DOI Artikel:
Kyparissēs, Nikolaos: Skyphos Omērikos ek Kephallēnias
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14282#0228
ΑΕ 1914
θανώτατα αναφέρονται εις τάς ρηθείσας Ιλιακάς
σκηνάς, άλλα τά επί τών δημοσιευθέντων τεμα-
χίων περισωθέντα μέρη αυτών είναι τόσον ολίγα
και ασήμαντα, ώστε δέν νομίζομεν ότι δυνάμεθα
νά άποφανθώμεν μετά βεβαιότητας περί αυτών.
Αί παραστάσεις πάντιον τών άνωτέρω σκύφων
προφανώς είναι μέρη μόνον μεγάλης σειράς ζω-
γραφικών έργων, έν οις άπεικονί'ζετο συστηματι-
κώς πάς ό περ'ι την Ίλιάδα μύθος, ίσ(ος δε και ό
πεοϊ την Αιθιοπίδα.
ΤοιαΟτα έργα ύπήρχον έν τη άρ/αιότητι, ώς το
τοΟ Σαμίου ζωγράφου θέωνος, γράψαντος εις πολ-
λούς πίνακας τον Ίλ ιακον ποΛεαον (Πλίν.35,138).
Έτι δέ Ιέρωνος του δευτέρου βασιλεύσαντος
άπό του" 268-215 πΧ ή θαυμάσια θαλαμηγός ή
ύπό τοΟ Αθηναίου (έν V 207 ά) μνημονευομένη
είχε θαλάμους, ών τό δάπεδον « έν άβακίσκοις συ-
νέκειτο εκ παντοίων λίθων, έν οις ήν κατεσκευα-
σμένος πάς Ό περί την Ίλιάδα μΟθος θαυμασίως».
Εκ τούτων εύ'λογόν είναι τά υπο&έσωμεν, ό'τι
και οί τών μετάλλων τορευταί άπεικόνισαν εις τά
εργα αυτών πάντα τον περί την Ίλιάδα μϋθον, οδ
μόνον ολίγας σκηνάς γνωρίζομεν εκ τών διασωθέν-
των σκύφων.
Ή πιθανή εύρεσις και άλλων "Ομηρικών σκύ-
φων θέλει συμπληρώσει ισως τήν ό'λην σειράν τών
Ίλιακών σκηνών, ώς ηύξησε τάς έπ' αυτών γνώ-
σεις ημών ή άνακάλυψις του ημετέρου σκύφου.
Άλλά δεν άρυόμεθα μόνον τήν ώτ>έλειαν ταύ-
την έκ του ημετέρου σκύφου' δι αύτου δυνάμεθα
μετά βεβαιότητος νά όρίσωμεν και τάς μορφάς τάς
έπί του άνευ επιγραφών Βεοολινίου σκύφου, έν ώ
εικονίζεται ή θυσία της Πολυξένης και όν ό Εο-
ΐ3ΘΓί ύπό το στοι/εΐον β έν σελίδι 73 και έξης πε-
ριγράφει (είχ. 6).
Είχ. 7.
Ούτω ή πλησίον τοΰ Νεοπτόλεμου έν τώ Βεοο-
λινίω σκύφω μορφή ορθώς άνεγνωρίσθη υπό τοΟ
ΚοβθΓί έκ του πίλου ώς Όδυσσεύς. Άλλ' έν τή
μορφή, ήν ούτος ώς Αγαμέμνονα έκλαμοάνει,
ήμεΐς άναγνωρίζομεν μετά βεβαιότητος τό είδωλον
τοΟ Αχιλλέως, καθήμενον έπ'ι της νεκρικής θή-
κης, γυμνόν, ώς και έν τώ ήμετέρω σκύφω, φέρον
μόνον ξίφος, ού ό ίμάς διαγωνίως του στήθους κα-
λώς διακρίνεται, πέδιλα και έν τή δεξιά '/ειρί κρα-
τοΟν τό δόρυ, ό'περ δεν ένετυπώθη καλώς.
Ωσαύτως δ άξιον παρατηρήσεως είναι, ότι το
ίμάτιον του Νεοπτολέμου έν τώ Βερολινίω σκύφω
έ'χει πορπωθή προ του λαιμοΟ, ούτως ώστε τών
άκρων αύτου καταπιπτόντων όπισθεν νά μένωσΊν
αί χείρες αύτοϋ έλεύθεραι προς δράσιν, ώς και έν
τώ ήμετέρω σκύφω.
