DOI article:
Keramopulos, Antōnios D.: Hoi apologismoi tēs oikodomias tou Parthenōnos
DOI Page / Citation link: https://doi.org/10.11588/diglit.14282#0210
ΑΕ 1914
Οί απολογισμοί της οίκοδομίας τον Παρθενώνος· υπό Ά. Κεραμοπονλλον 203
τ\ος] ή Μένιππος' αν δ'οί έπιστάται εΐνε 4 μόνον,
τότε δ πέμπτος στίχος συμπληρωτέος λέ\μ\ματος
κεφάλαιον..].
Τήν επιγραφήν λοιπόν ταύτην ό ΚΪΓοΙιΙιοίί χρο-
νολογεί « αά 01. 82-83 θχβιιηίθΓΠ νβΐ 84 ϊηβαη-
Ιβηι» ήτοι 452-444 πΧ. Ό ΚΪΓοΙιηβΓ (ε.ά.) τον
μεν γραμματέα των επιστατών Εύθήμονα τάσσει
άοοίστως εις τά μέσα του Ε' αιώνος, τον δε έπι-
στάτην Στρατοκλέα και τον 'Ερχιέα (Φίλωνα) —
ΡΐΌδορ. II σ. 539 — περί το έτος 445. 'Α,λλ' ό
επιστάτης Στρατοκλής νομίζω ότι αναγράφεται
και εν τη επιγραφή τοΟ Παρθενώνος στ. 39 Στρα-
τ\οκληςΛ (άντί [- - -στρατ[ος' του Βϊηβηιοοί').
Προσέτι νομίζω, οτι έν στίχω 37 εχομεν το αυτό
όνομα τοΰ γραμματέως τών επιστατών Ε νοήμο-
νος], και κατ' άκολουΟίαν οτι ίσως πάντες οι έπι-
στάται του Παρθενώνος και ό γραμματεύς αυτών
επί [Λνσιμαχ ίδον άρχοντος (445/4) εΐνε τά αυτά
πρόσωπα προς τά έν τη επιγραφή 296 αναγραφό-
μενα. Άλλά δεν εννοώ καλώς, τϊ ζητεί μεταξύ
τών δημοτών της Αττικής εκείνος ό Σαλαμ[ίνιος,
ν. και ί'σως ήδύνατό τις νά παραβάλη τον Αθή-
ναιον πολιτικόν, 6ν ό Αριστοτέλης (Άθην. Πολ.
41) ονομάζει Ήρακλείδην Κλαζομένιον, άτε κα-
ταγόμ3νον εκ Κλαζομενών. Όρα και Πλάτ. Ίων.
541 Ο ένθα και Απολλόδωρος ό ΚυζικηνΌς και
Φανοσθένης ό Άνδριος. Πάντως ό'μως δεν εύρίσκω
τρόπον τ^ροσοορον παρεμβολής τών ονομάτων τών
επιστατών έν τω χάσματι, ένθα πλην άλλων θά
έπρεπε νά δηλωθή και δ γραμματεύς της βουλής.
Έν τοις στίχοις 42-43 φαίνεται δ'τι δεν πρόκειται
περί τούτου άλλά περί τίνος συγγραμματέως, οιο-
νεί: «και Ό[Γς ό δείνα (δημοτικον) 'δς και τοις προ-
τέ ροισιΐν έπιοτάτεσι χσννεγραμμάτενε ' λέμμα: τδ
π- εριγενόμενο]ν.
Ούτως αί δύο έπιγραφαί, ή του Παρθενώνος και
ή ύπ'άριθ. 296 σχετίζονται και συμπληροΟνται ή
χρονολογούνται αμοιβαίως.
