DOI Artikel:
Kastriōtēs, Panagiōtēs: To Ōdeion tou Perikleous kai anaskapha kata tēn BA gōnian tēs Akropoleōs
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14282#0165
158 Το 'Ωδεϊον τον Περικλέους- υπό Π. Καστριώτον.
ΑΕ 1914
έκ μικρών λίθων καί κεράμων έκτισμένα.Οί τοίχοι
τούτων συγκλίνοντες προς τά άνω έσχημάτιζον
τήν θόλον, ήτις εχει νυν καταπέσει. ΈντΌς των
δωματίων τούτων εύρομεν σωρείαν οστών ανθρω-
πίνων, ώς καί τινας επιτύμβιους έπιγραφας χρι~
στιανικών χρόνων, περί ών κατωτέρω ό λόγος. Εκ
τούτου είκάζομεν οτι τά κτίσματα ταΰτα ήσαν
όστοθήκη, νεκροταφείου άνή/.οντος τή περιοχή εκ-
κλησίας τινός, ώς συνηθίζεται καϊ μέχρι σήμερον
νά γίνεται. Και τοιαύτη εκκλησία ήτο του Αγίου
Γεωργίου, ήτις εξέλιπε νυν. Ταύτα μοι άνεκοίνω-
σαν οι περίοικοι, εκ παραοοσεως γινωσκοντες, οτι
εγγύτατα της θέσεως ταύτης ύπήρξέ ποτε μεγάλη
εκκλησία, έχουσα πολλά κελλία' ταύτην κατέ-
στρεψαν οί Τούρκοι κατά τήν έπανάστασιν πολιορ-
κοΟντες τήν Άκρόπολιν τω 182/ μετά των εκεί
καταφυγόντων προς διάσωσιν χ_ριστιανών.Τήν πλη-
ροφορίαν ταύτην Ιπιβεβαιοΐ και δ τά Αττικά, ή
περί δήμων της Αττικής συγγράψας Δ. Σουρμε-
λής ("Αθήναι 1862, σελ. 134) λέγων τάδε: «οτι
τήν εκεί χριστιανικήν έκκλησίαν τον 'Αγ. Γεωργίου
ανέτρεψαν οί Τούρκοι δι υπονόμου πυρίτιδος τω
1827». ΈπΊ τής θέσεως δέ ταύτης ανήγειραν προ
εικοσαετίας περίπου το νΟν σωζόμενον μικρόν έκ-
κλησίδιον έπ' όνάματι του Αγ. Γεωργίου επίσης
τιμώμενον, εις άνάμνησιν τής καείσης παλαιάς εκ-
κλησίας, ήτις θά ήτο βεβαίως καϊ αύτη ες" αρχαίου
ύλικοΟ έκτισμένη, καθώς και αί νυν παρακείμεναι
οικίαι. Βεβαίως προχωρούσης τής ανασκαφής εις
τάς συνεχομένας οικίας Τρακάδα, Αντωνακοπού-
λου, αίτινες γέμουσιν αρχαίου ύλικου, θέλουσιν
Ι'λθει εις φώς σημαντικά εύρήματα μέλλοντα νά
διαρωτίσωσι πληρέστερον τά κατά το Ώδεϊον του
Περικλέους.
Μετά τήν μέχρι τοΟ στερεοΟ εδάφους άνασκα-
φήν τοΟ δλου χώρου και τών γενομένων ύφ ήμών
παρατηρήσεων ή περαιτέρω άνασκαφή έςηκολού-
6ησε δυτικώς τοΟ μέρους τούτου προς τον βράχον
τής Ακροπόλεως επί οικοπέδου άνήκοντος τω Δη-
μοσίω. Προς τοΟτο άνωρύξαμεν πλατεϊαν τάφρον
7 μέτρων εύρομεν δέ εκεί θεμέλια οικιών μετα-
γενεστέρων χρόνων έκτισμένα δια μεγάλων είργα-
σμένων λίθων είλημμένων έκ τοϋ καταστραφέντος
Ωδείου. Ωσαύτως εύ'ρομεν μεγάλους πίθους έκτι-
σμένους δια λίθων και άνευ του έσωτερικοΟ άσβε-
στοχρίσματος. Επομένως ούτοι δέν έχοησίμευον
προς έναπάθεσιν ύγρών, ύδατος, οίνου ή ελαίου,
αλλά μάλλον δι' έναπόθεσιν δημητριακών καρπών.