Ω; προς τάς λοιπάς τρεις μορφάς τοΰ Βερολι-
νίου σκύφου, αί'τινες έτέρωθεν τοΟ τύμβου εικονί-
ζονται, εικάζει μέν ό ΚοββιΊ, ότι είναι τρεις ήοωες
και ύποπτεύει τον Μενέλαον και τους υιούς τοΟ
Θησέως, αλλ ομολογεί ότι ή ερμηνεία αυτών δεν
είναι ασφαλής. Όρθότατα δέ κατωτέρω εικάζει,
ότι αί τρεις αύται μορφαί πιθανώτατα δεν άνα-
φέρονται εις τήν θυσίαν της Πολυξένης, άλλ' άνή-
κουσιν εις άλλην άρχικώς σύνθεσιν.
Ο ήμέτερος σκύφος έβεβαίωσε τήν εικασίαν ταυ·
την του ΚοββΓί' διότι δυνάμεθα κα'ι ταύτας νά
όρίσωμεν μετά μεγίστης πιθανότητος.
Κα'ι διά μέν της πρώτης μορφής εικονίζεται ό
Αγαμέμνων κρατών διά της ύψουμένης δεξιάς
δόρυ, μή έντυπωθέν έν τώ σκύφω, διά δέ της δευ-
τέρας ό Πάνδαρος κρατών διά της δεξιάς χειρός
ίσως συνεπτυγμένον πως το τόξον του.
Έν τη τρίτη δ' όμως μορφή μετά βεβαιότητος
άναγνωρίζομεν τον Διομήδην του ημετέρου σκύ-
φου, ούτινος ωσαύτως το δόρυ δεν εχει έντυπωθή
έπί τοΟ σκύφου, έν ώ πάντως θά ύπήρχεν, ώς και
ό ΚοΙ)θΓΐ παρατηρεί.
Τήν μορφήν ωσαύτως του Διομήδους, πιθανώς
δέ και της Αθηνάς και του Πανδάρου, συναντώ-
μεν έν τώ έκ Χαλκίδος σκύφω τώ ύπό τοΟ κ. Αλ.
Φιλαδελφέως δημοσιευθέντι έν ΑΕ τοΟ 1907 σελ.
83-90, 'πίν. 4).
Δεχόμενοι δέ μετά βεβαιότητος, ότι ή μορφή
αύτη του Βερολινίου σκύφου είναι ή τ°ΰ Διομή-
θανώτατα αναφέρονται εις τάς ρηθείσας Ιλιακάς
σκηνάς, άλλα τά επί τών δημοσιευθέντων τεμα-
χίων περισωθέντα μέρη αυτών είναι τόσον ολίγα
και ασήμαντα, ώστε δέν νομίζομεν ότι δυνάμεθα
νά άποφανθώμεν μετά βεβαιότητας περί αυτών.
Αί παραστάσεις πάντιον τών άνωτέρω σκύφων
προφανώς είναι μέρη μόνον μεγάλης σειράς ζω-
γραφικών έργων, έν οις άπεικονί'ζετο συστηματι-
κώς πάς ό περ'ι την Ίλιάδα μύθος, ίσ(ος δε και ό
πεοϊ την Αιθιοπίδα.
ΤοιαΟτα έργα ύπήρχον έν τη άρ/αιότητι, ώς το
τοΟ Σαμίου ζωγράφου θέωνος, γράψαντος εις πολ-
λούς πίνακας τον Ίλ ιακον ποΛεαον (Πλίν.35,138).
Έτι δέ Ιέρωνος του δευτέρου βασιλεύσαντος
άπό του" 268-215 πΧ ή θαυμάσια θαλαμηγός ή
ύπό τοΟ Αθηναίου (έν V 207 ά) μνημονευομένη
είχε θαλάμους, ών τό δάπεδον « έν άβακίσκοις συ-
νέκειτο εκ παντοίων λίθων, έν οις ήν κατεσκευα-
σμένος πάς Ό περί την Ίλιάδα μΟθος θαυμασίως».
Εκ τούτων εύ'λογόν είναι τά υπο&έσωμεν, ό'τι
και οί τών μετάλλων τορευταί άπεικόνισαν εις τά
εργα αυτών πάντα τον περί την Ίλιάδα μϋθον, οδ
μόνον ολίγας σκηνάς γνωρίζομεν εκ τών διασωθέν-
των σκύφων.
Ή πιθανή εύρεσις και άλλων "Ομηρικών σκύ-
φων θέλει συμπληρώσει ισως τήν ό'λην σειράν τών
Ίλιακών σκηνών, ώς ηύξησε τάς έπ' αυτών γνώ-
σεις ημών ή άνακάλυψις του ημετέρου σκύφου.
