DOI Artikel:
Angeliai
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14366#0111
Α Ε 1919
Άγγελίαι: Β) Αχαΐας: Φαρών, Γ) Σικυώνος. Δ ) Άμφιάρειο%'. 99
Έπί τοΰ δαπέδου πέριξ τοΰ σπηλαίου εκειντο οί νεκροί πάντες
έν θέσει πλαγία); οκλάζοντος.
Ευρήματα πολλά εις αγγεία και κοσμήαατα.
Μυκηναϊκοί αμφορείς μεγάλοι και μικροί, τυφλόστομα άμφορείδια,
λύχνοι, κύπελλα ευρέθησαν ετς δλα τά σπήλαια.
Ωσαύτως έξ υαλώδους κυανής μάζης κοσμήματα μετά ποικίλων
σχεδίων (άνθέων, οστράκων κ.λ.) διάτρητα, χρησιμεύοντα ώς ψήφοι
όρμου.
Επίσης σφονδύλια εκ στεατίτου φαιοΰ και ερυθρού και '/άνδραι έξ
ά-/άτου. ορείας κρυστάλλου, κ.λ.
Άνεώ/θησαν και ήρευνήθησαν 7 σπη'λαια. Προσεχώς θέλω συνε-
τίσει την άνασκαφήν, μεΟ' ην Οά προβώ εις λεπτομερή δημοσίευσιν
των ευρημάτων.
Άθήνησι, τη 13η μαρτίου 1921.
Νικόλαος Κυπαοίσσης.
Σικυώνος
(1920).
Περί τά τελη του παρελθόντος σεπτεμορίου (1920) ελαβον κατό- πλέον των 25 μ.. Τό κτίριον τοΰτο κατεστράφη τελείως, διεσώθησαν
-πιν αιτησεώς μου την αδειαν ανασκαφής έν τω χωρίω «Βασιλικώ» δε μόνον αϊ βάσεις των εσωτερικών κιόνων, Ιφ' ών έστηρίζετο ή στέγη,
μιαν ο'ίραν άπέχοντι τη; κωμοπόλεως Κιάτου, όπου εκείτο ή πεοιώ- Λί βάσει; αύται ήσαν τό όλον δεκ>έξ,. ώστε πρόκειται περί ντιοοχν-
νυμο; και ζαλλιτεχνικωτάτη αρχαία Σικυών. Έν αύτη ούδεμία μέχρι λον οικοδομήματος, έξ ών έλάχιστα διεσώθησαν έν Ελλάδι- τό γνω-
τοΰόε σκαφική έρευνα έγένετο. έκτός της υπό τη; ένταϋθα Αμερικάνικη; στότατον τούτων εΐνε τό περίφηυον τελεοτήριον έν Έλευσϊνι. 'Λλλά
Σ*/ολή;, ήτις άνέσκαψε πρό εικοσαετία; τό έκεϊ άρ/αίον θέατρον. "Η καϊ έν Μεγαλοπο'λει και εν Δήλω καί άλλανου άπαντώσιν εντελώς Ομοια
ανασκαφή εκείνη απεκάλυψε τό πλείστον τοΰ θεάτρου, άμα δε καί κτίρια, άτινα έ'/ρησίμευον αΐθουσαι συνεδριών, ιεροτελεστιών, ώ;
τινα γλυπτά, έν οί; καί ώραϊον νεαρόν Διόννοον, άποκείμενον νυν έν δικαστήρια κλπ. ^Οτι δέ καί τό ήμέτερον ήν τοιούτον τι αποδεικνύεται
τώ Άθήνησιν αρχαιολογικοί μουσείω. έκ του έξης σπουδαιότατου γεγονότος. Έκ τώ κεντάω δηλ. τοΰ οίκο-
Οϋτως έκτοτε ή μεγάλη ποτέ πόλις έγκατελείφθη άνευ άλλη; περαι- δομήματο; καί εί; έλά"/ιστον βάθο; Οπό τό σημερινόν 'έδαφο; άπεκα-
τέρω έρεύνης. Καί ομως πλείστα όσα σπουδαία μνημεία εΰ'ρηνται λύφθησαν οειραι εδωλίων εκ πωρίνον λίϋ·ον παράλληλοι και εγκάρ-
τεθαμμένα υπό τους άγρού; καί τά; χωρικά; οΐκί>ς τοΰ Βασιλικού, οιαι προς άλλήλας, ώστε νά σχηματίζωσι τετράγωνον άμφιϋέατρον
■ως άπεδειςεν ή βραχεία κατά τό παρελθόν φθινόπωρον έν αύτω έργα- μετά μικρά; τοΰ εδάφους κλίσεως, ώστε αί όπισθεν σειραί νά κείνται