Έριυταται ήδη, άν ή επιγραφή 296 περιλαμ-
βάνη έπίσης άπολογισμδν τών χάριν του Παρθενώ-
νος ή - και - χάριν άλλων κτιρίων γενομένων οα-
πανών. Τδ ζήτημα θά έλύετο, άν έσωζετο ή άνα-
γραφή έν τή επιγραφή μεν 296 του κεφαλαίου του
λήμματος, έν δε τή έπιγραφή του Παρθενώνος ή
αναγραφή τών καθ1 έκαστον λημμάτων κατά τδ
έτος 445/4."Αν τότε τδ άθροισμα τούτων τών κα-
θ έκαστον κεφαλαίων ίσουτο προς το κεφάλαιον
του λήμματος της επιγραφής 296, θά ήτο βέ-
βαιον, οτι ή επιγραφή 296 περιείχε τον κεφα-
λαιώδη άπολογισμδν τών δαπανών του Παρθενώ-
νος κατά το έτο; εκείνο. 'Αλλά και ώς έχουσι
νΟν τά πράγματα γίνεται δήλον, οτι έν τή έπι-
γραφη 296 δέν πρόκειται περί τών έργων του
Παρθενώνος, διότι το παραληφθέν ύπο τών επι-
στατών του έτους 445 ύπόλοιπον τοΟ προηγου-
μένου έτους ήτο (ΙΟ, I 295 στ. 9 κέ.) ΜΡΓΒΓΗΓ-
ΔΔΠ[Η](-, έν ώ οί έπιστάται του Παρθενώνος τώ
445/4 παρέλαβον παρά τών προτέρων επιστατών
μέγα ποσόν, ού δ άριθμδς άρχεται άπδ . . . ,
ώστε έν τή επιγραφή 296 πρόκειται ούχι περί του
Παρθενώνος, άλλά περί άλλου έργου, καίπερ του
γραμματέως και τίνων επιστατών τουλάχιστον όν-
των τών αύτών άμφοτέρωθι. Άν οί απολογισμοί
10, I 289-296 αληθώς εις εν (τδ θησεΐον;), ουχί
δε εις πλείονα οΐκοδου-ήαατα άναφέοωνται, δέν εΐνε
σαφές. Προσέτι δυνάμεθα νά κάμωμεν και τούς
έξης συλλογισμούς. Γνωρίζομεν δηλαδή, ότι, έν ώ
κατά τά έτη 437-432 είργάζοντο έν τω Παρθε-
νών., έχομεν δε τούς ειδικούς άπολογισμούς τών
ετών τούτων δια τον Παρθενώνα, κατά τά αύτά
έτη ώ·λ.οοο^.ουν:ο και τά Προπύλαια1 έχομεν δέ
και τών εργασιών τούτων τούς άπολογισμούς.
Άλλά πάντες ούτοι οί απολογισμοί και κολοβοί
εΐνε και κατά διάφορον τρόπον συντεταγμένοι έν
τισι σημείοις" διότι άλλοι μεν μνημονεύουσι τών
ονομάτων τών επιστατών, άλλοι δ ούχί. Συμ-
βαίνει δέ νά μή έχωμεν πλήρη άπολογισμδν ένδς
καί τοΟ αύτοΟ έτους δι έκάτερον τών έργων τού-
των αετά τών ονομάτων τών έπιστατών, ώστε νά
γνωρίζωμεν, άν οί αύτοί έπιστάται έφρόντιζον περί
αμφοτέρων τών έργων. Γινώσκομεν μόνον, οτι κατά
τά έτη 435/4 και 434/3 εις μεν τον Παρθενών*
γραμματεύς τών έπιστατών ήτο δ Άντικλής (άπδ
τοΟ 443-438 βεβαίως συγγραμματεύς άλλου γραμ-
αατεύοντος, άπδ δέ του 437-432 μόνο^ γράμμα-
τεύς), εις δέ τά Προπύλαια ήτο δ Έπικλής (435)
καί δ Διογένης (434). Συνάγομεν λοιπόν, οτι οι έ-
κάτερον τών έργων τούτων δ γραμματεύς τών έπι-
στατών ήτο άλλος.Άν δ'άπίδωμεν εις τδ γεγονός,
ό'τι άπδ τοΟ 443 μέχρι του 438 οί έπιστάται του
Οί απολογισμοί της οίκοδομίας τον Παρθενώνος· υπό Ά. Κεραμοπονλλον 203
τ\ος] ή Μένιππος' αν δ'οί έπιστάται εΐνε 4 μόνον,
τότε δ πέμπτος στίχος συμπληρωτέος λέ\μ\ματος
κεφάλαιον..].