Άλλά δεν άρυόμεθα μόνον τήν ώτ>έλειαν ταύ-
την έκ του ημετέρου σκύφου' δι αύτου δυνάμεθα
μετά βεβαιότητος νά όρίσωμεν και τάς μορφάς τάς
έπί του άνευ επιγραφών Βεοολινίου σκύφου, έν ώ
εικονίζεται ή θυσία της Πολυξένης και όν ό Εο-
ΐ3ΘΓί ύπό το στοι/εΐον β έν σελίδι 73 και έξης πε-
ριγράφει (είχ. 6).
Είχ. 7.
Ούτω ή πλησίον τοΰ Νεοπτόλεμου έν τώ Βεοο-
λινίω σκύφω μορφή ορθώς άνεγνωρίσθη υπό τοΟ
ΚοβθΓί έκ του πίλου ώς Όδυσσεύς. Άλλ' έν τή
μορφή, ήν ούτος ώς Αγαμέμνονα έκλαμοάνει,
ήμεΐς άναγνωρίζομεν μετά βεβαιότητος τό είδωλον
τοΟ Αχιλλέως, καθήμενον έπ'ι της νεκρικής θή-
κης, γυμνόν, ώς και έν τώ ήμετέρω σκύφω, φέρον
μόνον ξίφος, ού ό ίμάς διαγωνίως του στήθους κα-
λώς διακρίνεται, πέδιλα και έν τή δεξιά '/ειρί κρα-
τοΟν τό δόρυ, ό'περ δεν ένετυπώθη καλώς.
Ωσαύτως δ άξιον παρατηρήσεως είναι, ότι το
ίμάτιον του Νεοπτολέμου έν τώ Βερολινίω σκύφω
έ'χει πορπωθή προ του λαιμοΟ, ούτως ώστε τών
άκρων αύτου καταπιπτόντων όπισθεν νά μένωσΊν
αί χείρες αύτοϋ έλεύθεραι προς δράσιν, ώς και έν
τώ ήμετέρω σκύφω.
Ω; προς τάς λοιπάς τρεις μορφάς τοΰ Βερολι-
νίου σκύφου, αί'τινες έτέρωθεν τοΟ τύμβου εικονί-
ζονται, εικάζει μέν ό ΚοββιΊ, ότι είναι τρεις ήοωες
και ύποπτεύει τον Μενέλαον και τους υιούς τοΟ
Θησέως, αλλ ομολογεί ότι ή ερμηνεία αυτών δεν
είναι ασφαλής. Όρθότατα δέ κατωτέρω εικάζει,
ότι αί τρεις αύται μορφαί πιθανώτατα δεν άνα-
φέρονται εις τήν θυσίαν της Πολυξένης, άλλ' άνή-
κουσιν εις άλλην άρχικώς σύνθεσιν.
Ο ήμέτερος σκύφος έβεβαίωσε τήν εικασίαν ταυ·
την του ΚοββΓί' διότι δυνάμεθα κα'ι ταύτας νά
όρίσωμεν μετά μεγίστης πιθανότητος.
Κα'ι διά μέν της πρώτης μορφής εικονίζεται ό
Αγαμέμνων κρατών διά της ύψουμένης δεξιάς
δόρυ, μή έντυπωθέν έν τώ σκύφω, διά δέ της δευ-
τέρας ό Πάνδαρος κρατών διά της δεξιάς χειρός
ίσως συνεπτυγμένον πως το τόξον του.
Έν τη τρίτη δ' όμως μορφή μετά βεβαιότητος
άναγνωρίζομεν τον Διομήδην του ημετέρου σκύ-
φου, ούτινος ωσαύτως το δόρυ δεν εχει έντυπωθή
έπί τοΟ σκύφου, έν ώ πάντως θά ύπήρχεν, ώς και
ό ΚοΙ)θΓΐ παρατηρεί.
Τήν μορφήν ωσαύτως του Διομήδους, πιθανώς
δέ και της Αθηνάς και του Πανδάρου, συναντώ-
μεν έν τώ έκ Χαλκίδος σκύφω τώ ύπό τοΟ κ. Αλ.
Φιλαδελφέως δημοσιευθέντι έν ΑΕ τοΟ 1907 σελ.
83-90, 'πίν. 4).
Δεχόμενοι δέ μετά βεβαιότητος, ότι ή μορφή
αύτη του Βερολινίου σκύφου είναι ή τ°ΰ Διομή-