DOI Artikel:
Skias, Andreas: Anakoinōseis
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14366#0059
αε 1ϊ)1η
Ανακοινώσεις- νπο Α. Σκιά. 47
μάρρου τοΟ ΔιμηνιοΟ παρά την εις Κιάτον όδόν.
Ό πύργος ούτος εινε τετράγωνος, ωκοδομημένος
δια κανονικώς λελαξευμένων τετραπλεύρων πλιν-
θίδων, κείται δέ έπι του οροπεδίου έπι μικροΟ προ-
έχοντος όχθου. Κατά την οίκοδομίαν ό πύργος
ούτος ομοιάζει προς τά οικοδομήματα του Ε π.Χ.
αιώνος. Εντός αύτοΟ επί της βορειοδυτικής γω-
νίας υπάρχει λελαξευμένον στενόν και βαθύ φρέαρ,
όπερ άνασκαφέν ύπό χωρικών έλπιζόντων οτι θά
άνεύρωσιν εν αύτώ θησαυρόν ευρέθη δτι εχει κάτω
πολλούς άκτινοειδώς διευθυνομένους οχετούς προς
συλλογήν ύδατος. Έτερος πύργος ίσως ϋπήρχεν
έγγύτερον της Βάλτσας βορειανατολικών έπι τοΟ
οροπεδίου υπερθεν της δεξιάς όχθης του χειμάρρου
του Διμηνιού. Αυτόθι φαίνονται και ερείπια δύο
εκκλησιών Βυζαντινών χρόνων. Πέντε δέ λεπτά
της ώρας έγγύτερον πρός την Βάλτσαν ΰπάρχου-
σιν ίχνη αρχαίας όδοΰ συμπιπτούσης αυτόθι πρός
την σημερινήν, λελαξευμένης δέ έπι του βράσου.
Ιχνη τροχών δεν φαίνονται.
Παρά την όδόν ταύτην και ολίγον ΰψηλότερον
αύτής, ωσαύτως δέ καϊ 100 μ. περίπου βορειότε-
ρον του προειρημένου πύργου φαίνεται άρχαϊος
οχετός διερχόμενος έγκαρσίως διά τοΟ όροπεδίου,
ίκτισμένος δέ διά μικρών τετραπλεύρων έπιχωρίων
λίθων καϊ έστεγασμένος διά πλακών. Ο οχετός
ούτος διωχέτευε το ύδωρ της υπερθεν της Βάλτσας
ύπαρχούσης μικρδίς πηγής, εις τον μέγαν όχετόν
του υδραγωγείου της Σικυώνος, όστις εΐνε γνωστός
εις τους έπιχωρίους, διέρχεται δέ διά μικρας τίνος
χαράδρας παραλλήλου προς τον χείμαρρον του
Διμηνιού καϊ άνατολικώτερον αύτοΟ κειμένης,ήτοι
διά της χαράδρα; του τελευταίου άριστεροΰ πα-
ραποτάμου του Έλ ίσσοντος. Πόθεν έλάα^ανε το
μεγαλύτερον μέρος του ύδατος αύτοΟ τό ύδραγω-
γεϊον τής Σικυώνος, οέν ήουνήθην νά εύρω ασφα-
λώς, έξ άπαντος όμως παρελάμβανε τά ύδατα τοΟ
ολίγον κατωτέρω τοΰ χωρίου τής Βάλτσας πηγά-
ζοντος όύακος του λεγομένου σήμερον Νερόν τον
Σέ^, όι ού κινοΟνται σήμερον πολλοί υδρόμυλοι
1 Τό Σ προφέρεται ώς τό Γαλλικόν οΐΐ κατά την έπι/ώριον
οιάλεκτον. Περ! ιής σημασ'ας τοΰ ονόματος οί έπι'/ώριοι ουδέν
γινώσκουσι, χατ' είκασίαν δέ μόνον δύναται νά λε-/0ή ότι εΐνε ή
Άραβοτουρκική λέξις βοΐΐβΐΐίΐι ή Βοΐΐβΐίΐΐ. Καθ όσον όμως γινώσκω,
ή λεξις αυτη υπο τών Ελλήνων παραληφθεϊσα εκφέρεται ΰπ'αΰτών
πάντοτε δισυλλάβιος, ήτοι οέχης ή οέχας.
καϊ αρδεύονται αί άμπελοι εϊς μεγάλην έκτασιν.
