'σαι δυσχέρειαι παρουσιά-
ζοντα ήμΐν καθ έκάστην και ετι μείζονες προέκυ-
πτον εφ' όσον προεβαίνομεν εις τήν ΜΑ γωνίαν της
Ακροπόλεως, έ'νθα ήλπίζομεν νά ευρωμεν το άνα-
ζητούμενον Ώδείον τοΟ Περικλέους.
Κατά τάς έπικρατούσας γνώμας μέχρι προ τί-
νος ένομίζετο ό'τι τέσσαρα ύπήρχον έν τή άρχαιό-
τητι Ώδεΐα έν Αθήναις 1.
α'). Τό Ώδείον του Περικλέους κατά τήν ΜΑ
της Ακροπόλεως γωνίαν και άνατολικώς τοΟ Διο-
νυσιακού θεάτρου.
β). Τό περί τήν Έννεάκρουνον κατά τον Ίλισ-
σόν, ό'περ ήν και τό άρχαιότατον πάντων.
γ'). Τό του Ήρώδου του ΆττικοΟ και της Ρη-
γίλλης, ό'περ κατά τάς ΜΔ ύπωρείας της Ακρο-
πόλεως μέχρι τούδε έν έρειπίοις διατηρείται.
δ'). Τό του Άγρίππα έν Κεραμεικώ, μικρόν ον
1 Πρβ. \ναο1ΐ8Πιιι11ι, ϋϊθ ΒίαάΙ ΑΙΙιβη ϊιη ΑΙίβιΊ&αιη Α'
σ. 276 χαί 672. — Ε. Ουι-Ιϊιΐδ, Βίβάί^θβοΐιϊοΐιΐβ ν. Αίΐιβη σ.
54 και 142. — \ν. ϋδι-ρίβΐά ΑίΙιβη. ΜϊίΛβίΙυη^βη 1892 σ.
252.— ,ΙιιάθίοΙι, Τορο^ΓβρΙιίβ ν. ΑΙΙιβη σ, 275.
20
143
Το Ώδείον του Περικλέους
και άνασκαφαΐ κατά την ΒΑ γωνίαν της Ακροπόλεως
(πίναξ 4 )
ύπό
Παναγιώτου Κασχριώτου.
Αί άνασκαφαι προς άνεύρεσιν του Ωδείου του
Περικλέους, άς άνέλαβον /.ατά την ΒΑ γωνίαν
ύπό την Ακρόπολιν και άριστερά άνωθεν του Διο-
νυσιακού θεάτρου παρέσχον ήμΐν πράγματα, ώς έκ
της έπί της θέσεως αύτοΰ άνοικοοομήσεως μικρών
και πτωχικών οικιών, αίτινες λάθρα δια νυκτός
κτισθεΐσαι παρουσιάσθησαν πρω'ίαν τινά ώς ίδιο—
κτησίαι, έν ώ τά οικόπεδα, έφ' ών έκτίσθησαν αδ-
ται άνήκον κατά το πλείστον εις τό δημόσιον.
Άλλη ο' αίτια της μη εύχεροΰς άποκαλυψεως
τών άρχαίων οικοδομημάτων του άστεως είναι και
ή άδεια τών Βαυαρών άρχιτεκτόνων και δη του
8ο1ιαΙ)θΓί, έπιτρεψάντων την έπέκτασιν της πό-
λεως, μετά τον ώς πρωτευούσης του νέου βασι-
λείου καθορισμόν τών Αθηνών έν ετει 1835, πριν
ή γίνωσιν άνασκαφαί' άλλ' ή πολιτική και οικο-
νομική κατάστασις του νεότευκτου κράτους ήτο
τότε τοιαύτη, ώστε οπωσδήποτε δικαιολογεί τήν
ελλειψιν της προορατικότητος ταύτης.
ΈντεΟθεν πολλαί ζημίαι έπήλθον εις τε το δη-
μόσιον και τήν άρχαιολογικήν Έταιρείαν δια τήν
άποζημίωσιν οικοδομημάτων, κειμένων έπί αρ-
χαίων ιδρυμάτων, ών εκσκαφή διενηργήθη ύπό
τοΟ δημοσίου, ή ύπό της αρχαιολογικής Εται-
ρείας, ή ύπό τών ένταΰθα εγκαθιδρυμένων άπό του
1845 και έντεΟθεν ξένων αρχαιολογικών Σχολών.