Τήν επιγραφήν λοιπόν ταύτην ό ΚΪΓοΙιΙιοίί χρο-
νολογεί « αά 01. 82-83 θχβιιηίθΓΠ νβΐ 84 ϊηβαη-
Ιβηι» ήτοι 452-444 πΧ. Ό ΚΪΓοΙιηβΓ (ε.ά.) τον
μεν γραμματέα των επιστατών Εύθήμονα τάσσει
άοοίστως εις τά μέσα του Ε' αιώνος, τον δε έπι-
στάτην Στρατοκλέα και τον 'Ερχιέα (Φίλωνα) —
ΡΐΌδορ. II σ. 539 — περί το έτος 445. 'Α,λλ' ό
επιστάτης Στρατοκλής νομίζω ότι αναγράφεται
και εν τη επιγραφή τοΟ Παρθενώνος στ. 39 Στρα-
τ\οκληςΛ (άντί [- - -στρατ[ος' του Βϊηβηιοοί').
Προσέτι νομίζω, οτι έν στίχω 37 εχομεν το αυτό
όνομα τοΰ γραμματέως τών επιστατών Ε νοήμο-
νος], και κατ' άκολουΟίαν οτι ίσως πάντες οι έπι-
στάται του Παρθενώνος και ό γραμματεύς αυτών
επί [Λνσιμαχ ίδον άρχοντος (445/4) εΐνε τά αυτά
πρόσωπα προς τά έν τη επιγραφή 296 αναγραφό-
μενα. Άλλά δεν εννοώ καλώς, τϊ ζητεί μεταξύ
τών δημοτών της Αττικής εκείνος ό Σαλαμ[ίνιος,
ν. και ί'σως ήδύνατό τις νά παραβάλη τον Αθή-
ναιον πολιτικόν, 6ν ό Αριστοτέλης (Άθην. Πολ.
41) ονομάζει Ήρακλείδην Κλαζομένιον, άτε κα-
ταγόμ3νον εκ Κλαζομενών. Όρα και Πλάτ. Ίων.
541 Ο ένθα και Απολλόδωρος ό ΚυζικηνΌς και
Φανοσθένης ό Άνδριος. Πάντως ό'μως δεν εύρίσκω
τρόπον τ^ροσοορον παρεμβολής τών ονομάτων τών
επιστατών έν τω χάσματι, ένθα πλην άλλων θά
έπρεπε νά δηλωθή και δ γραμματεύς της βουλής.
Έν τοις στίχοις 42-43 φαίνεται δ'τι δεν πρόκειται
περί τούτου άλλά περί τίνος συγγραμματέως, οιο-
νεί: «και Ό[Γς ό δείνα (δημοτικον) 'δς και τοις προ-
τέ ροισιΐν έπιοτάτεσι χσννεγραμμάτενε ' λέμμα: τδ
π- εριγενόμενο]ν.
Ούτως αί δύο έπιγραφαί, ή του Παρθενώνος και
ή ύπ'άριθ. 296 σχετίζονται και συμπληροΟνται ή
χρονολογούνται αμοιβαίως.