Τά ύδωρ τοΟ όύακος τούτου ρέει πάντοτε εϊς στα-
θεράν ποσότητα κατά τε τον χειμώνα καϊ τό θέρος
μήτε αύξανόμενόν ποτε μήτε έλαττούμενον, εινε δέ
πλέον ή έπαρκές πρός ΰδρευσιν πόλεως, οία ή άρναία
Σικυών 2. Όχετός όμως πλησίον τής πηγής δεν
φαίνεται, το δέ ύδωρ τής άνωθεν τοΟ χωρίου μικρας
πηγής διοχετεύεται εις άπόστασιν τουλάχιστον 1
ώρας άνατολικώτερον, ένώ ήδύνατο νά διοχετευθή
άπ ευθείας εις τον κατωτέρω πηγάζοντα ρύακα.
Η' άπ ευθείας όμως διοχέτευσι; δέν ήδύνατο νά
γίνη ειμή διά καταρρακτών, ίσως δέ ίνα άποκύ-
γωσι την κατασκευήν καταρρακτών, προετίμησαν
νά διοχετευθή τό ύδωρ οιά μικρας κλίσεως εις
άπώτερον μέρος. Τό ύδωρ τής πηγής του Σέ πι-
νόμενον μαίνεται καλής ποιότητος, ώστε άν εινε
άληθής ή περί σκληρότητος τοΟ ύδατος τής Σι-
κυώνος ύπό του Αθηναίου (133 Ο) παραδοθείσα
φήμη, ή σκληρότης ίσως θά οφείλεται εις τά ύδωρ
άλλης τινός πηγής ύπό τοΟ αύτοΟ υδραγωγείου
διοχετευόμενης. (Περί τών έντος αύτής τής Σικυώ-
νος λειψάνων τοΰ υδραγωγείου ίδε ΟιιιΊίαβ, ΡθΙο-
ροηηβδΟδ II, σελ. 491). Παρά την πηγήν τοΰ
ρύακος τοΟ Σέ ύπό.ρχει εν τω βράχω λελαξευμένη
εύμεγέθης τετράπλευρος κόγχη, οΐαι αί ύπό τών
άρχαίων έν τοις ίεροΐς πρός ένθεσιν αναθηματικών
άναγλύφων κατεσκευασμέναι. "Αλλο τι ό'μως άρ-
χ_αϊον ίχνος ούδέν φαίνεται αύτόθι, ούτε επί τής
επιφανείας τοΟ έδάφους, ούτε ύπ' αυτήν, ώς φαί-
νεται έκ τών πλευρών τών πολλών μικρών χαρα-
δρών, άς έχουσι διανοίξει τά ύδατα. Έάν λοιπόν
ΰποτεθή ότι ϋπήρχεν αύτόθι μικρόν τι ιερόν, οίον
νυμφαϊόν τι, τοΰτο θά έ'χη έξαφανισθή τελείως
παρασυρθέν ύπό τών υδάτων. Άλλοτε ύπήρχεν
αύτόθι έκκλησίδιον τής "Αγία; Παρασκευής. Εις
άποστατιν όέ ήμίσεος περίπου χιλιου,έτρου άπό
2 Κατά πληροφορίας ίκανώς αξιόπιστους ό ρύαξ ούτος, ώς χαί 5)
μικρά κρήνη τοΰ χωρίου της Μικράς Βάλτσας, πηγάζουσιν εκ αε-
γάλης υπογείου λίμνης άνακαλυφθείσης κατά τινα συγκυρίαν εκτά-
κτου ξηρασίας, ότε οί κάτοικοι τής Μικράς Βάλτσας Οελήσαντες νά
καΟαρίσωσι τόν οχίτόν της κρήνης αυτών εϊσεχώρησαν εις μέγα
βάθος κα'ι άνε/.άλυψαν τήν ΰπόγειον λίμνην. Λέγεται δ' (Ωσαύτως οτι
έκ τής υπογείου ταύτης λίμνης προέρχεται και τό ϋ'δωρ τοΰ έντός
τής θαλάσσης παρά το χωρίον Μελίσσι φαινομένου μεγάλου «άναβό-
Ιου». ήτοι πίδακος, όπερ εΐνε άφθονώτατον. 'Άν αί πληροφορίαι
αύται εΐνε αληθείς, ήδύναντο Ί'σως νά χρησιμοποιηθώσιν επωφελέ-
στερον τά ΰδατα ταΰτα.