σια μου. Καί όντως ευθύ; άπό των προίτων ημερών άνασκάψας πρό; ύψηλότερον τών έμπροσθεν. Έν τω μέσω δέ άνευρέθη ήμικνκλικον
Λ. τοΰ θεάτρου καί κάτωθεν τοΰ βρά'/ου τή; άκροπόλεω;, άνεκά- εδώλιον. Εΐνε δέ καταφανέ; έκ τούτου, ό'τι πρόκειται περί ιδρύματος,
λυψα παμμέγιστο-/ οτωϊκόν οίκοδόμημζ, έν ώ διεσοίθη ά'ριστα δια- όπου οννεδρίαζον ή οννεβονλενοντο, τά δέ κεντρικόν ήμικυκ'ικόν
τηρούμενο; ο/ετός μετά ωοειδών λεκανών πρό; περισυλλογήν της έδοίλιον ητο διά του; προέδρου; ή πρυτάνεις, επειδή δέ ό [|?υσινίας,
ιλύος. Οί ογκώδεις δόμοι, οί άποτελοΰ/τε; τό κρηπίδωμα τή; στοα; όστι; περιγράφει λεπτομερώς τήν Σικ.υώνα, αναφέρει έν τή άγορα
εχουσι τήν έξωτερικήν έπιφάνειαν ολίγον τι τοξοειδή και έξογκουμένην καί βονλ.εντήριον, ουδεμία υπάρχει αμφιβολία ότι τό άποκαλυφθέν
σφαιρικώς, ώς είθιστο ιδία κατά τοΰς μακεδόνικους χρόνους, ώστε άσφα- μιέΓνα οικοδόμημα ήν τοιούτον, ώς αποδεικνύει καί ή μεγάλη αύτοΰ
λώ; τό οικοδόμημα τοΰτο ανάγεται εις του; χρόνου; Δημητρίου τοΰ όμοιότη; πρό; τό έν Πριήνη εκκληοιαοτήριον. Εκ τή; άνεορέσεως
Πολιορκητοΰ, όστις άνωκοόόαησε τήν Σ'κυώνα έπί τοΰ υψιπέδου τούτου. δέ τοΰ βουλευτηρίου, προέρ'/εται καί το έξης μ,έγα αγαθόν, ότι πιστο-
όπερ πρότερον έπεΐχε θέσιν ακροπόλεως, διότι ή πόλις εκείτο κάτωθεν ποιείται ή Οέσι; τή; άγορα; καί οϋτω κατέχομεν ήδη έν στερεόν
παρά τήν θάλασσαν, έξ ου καί τό σηαερινόν ό'νομα Κιάτο (— Κάτω). σημεΐον καί άσφαλή άφετηρίαν, άφ' η; έ/.κινοΰντε; έν τώ μέλλοντι
Μετά τήν άνασκαφήν ταύτην έξηρεύνησα λαξευτόν τι έπί τοΰ μετα τοΰ ΙΙαυσανίου Οά δυνηθώμεν νά άνεύρωμεν τά πλείστα τών
βορείου βράχου τή; ακροπόλεως ιερόν, έν ώ ύπάρ_/ουσι οπαί καί ΰπ* αυτοΰ περιγραφομένων θαυμαστών μνημείων τη; περιφανούς άρ-
τετραγωνικά κατασκευάσματα, πρό; τοποθέτησιν αναθημάτων. Παρα- '/αίας πόλεως.
πλεύρω; τούτου άνεκαλύφθη αρχαία δεξαμενή μετά ουοτάδος όλης Εκτός δέ τή; έργασία; ταύτη; άνοίρυξα καί τινα; τάφου;, εξ ων
οωλ.ήνων καί οχετών, στρογγύλων καί τετραγωνικών πρό; διοχέ- έξήγαγον αγγεία τών καλών χρόνων, προ; δε περισυνέλεξα πλείστα;
τευσιν τοΰ ύδατο; πρό; τήν πόλιν, ιδία πρό; τήν άγοράν. άρ/αιό.τητας, ανάγλυφα, έπιγραφά; κλπ, ε; ών άπετελέσθη ήδη ευθύς
Αλλά ταύτης ή θέσις ήν τέως άγνωστος, μόνον καθ' Οπόθεσιν ώρί- έξ άρχης τών έρ^χσιών μου πυρήν καλοΰ μουσείου έν τώ μελλοντι
ζετο πρός τό ΒΑ τοΰ Οεάτοου. "Ηδη δυνάμεθα υ,ετά βεβαιότητος νά .. „, .. . / ιηοι
, , , , , βν Αθήναιι, τη Ζϋή ιανουαριου 10221.