Εύρομεν όμως και μέγαν πίθον λιθάκτιστον, δι' ά-
σβεστου εσωθεν επικεχρισμένον δι' άποταμίευσιν
οίνου ή ελαίου όν και διετηρήσαμεν (Πρβ. και
Άριστοφ. ΠλοΟτ. 810: « Τδ φρέαρ δι' ελαίου με-
στον», δρα και Σουΐδαν έν λ. λάκκος).
Διά τής άποκαλύψεως και του βορείου μέοους
του" άνασκαφέντος χώρου παρετηρήθη (πρβ. πίν.1)
δτι ούτος έτερματίζετο κατά τήν ΒΔ άκοαν εις
βράχον, ό'στις ήτο καθέτως κεκομμένος, άποτε-
λών ούτω οιονεί τοΐχον μήκ. 3 μέτρων δεξιά δια-
κρίνονται κατά χώραν δύο δόμοι έκ μεγάλων λί-
θων κροκκαλοπαγών σχήματος τραπεζίου , ενθα
ίσως, κατά τήν γνώμη ν του άρχιτέκτονος κ. Άν.
Ορλάνδου τοΟ καί το σχέδιον τών ανασκαφών εκ-
πονήσαντος, ένταΟθα θά ήτο ή είσοδος τόο'.Ωδείου.
Προχωρούσης τής ανασκαφής όπισθεν του βρά-
χου εύρομεν είς μικρόν βάθος έδαφος έστρωμένον
δι' άμμοκονίας' πλησίον δέ καί μικράν δεξαμενήν
άσβεστόχριστον, πολύ μεταγενεστέρων χρόνων,
περί ής είκάζομεν, εάν κρίνωμεν καί έκ τοΟ κεκο-
νιαμένου δαπέδου οτι έχρησίμευεν ώς λουτρον πα-
ρακειμένη; τινός οικίας.
Μετά τήν άποπεράτωσιν τών άνασκαφών συνε-
χόμενοι ύπό άπορίας διά τήν μή εύρεσιν κίονος τί-
νος έκ τών έσωτεοικών του Ωδείου, οίτινες παοα-
δίδονται ή μι ν οντες μαρμάρινοι, έπεσκεψάμεθα τάς
πέριξ οικίας καί τούς περί τό θέατρον τοΟ Διονύσου
τόπους μήπως τυχόν ευρωμεν έ'στω καί τεμάχια
εξ αυτών, άλλά καί έν τή έρεύνη ήμών ταύτη δέν
έπετύχομεν, ήλπίζομεν δ'μως ό'τι έν ταΐς μελλού-
σαις άνασκαφαΐς τών συνεχομένων οικιών αίτινες
γέμουσιν αρχαίων ύλικών πιθανώς νά εύρεθώσιν,
έκτος άν ήσβεστοποιήθησαν ή άπεκομίσθησαν διά
δευτέραν χρήσιν. 'Αλλά Αγαθή Τύχη! ήμέραν
τινά, διερχόμενος διά τοΟ περιβόλου τοΟ θεάτρου
του Διονύσου, παρετήρησα εύμεγέθη σπάνδυλον
κίονος, άρράβδωτον 1 ύψ. 1" 60, διαμ. 0"75,έφ'ου
φέρεται ή έξης επιγραφή (είκ. 17):
"Οτι Ό τιμώμενος βασιλεύς τής Καππαδοκίας
'Αριοβαρζάνης δ Β' είναι δ άνεγείρας τό καέν Ώ-
1 Έν τω πεοιβολω τοϋ Διονυσιακού θεάτρου εύρομεν τρία έτερα
μικρότερα τεμά/ια σπονδύλων κιόνων, άλλ' ανευ επιγραφής.