Έριυταται ήδη, άν ή επιγραφή 296 περιλαμ-
βάνη έπίσης άπολογισμδν τών χάριν του Παρθενώ-
νος ή - και - χάριν άλλων κτιρίων γενομένων οα-
πανών. Τδ ζήτημα θά έλύετο, άν έσωζετο ή άνα-
γραφή έν τή επιγραφή μεν 296 του κεφαλαίου του
λήμματος, έν δε τή έπιγραφή του Παρθενώνος ή
αναγραφή τών καθ1 έκαστον λημμάτων κατά τδ
έτος 445/4."Αν τότε τδ άθροισμα τούτων τών κα-
θ έκαστον κεφαλαίων ίσουτο προς το κεφάλαιον
του λήμματος της επιγραφής 296, θά ήτο βέ-
βαιον, οτι ή επιγραφή 296 περιείχε τον κεφα-
λαιώδη άπολογισμδν τών δαπανών του Παρθενώ-
νος κατά το έτο; εκείνο. 'Αλλά και ώς έχουσι
νΟν τά πράγματα γίνεται δήλον, οτι έν τή έπι-
γραφη 296 δέν πρόκειται περί τών έργων του
Παρθενώνος, διότι το παραληφθέν ύπο τών επι-
στατών του έτους 445 ύπόλοιπον τοΟ προηγου-
μένου έτους ήτο (ΙΟ, I 295 στ. 9 κέ.) ΜΡΓΒΓΗΓ-
ΔΔΠ[Η](-, έν ώ οί έπιστάται του Παρθενώνος τώ
445/4 παρέλαβον παρά τών προτέρων επιστατών
μέγα ποσόν, ού δ άριθμδς άρχεται άπδ . . . ,
ώστε έν τή επιγραφή 296 πρόκειται ούχι περί του
Παρθενώνος, άλλά περί άλλου έργου, καίπερ του
γραμματέως και τίνων επιστατών τουλάχιστον όν-
των τών αύτών άμφοτέρωθι. Άν οί απολογισμοί
10, I 289-296 αληθώς εις εν (τδ θησεΐον;), ουχί
δε εις πλείονα οΐκοδου-ήαατα άναφέοωνται, δέν εΐνε
σαφές. Προσέτι δυνάμεθα νά κάμωμεν και τούς
έξης συλλογισμούς. Γνωρίζομεν δηλαδή, ότι, έν ώ
κατά τά έτη 437-432 είργάζοντο έν τω Παρθε-
νών., έχομεν δε τούς ειδικούς άπολογισμούς τών
ετών τούτων δια τον Παρθενώνα, κατά τά αύτά
έτη ώ·λ.οοο^.ουν:ο και τά Προπύλαια1 έχομεν δέ
και τών εργασιών τούτων τούς άπολογισμούς.
Άλλά πάντες ούτοι οί απολογισμοί και κολοβοί
εΐνε και κατά διάφορον τρόπον συντεταγμένοι έν
τισι σημείοις" διότι άλλοι μεν μνημονεύουσι τών
ονομάτων τών επιστατών, άλλοι δ ούχί. Συμ-
βαίνει δέ νά μή έχωμεν πλήρη άπολογισμδν ένδς
καί τοΟ αύτοΟ έτους δι έκάτερον τών έργων τού-
των αετά τών ονομάτων τών έπιστατών, ώστε νά
γνωρίζωμεν, άν οί αύτοί έπιστάται έφρόντιζον περί
αμφοτέρων τών έργων. Γινώσκομεν μόνον, οτι κατά
τά έτη 435/4 και 434/3 εις μεν τον Παρθενών*
γραμματεύς τών έπιστατών ήτο δ Άντικλής (άπδ
τοΟ 443-438 βεβαίως συγγραμματεύς άλλου γραμ-
αατεύοντος, άπδ δέ του 437-432 μόνο^ γράμμα-
τεύς), εις δέ τά Προπύλαια ήτο δ Έπικλής (435)
καί δ Διογένης (434). Συνάγομεν λοιπόν, οτι οι έ-
κάτερον τών έργων τούτων δ γραμματεύς τών έπι-
στατών ήτο άλλος.Άν δ'άπίδωμεν εις τδ γεγονός,
ό'τι άπδ τοΟ 443 μέχρι του 438 οί έπιστάται του