Ανακοινώσεις- νπο Α. Σκιά. 47
μάρρου τοΟ ΔιμηνιοΟ παρά την εις Κιάτον όδόν.
Ό πύργος ούτος εινε τετράγωνος, ωκοδομημένος
δια κανονικώς λελαξευμένων τετραπλεύρων πλιν-
θίδων, κείται δέ έπι του οροπεδίου έπι μικροΟ προ-
έχοντος όχθου. Κατά την οίκοδομίαν ό πύργος
ούτος ομοιάζει προς τά οικοδομήματα του Ε π.Χ.
αιώνος. Εντός αύτοΟ επί της βορειοδυτικής γω-
νίας υπάρχει λελαξευμένον στενόν και βαθύ φρέαρ,
όπερ άνασκαφέν ύπό χωρικών έλπιζόντων οτι θά
άνεύρωσιν εν αύτώ θησαυρόν ευρέθη δτι εχει κάτω
πολλούς άκτινοειδώς διευθυνομένους οχετούς προς
συλλογήν ύδατος. Έτερος πύργος ίσως ϋπήρχεν
έγγύτερον της Βάλτσας βορειανατολικών έπι τοΟ
οροπεδίου υπερθεν της δεξιάς όχθης του χειμάρρου
του Διμηνιού. Αυτόθι φαίνονται και ερείπια δύο
εκκλησιών Βυζαντινών χρόνων. Πέντε δέ λεπτά
της ώρας έγγύτερον πρός την Βάλτσαν ΰπάρχου-
σιν ίχνη αρχαίας όδοΰ συμπιπτούσης αυτόθι πρός
την σημερινήν, λελαξευμένης δέ έπι του βράσου.
Ιχνη τροχών δεν φαίνονται.
Παρά την όδόν ταύτην και ολίγον ΰψηλότερον
αύτής, ωσαύτως δέ καϊ 100 μ. περίπου βορειότε-
ρον του προειρημένου πύργου φαίνεται άρχαϊος
οχετός διερχόμενος έγκαρσίως διά τοΟ όροπεδίου,
ίκτισμένος δέ διά μικρών τετραπλεύρων έπιχωρίων
λίθων καϊ έστεγασμένος διά πλακών. Ο οχετός
ούτος διωχέτευε το ύδωρ της υπερθεν της Βάλτσας
ύπαρχούσης μικρδίς πηγής, εις τον μέγαν όχετόν
του υδραγωγείου της Σικυώνος, όστις εΐνε γνωστός
εις τους έπιχωρίους, διέρχεται δέ διά μικρας τίνος
χαράδρας παραλλήλου προς τον χείμαρρον του
Διμηνιού καϊ άνατολικώτερον αύτοΟ κειμένης,ήτοι
διά της χαράδρα; του τελευταίου άριστεροΰ πα-
ραποτάμου του Έλ ίσσοντος. Πόθεν έλάα^ανε το
μεγαλύτερον μέρος του ύδατος αύτοΟ τό ύδραγω-
γεϊον τής Σικυώνος, οέν ήουνήθην νά εύρω ασφα-
λώς, έξ άπαντος όμως παρελάμβανε τά ύδατα τοΟ
ολίγον κατωτέρω τοΰ χωρίου τής Βάλτσας πηγά-
ζοντος όύακος του λεγομένου σήμερον Νερόν τον
Σέ^, όι ού κινοΟνται σήμερον πολλοί υδρόμυλοι
1 Τό Σ προφέρεται ώς τό Γαλλικόν οΐΐ κατά την έπι/ώριον
οιάλεκτον. Περ! ιής σημασ'ας τοΰ ονόματος οί έπι'/ώριοι ουδέν
γινώσκουσι, χατ' είκασίαν δέ μόνον δύναται νά λε-/0ή ότι εΐνε ή
Άραβοτουρκική λέξις βοΐΐβΐΐίΐι ή Βοΐΐβΐίΐΐ. Καθ όσον όμως γινώσκω,
ή λεξις αυτη υπο τών Ελλήνων παραληφθεϊσα εκφέρεται ΰπ'αΰτών
πάντοτε δισυλλάβιος, ήτοι οέχης ή οέχας.
καϊ αρδεύονται αί άμπελοι εϊς μεγάλην έκτασιν.