25 11 14.
ΑΕ 1914
έκ μικρών λίθων καί κεράμων έκτισμένα.Οί τοίχοι
τούτων συγκλίνοντες προς τά άνω έσχημάτιζον
τήν θόλον, ήτις εχει νυν καταπέσει. ΈντΌς των
δωματίων τούτων εύρομεν σωρείαν οστών ανθρω-
πίνων, ώς καί τινας επιτύμβιους έπιγραφας χρι~
στιανικών χρόνων, περί ών κατωτέρω ό λόγος. Εκ
τούτου είκάζομεν οτι τά κτίσματα ταΰτα ήσαν
όστοθήκη, νεκροταφείου άνή/.οντος τή περιοχή εκ-
κλησίας τινός, ώς συνηθίζεται καϊ μέχρι σήμερον
νά γίνεται. Και τοιαύτη εκκλησία ήτο του Αγίου
Γεωργίου, ήτις εξέλιπε νυν. Ταύτα μοι άνεκοίνω-
σαν οι περίοικοι, εκ παραοοσεως γινωσκοντες, οτι
εγγύτατα της θέσεως ταύτης ύπήρξέ ποτε μεγάλη
εκκλησία, έχουσα πολλά κελλία' ταύτην κατέ-
στρεψαν οί Τούρκοι κατά τήν έπανάστασιν πολιορ-
κοΟντες τήν Άκρόπολιν τω 182/ μετά των εκεί
καταφυγόντων προς διάσωσιν χ_ριστιανών.Τήν πλη-
ροφορίαν ταύτην Ιπιβεβαιοΐ και δ τά Αττικά, ή
περί δήμων της Αττικής συγγράψας Δ. Σουρμε-
λής ("Αθήναι 1862, σελ. 134) λέγων τάδε: «οτι
τήν εκεί χριστιανικήν έκκλησίαν τον 'Αγ. Γεωργίου
ανέτρεψαν οί Τούρκοι δι υπονόμου πυρίτιδος τω
1827». ΈπΊ τής θέσεως δέ ταύτης ανήγειραν προ
εικοσαετίας περίπου το νΟν σωζόμενον μικρόν έκ-
κλησίδιον έπ' όνάματι του Αγ. Γεωργίου επίσης
τιμώμενον, εις άνάμνησιν τής καείσης παλαιάς εκ-
κλησίας, ήτις θά ήτο βεβαίως καϊ αύτη ες" αρχαίου
ύλικοΟ έκτισμένη, καθώς και αί νυν παρακείμεναι
οικίαι. Βεβαίως προχωρούσης τής ανασκαφής εις
τάς συνεχομένας οικίας Τρακάδα, Αντωνακοπού-
λου, αίτινες γέμουσιν αρχαίου ύλικου, θέλουσιν
Ι'λθει εις φώς σημαντικά εύρήματα μέλλοντα νά
διαρωτίσωσι πληρέστερον τά κατά το Ώδεϊον του
Περικλέους.
Μετά τήν μέχρι τοΟ στερεοΟ εδάφους άνασκα-
φήν τοΟ δλου χώρου και τών γενομένων ύφ ήμών
παρατηρήσεων ή περαιτέρω άνασκαφή έςηκολού-
6ησε δυτικώς τοΟ μέρους τούτου προς τον βράχον
τής Ακροπόλεως επί οικοπέδου άνήκοντος τω Δη-
μοσίω. Προς τοΟτο άνωρύξαμεν πλατεϊαν τάφρον
7 μέτρων εύρομεν δέ εκεί θεμέλια οικιών μετα-
γενεστέρων χρόνων έκτισμένα δια μεγάλων είργα-
σμένων λίθων είλημμένων έκ τοϋ καταστραφέντος
Ωδείου. Ωσαύτως εύ'ρομεν μεγάλους πίθους έκτι-
σμένους δια λίθων και άνευ του έσωτερικοΟ άσβε-
στοχρίσματος. Επομένως ούτοι δέν έχοησίμευον
προς έναπάθεσιν ύγρών, ύδατος, οίνου ή ελαίου,
αλλά μάλλον δι' έναπόθεσιν δημητριακών καρπών.