ορισωμεν αυτήν, διότι προς το μέρος τοΰτο τή; αρχαία; Σικυώνο;
άνεκάλυψα, οδηγούμενο; έν μέρει υπό τοΰ όχετοΰ τοΰ ϋδατο;,παμμέγι- Αλέξανδρος Φιλαδελφεύς.
στον οικοδόμημα, τελείως τετραγωνικόν, ού έκάστη πλευρά ϊχει μ-ήκο;
Δ ') Άμφιάξιειον
(1919 1920).
ων
Τώ 1919 καί 1920 σκαφικαί έργασίαι διεξήχθησαν έπί τή; δε- τήν δέ εϊσοδον τά οικήματα εί/ον άντίστοιχον μέν τή τών χει
ξιά; τή; χαράδρα; Οχθης, ήρευνήθησαν δέ τά τών καταγωγίων καί τών οικημάτων 24-26, άντίθετον δέ, έ/.εϊνα μέν άνατολόθεν, ταΰτα δε
άνατολόθεν αύτών κτισμάτων (ΑΕ 191?239 είκ. 1 1918ιιο·/.έ είκ. 1-β), ουσμόθεν καί τοΰ μέν 5 τό βόρειον τμήμα σύν τώ θυρώματι ελλεί-
έστι δ' όπου ή έρευνα ουπω έντελή; γέγονεν, αλλά τοι/ική, ώ; ειπείν, πει, τό δέ 4, ί'να', ό>; φαίνεται, μακρύτερος έαθή ένδον προ; τώ άνα-
καί τοπογραφική. τολικω τοί/ω -/ώρος ελεύθερος (2 06, ϊσως χάριν κλίνης), έχει τό
Τών θερινών οικημάτων 8-5 (είχ 1) ό δυσμικός τοίχο; ην, ώς θύρωμα οϋ/Ί έν τώ μέσο) τοΰ τοί/ου, άλλ' έν τω νοτίω ακρω. το
εοικε, κεκλειμένος, άθυρο; δέ ήν καί τοΰ οικήματος 5 ό νότιος τοϊ/ος, δέ νοτόθεν τοΰ 4 κείμενον οίκημα διά τοίχου έπικαρσίως ηγμενου διή-
Άγγελίαι: Β) Αχαΐας: Φαρών, Γ) Σικυώνος. Δ ) Άμφιάρειο%'. 99
Έπί τοΰ δαπέδου πέριξ τοΰ σπηλαίου εκειντο οί νεκροί πάντες
έν θέσει πλαγία); οκλάζοντος.
Ευρήματα πολλά εις αγγεία και κοσμήαατα.
Μυκηναϊκοί αμφορείς μεγάλοι και μικροί, τυφλόστομα άμφορείδια,
λύχνοι, κύπελλα ευρέθησαν ετς δλα τά σπήλαια.
Ωσαύτως έξ υαλώδους κυανής μάζης κοσμήματα μετά ποικίλων
σχεδίων (άνθέων, οστράκων κ.λ.) διάτρητα, χρησιμεύοντα ώς ψήφοι
όρμου.
Επίσης σφονδύλια εκ στεατίτου φαιοΰ και ερυθρού και '/άνδραι έξ
ά-/άτου. ορείας κρυστάλλου, κ.λ.
Άνεώ/θησαν και ήρευνήθησαν 7 σπη'λαια. Προσεχώς θέλω συνε-
τίσει την άνασκαφήν, μεΟ' ην Οά προβώ εις λεπτομερή δημοσίευσιν
των ευρημάτων.
Άθήνησι, τη 13η μαρτίου 1921.
Νικόλαος Κυπαοίσσης.
Σικυώνος
(1920).