Τά ύδωρ τοΟ όύακος τούτου ρέει πάντοτε εϊς στα-
θεράν ποσότητα κατά τε τον χειμώνα καϊ τό θέρος
μήτε αύξανόμενόν ποτε μήτε έλαττούμενον, εινε δέ
πλέον ή έπαρκές πρός ΰδρευσιν πόλεως, οία ή άρναία
Σικυών 2. Όχετός όμως πλησίον τής πηγής δεν
φαίνεται, το δέ ύδωρ τής άνωθεν τοΟ χωρίου μικρας
πηγής διοχετεύεται εις άπόστασιν τουλάχιστον 1
ώρας άνατολικώτερον, ένώ ήδύνατο νά διοχετευθή
άπ ευθείας εις τον κατωτέρω πηγάζοντα ρύακα.
Η' άπ ευθείας όμως διοχέτευσι; δέν ήδύνατο νά
γίνη ειμή διά καταρρακτών, ίσως δέ ίνα άποκύ-
γωσι την κατασκευήν καταρρακτών, προετίμησαν
νά διοχετευθή τό ύδωρ οιά μικρας κλίσεως εις
άπώτερον μέρος. Τό ύδωρ τής πηγής του Σέ πι-
νόμενον μαίνεται καλής ποιότητος, ώστε άν εινε
άληθής ή περί σκληρότητος τοΟ ύδατος τής Σι-
κυώνος ύπό του Αθηναίου (133 Ο) παραδοθείσα
φήμη, ή σκληρότης ίσως θά οφείλεται εις τά ύδωρ
άλλης τινός πηγής ύπό τοΟ αύτοΟ υδραγωγείου
διοχετευόμενης. (Περί τών έντος αύτής τής Σικυώ-
νος λειψάνων τοΰ υδραγωγείου ίδε ΟιιιΊίαβ, ΡθΙο-
ροηηβδΟδ II, σελ. 491). Παρά την πηγήν τοΰ
ρύακος τοΟ Σέ ύπό.ρχει εν τω βράχω λελαξευμένη
εύμεγέθης τετράπλευρος κόγχη, οΐαι αί ύπό τών
άρχαίων έν τοις ίεροΐς πρός ένθεσιν αναθηματικών
άναγλύφων κατεσκευασμέναι. "Αλλο τι ό'μως άρ-
χ_αϊον ίχνος ούδέν φαίνεται αύτόθι, ούτε επί τής
επιφανείας τοΟ έδάφους, ούτε ύπ' αυτήν, ώς φαί-
νεται έκ τών πλευρών τών πολλών μικρών χαρα-
δρών, άς έχουσι διανοίξει τά ύδατα. Έάν λοιπόν
ΰποτεθή ότι ϋπήρχεν αύτόθι μικρόν τι ιερόν, οίον
νυμφαϊόν τι, τοΰτο θά έ'χη έξαφανισθή τελείως
παρασυρθέν ύπό τών υδάτων. Άλλοτε ύπήρχεν
αύτόθι έκκλησίδιον τής "Αγία; Παρασκευής. Εις
άποστατιν όέ ήμίσεος περίπου χιλιου,έτρου άπό
2 Κατά πληροφορίας ίκανώς αξιόπιστους ό ρύαξ ούτος, ώς χαί 5)
μικρά κρήνη τοΰ χωρίου της Μικράς Βάλτσας, πηγάζουσιν εκ αε-
γάλης υπογείου λίμνης άνακαλυφθείσης κατά τινα συγκυρίαν εκτά-
κτου ξηρασίας, ότε οί κάτοικοι τής Μικράς Βάλτσας Οελήσαντες νά
καΟαρίσωσι τόν οχίτόν της κρήνης αυτών εϊσεχώρησαν εις μέγα
βάθος κα'ι άνε/.άλυψαν τήν ΰπόγειον λίμνην. Λέγεται δ' (Ωσαύτως οτι
έκ τής υπογείου ταύτης λίμνης προέρχεται και τό ϋ'δωρ τοΰ έντός
τής θαλάσσης παρά το χωρίον Μελίσσι φαινομένου μεγάλου «άναβό-
Ιου». ήτοι πίδακος, όπερ εΐνε άφθονώτατον. 'Άν αί πληροφορίαι
αύται εΐνε αληθείς, ήδύναντο Ί'σως νά χρησιμοποιηθώσιν επωφελέ-
στερον τά ΰδατα ταΰτα.