Εύρομεν όμως και μέγαν πίθον λιθάκτιστον, δι' ά-
σβεστου εσωθεν επικεχρισμένον δι' άποταμίευσιν
οίνου ή ελαίου όν και διετηρήσαμεν (Πρβ. και
Άριστοφ. ΠλοΟτ. 810: « Τδ φρέαρ δι' ελαίου με-
στον», δρα και Σουΐδαν έν λ. λάκκος).
Διά τής άποκαλύψεως και του βορείου μέοους
του" άνασκαφέντος χώρου παρετηρήθη (πρβ. πίν.1)
δτι ούτος έτερματίζετο κατά τήν ΒΔ άκοαν εις
βράχον, ό'στις ήτο καθέτως κεκομμένος, άποτε-
λών ούτω οιονεί τοΐχον μήκ. 3 μέτρων δεξιά δια-
κρίνονται κατά χώραν δύο δόμοι έκ μεγάλων λί-
θων κροκκαλοπαγών σχήματος τραπεζίου , ενθα
ίσως, κατά τήν γνώμη ν του άρχιτέκτονος κ. Άν.
Ορλάνδου τοΟ καί το σχέδιον τών ανασκαφών εκ-
πονήσαντος, ένταΟθα θά ήτο ή είσοδος τόο'.Ωδείου.
Προχωρούσης τής ανασκαφής όπισθεν του βρά-
χου εύρομεν είς μικρόν βάθος έδαφος έστρωμένον
δι' άμμοκονίας' πλησίον δέ καί μικράν δεξαμενήν
άσβεστόχριστον, πολύ μεταγενεστέρων χρόνων,
περί ής είκάζομεν, εάν κρίνωμεν καί έκ τοΟ κεκο-
νιαμένου δαπέδου οτι έχρησίμευεν ώς λουτρον πα-
ρακειμένη; τινός οικίας.
Μετά τήν άποπεράτωσιν τών άνασκαφών συνε-
χόμενοι ύπό άπορίας διά τήν μή εύρεσιν κίονος τί-
νος έκ τών έσωτεοικών του Ωδείου, οίτινες παοα-
δίδονται ή μι ν οντες μαρμάρινοι, έπεσκεψάμεθα τάς
πέριξ οικίας καί τούς περί τό θέατρον τοΟ Διονύσου
τόπους μήπως τυχόν ευρωμεν έ'στω καί τεμάχια
εξ αυτών, άλλά καί έν τή έρεύνη ήμών ταύτη δέν
έπετύχομεν, ήλπίζομεν δ'μως ό'τι έν ταΐς μελλού-
σαις άνασκαφαΐς τών συνεχομένων οικιών αίτινες
γέμουσιν αρχαίων ύλικών πιθανώς νά εύρεθώσιν,
έκτος άν ήσβεστοποιήθησαν ή άπεκομίσθησαν διά
δευτέραν χρήσιν. 'Αλλά Αγαθή Τύχη! ήμέραν
τινά, διερχόμενος διά τοΟ περιβόλου τοΟ θεάτρου
του Διονύσου, παρετήρησα εύμεγέθη σπάνδυλον
κίονος, άρράβδωτον 1 ύψ. 1" 60, διαμ. 0"75,έφ'ου
φέρεται ή έξης επιγραφή (είκ. 17):
"Οτι Ό τιμώμενος βασιλεύς τής Καππαδοκίας
'Αριοβαρζάνης δ Β' είναι δ άνεγείρας τό καέν Ώ-
1 Έν τω πεοιβολω τοϋ Διονυσιακού θεάτρου εύρομεν τρία έτερα
μικρότερα τεμά/ια σπονδύλων κιόνων, άλλ' ανευ επιγραφής.
25 11 14.