ΤΙ τοιαύτη διαγωγή τών Βαυαρών συνετέλεσεν
εις το νά μή καθορισθη τελέως ό τοπογραφικός
χάρτης τών άρχαίων Αθηνών, ώ: ό της Ρώμης
και νά παρελκυσθη έπ'ι μακρόν, λόγω τών απαι-
τουμένων ύπεράγκων προς άποζημίωσιν δαπανών,
ή περαιτέρω ενέργεια άνασκαφών. Πολλά εκ τού-
του σπουδαία οικοδομήματα μένουσιν εισέτι τεθαμ-
μένα, άγνοουμένης της θέσεως αυτών, άλλων δε
πολλών άμφισβητεϊται και αύτό το όνομα. 'Αρκεΐ
νά άναφέρωμεν έκ τών πολλών ό'τι και αύτοΰ του
Θησείου έν ένδοιασμώ τίθεται ύπό τών άρχαιολό-
γων ή άληθής ονομασία- διότι, ώς γνωστόν, άλλοι
μεν καλουσιν αύτό ναόν του Άρεως, άλλοι Ηρα-
κλέους, άλλοι Απόλλωνος Πατρώου και άλλοι
τέλος, κατά τήν πιθανωτάτην γνώμην, Ηφαίστου.
Αλλ' έπί το ήμέτερον έργον.
Έπί τών ύφ' ήυ.ών γενομένων άνασκαφών άνα-
φέρομεν ό'τι προέβημεν εις τήν κατάρριψιν τών
έςαγορασθέντων δύο μικρών οικίσκων και τήν επι-
μελή άποκάθαρσιν του τόπου, άλλά το στενον και
σκολιον τών οδών παρεκώλυε τά μέγιστα τήν με-
ταφοράν τών χωμάτων και τών άλλων Ολικών ώς
έκ της δυσκολίας του νά πλησιάζωσι τά κάρρα'
εντεύθεν δε πλεΐσται ό'σαι δυσχέρειαι παρουσιά-
ζοντα ήμΐν καθ έκάστην και ετι μείζονες προέκυ-
πτον εφ' όσον προεβαίνομεν εις τήν ΜΑ γωνίαν της
Ακροπόλεως, έ'νθα ήλπίζομεν νά ευρωμεν το άνα-
ζητούμενον Ώδείον τοΟ Περικλέους.
Κατά τάς έπικρατούσας γνώμας μέχρι προ τί-
νος ένομίζετο ό'τι τέσσαρα ύπήρχον έν τή άρχαιό-
τητι Ώδεΐα έν Αθήναις 1.
α'). Τό Ώδείον του Περικλέους κατά τήν ΜΑ
της Ακροπόλεως γωνίαν και άνατολικώς τοΟ Διο-
νυσιακού θεάτρου.
β). Τό περί τήν Έννεάκρουνον κατά τον Ίλισ-
σόν, ό'περ ήν και τό άρχαιότατον πάντων.
γ'). Τό του Ήρώδου του ΆττικοΟ και της Ρη-
γίλλης, ό'περ κατά τάς ΜΔ ύπωρείας της Ακρο-
πόλεως μέχρι τούδε έν έρειπίοις διατηρείται.
δ'). Τό του Άγρίππα έν Κεραμεικώ, μικρόν ον
1 Πρβ. \ναο1ΐ8Πιιι11ι, ϋϊθ ΒίαάΙ ΑΙΙιβη ϊιη ΑΙίβιΊ&αιη Α'
σ. 276 χαί 672. — Ε. Ουι-Ιϊιΐδ, Βίβάί^θβοΐιϊοΐιΐβ ν. Αίΐιβη σ.
54 και 142. — \ν. ϋδι-ρίβΐά ΑίΙιβη. ΜϊίΛβίΙυη^βη 1892 σ.
252.— ,ΙιιάθίοΙι, Τορο^ΓβρΙιίβ ν. ΑΙΙιβη σ, 275.
20