Περί τά τελη του παρελθόντος σεπτεμορίου (1920) ελαβον κατό- πλέον των 25 μ.. Τό κτίριον τοΰτο κατεστράφη τελείως, διεσώθησαν
-πιν αιτησεώς μου την αδειαν ανασκαφής έν τω χωρίω «Βασιλικώ» δε μόνον αϊ βάσεις των εσωτερικών κιόνων, Ιφ' ών έστηρίζετο ή στέγη,
μιαν ο'ίραν άπέχοντι τη; κωμοπόλεως Κιάτου, όπου εκείτο ή πεοιώ- Λί βάσει; αύται ήσαν τό όλον δεκ>έξ,. ώστε πρόκειται περί ντιοοχν-
νυμο; και ζαλλιτεχνικωτάτη αρχαία Σικυών. Έν αύτη ούδεμία μέχρι λον οικοδομήματος, έξ ών έλάχιστα διεσώθησαν έν Ελλάδι- τό γνω-
τοΰόε σκαφική έρευνα έγένετο. έκτός της υπό τη; ένταϋθα Αμερικάνικη; στότατον τούτων εΐνε τό περίφηυον τελεοτήριον έν Έλευσϊνι. 'Λλλά
Σ*/ολή;, ήτις άνέσκαψε πρό εικοσαετία; τό έκεϊ άρ/αίον θέατρον. "Η καϊ έν Μεγαλοπο'λει και εν Δήλω καί άλλανου άπαντώσιν εντελώς Ομοια
ανασκαφή εκείνη απεκάλυψε τό πλείστον τοΰ θεάτρου, άμα δε καί κτίρια, άτινα έ'/ρησίμευον αΐθουσαι συνεδριών, ιεροτελεστιών, ώ;
τινα γλυπτά, έν οί; καί ώραϊον νεαρόν Διόννοον, άποκείμενον νυν έν δικαστήρια κλπ. ^Οτι δέ καί τό ήμέτερον ήν τοιούτον τι αποδεικνύεται
τώ Άθήνησιν αρχαιολογικοί μουσείω. έκ του έξης σπουδαιότατου γεγονότος. Έκ τώ κεντάω δηλ. τοΰ οίκο-
Οϋτως έκτοτε ή μεγάλη ποτέ πόλις έγκατελείφθη άνευ άλλη; περαι- δομήματο; καί εί; έλά"/ιστον βάθο; Οπό τό σημερινόν 'έδαφο; άπεκα-
τέρω έρεύνης. Καί ομως πλείστα όσα σπουδαία μνημεία εΰ'ρηνται λύφθησαν οειραι εδωλίων εκ πωρίνον λίϋ·ον παράλληλοι και εγκάρ-
τεθαμμένα υπό τους άγρού; καί τά; χωρικά; οΐκί>ς τοΰ Βασιλικού, οιαι προς άλλήλας, ώστε νά σχηματίζωσι τετράγωνον άμφιϋέατρον
■ως άπεδειςεν ή βραχεία κατά τό παρελθόν φθινόπωρον έν αύτω έργα- μετά μικρά; τοΰ εδάφους κλίσεως, ώστε αί όπισθεν σειραί νά κείνται
σια μου. Καί όντως ευθύ; άπό των προίτων ημερών άνασκάψας πρό; ύψηλότερον τών έμπροσθεν. Έν τω μέσω δέ άνευρέθη ήμικνκλικον
Λ. τοΰ θεάτρου καί κάτωθεν τοΰ βρά'/ου τή; άκροπόλεω;, άνεκά- εδώλιον. Εΐνε δέ καταφανέ; έκ τούτου, ό'τι πρόκειται περί ιδρύματος,
λυψα παμμέγιστο-/ οτωϊκόν οίκοδόμημζ, έν ώ διεσοίθη ά'ριστα δια- όπου οννεδρίαζον ή οννεβονλενοντο, τά δέ κεντρικόν ήμικυκ'ικόν
τηρούμενο; ο/ετός μετά ωοειδών λεκανών πρό; περισυλλογήν της έδοίλιον ητο διά του; προέδρου; ή πρυτάνεις, επειδή δέ ό [|?υσινίας,
ιλύος. Οί ογκώδεις δόμοι, οί άποτελοΰ/τε; τό κρηπίδωμα τή; στοα; όστι; περιγράφει λεπτομερώς τήν Σικ.υώνα, αναφέρει έν τή άγορα
εχουσι τήν έξωτερικήν έπιφάνειαν ολίγον τι τοξοειδή και έξογκουμένην καί βονλ.εντήριον, ουδεμία υπάρχει αμφιβολία ότι τό άποκαλυφθέν
σφαιρικώς, ώς είθιστο ιδία κατά τοΰς μακεδόνικους χρόνους, ώστε άσφα- μιέΓνα οικοδόμημα ήν τοιούτον, ώς αποδεικνύει καί ή μεγάλη αύτοΰ
λώ; τό οικοδόμημα τοΰτο ανάγεται εις του; χρόνου; Δημητρίου τοΰ όμοιότη; πρό; τό έν Πριήνη εκκληοιαοτήριον. Εκ τή; άνεορέσεως
Πολιορκητοΰ, όστις άνωκοόόαησε τήν Σ'κυώνα έπί τοΰ υψιπέδου τούτου. δέ τοΰ βουλευτηρίου, προέρ'/εται καί το έξης μ,έγα αγαθόν, ότι πιστο-
όπερ πρότερον έπεΐχε θέσιν ακροπόλεως, διότι ή πόλις εκείτο κάτωθεν ποιείται ή Οέσι; τή; άγορα; καί οϋτω κατέχομεν ήδη έν στερεόν
παρά τήν θάλασσαν, έξ ου καί τό σηαερινόν ό'νομα Κιάτο (— Κάτω). σημεΐον καί άσφαλή άφετηρίαν, άφ' η; έ/.κινοΰντε; έν τώ μέλλοντι
Μετά τήν άνασκαφήν ταύτην έξηρεύνησα λαξευτόν τι έπί τοΰ μετα τοΰ ΙΙαυσανίου Οά δυνηθώμεν νά άνεύρωμεν τά πλείστα τών
βορείου βράχου τή; ακροπόλεως ιερόν, έν ώ ύπάρ_/ουσι οπαί καί ΰπ* αυτοΰ περιγραφομένων θαυμαστών μνημείων τη; περιφανούς άρ-
τετραγωνικά κατασκευάσματα, πρό; τοποθέτησιν αναθημάτων. Παρα- '/αίας πόλεως.
πλεύρω; τούτου άνεκαλύφθη αρχαία δεξαμενή μετά ουοτάδος όλης Εκτός δέ τή; έργασία; ταύτη; άνοίρυξα καί τινα; τάφου;, εξ ων
οωλ.ήνων καί οχετών, στρογγύλων καί τετραγωνικών πρό; διοχέ- έξήγαγον αγγεία τών καλών χρόνων, προ; δε περισυνέλεξα πλείστα;
τευσιν τοΰ ύδατο; πρό; τήν πόλιν, ιδία πρό; τήν άγοράν. άρ/αιό.τητας, ανάγλυφα, έπιγραφά; κλπ, ε; ών άπετελέσθη ήδη ευθύς
Αλλά ταύτης ή θέσις ήν τέως άγνωστος, μόνον καθ' Οπόθεσιν ώρί- έξ άρχης τών έρ^χσιών μου πυρήν καλοΰ μουσείου έν τώ μελλοντι
ζετο πρός τό ΒΑ τοΰ Οεάτοου. "Ηδη δυνάμεθα υ,ετά βεβαιότητος νά .. „, .. . / ιηοι
, , , , , βν Αθήναιι, τη Ζϋή ιανουαριου 10221.
ορισωμεν αυτήν, διότι προς το μέρος τοΰτο τή; αρχαία; Σικυώνο;
άνεκάλυψα, οδηγούμενο; έν μέρει υπό τοΰ όχετοΰ τοΰ ϋδατο;,παμμέγι- Αλέξανδρος Φιλαδελφεύς.
στον οικοδόμημα, τελείως τετραγωνικόν, ού έκάστη πλευρά ϊχει μ-ήκο;
Δ ') Άμφιάξιειον
(1919 1920).
ων
Τώ 1919 καί 1920 σκαφικαί έργασίαι διεξήχθησαν έπί τή; δε- τήν δέ εϊσοδον τά οικήματα εί/ον άντίστοιχον μέν τή τών χει
ξιά; τή; χαράδρα; Οχθης, ήρευνήθησαν δέ τά τών καταγωγίων καί τών οικημάτων 24-26, άντίθετον δέ, έ/.εϊνα μέν άνατολόθεν, ταΰτα δε
άνατολόθεν αύτών κτισμάτων (ΑΕ 191?239 είκ. 1 1918ιιο·/.έ είκ. 1-β), ουσμόθεν καί τοΰ μέν 5 τό βόρειον τμήμα σύν τώ θυρώματι ελλεί-
έστι δ' όπου ή έρευνα ουπω έντελή; γέγονεν, αλλά τοι/ική, ώ; ειπείν, πει, τό δέ 4, ί'να', ό>; φαίνεται, μακρύτερος έαθή ένδον προ; τώ άνα-
καί τοπογραφική. τολικω τοί/ω -/ώρος ελεύθερος (2 06, ϊσως χάριν κλίνης), έχει τό
Τών θερινών οικημάτων 8-5 (είχ 1) ό δυσμικός τοίχο; ην, ώς θύρωμα οϋ/Ί έν τώ μέσο) τοΰ τοί/ου, άλλ' έν τω νοτίω ακρω. το
εοικε, κεκλειμένος, άθυρο; δέ ήν καί τοΰ οικήματος 5 ό νότιος τοϊ/ος, δέ νοτόθεν τοΰ 4 κείμενον οίκημα διά τοίχου έπικαρσίως ηγμενου διή-