DOI Artikel:
Sōtēriu, Geōrgios A.: O en Thēbais Byzantinos naos Grēgoriou tou Theologou
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14363#0016
6
Γ. Α. Σωτηρίου
Λ Ε 1924
Ώς προς τον φωτισμόν τον ναϋδρίου προσθετό μεν, ότι εΐχε τοϋτο πολλά και μεγάλα
ανοίγματα, ώστε νά φίοτίζηται άπλέτως. Προς βορράν ήτο ή πύλη της εισόδου (2 μ. πλά-
τους)- απέναντι της πύλης και επί τοΰ νοτίου τοίχου άνεφάνη ίσου πλάτους άνοιγμα μετά
ιωνικής βάσεως κίονος έντώ μέσω (είκ. 7), δπερ δμως έχει ύποστή μεταγενεστέρας μετατρο-
πάς και διά τοϋτο καθίσταται δύσκολος ή ερμηνεία του (άν πρόκειται δηλαδή περί άλλης:
θύρας ή μεγάλου διλόβου παραθύρου, ώς παρουσιάζεται σήμερον). Τήν αυτήν αβεβαιότητα
εχει τις και διά τό άνοιγμα τοΰ νάρθηκος, όπερ άγνωστον πότε μετετράπη εις εϊσοδον,
δι' ής κατέρχεται τις διά τριών βαθμίδων εις τό κατά εν μέτρον περίπου βαθύτερον τοΰ·
σημερινού εδάφους δάπεδον τοΰ ναού- έναντι τοΰ ανοίγματος τούτου υπάρχει τετράγω-
νος κόγχη, ήτις καθιστά δυνατήν τήν ύπό-
θεσιν, ότι και ή ανευρεθείσα τής κλίμα-
κος είσοδος θά ήδύνατο αρχικώς ώς
όμοία κόγχη νά νοηθή (βλ. κάτοψιν εν
είκ. 6). Τέλος ό ανατολικός τοίχος τοΰ
ναού ήτο διάτρητος εκ τετραμερούς πε-
φραγμένου σήμερον ανοίγματος, χωριζο-
μένου διά τριών κιονίσκων, επί τών επι-
θημάτων τών οποίων στηρίζεται ήδη
εσωτερικώς έν εϊδει γείσου ή μεγάλη επί
μαρμάρου επιγραφή (είκ. 8), 01 κιονί-
σκοι ούτοι είναι μονόλιθοι και πεπλατυ-
σμένοι (συνήθη στηρίγματα βυζαντινών
παραθύρων), έ'χουσι δε πάχος μικρότερον
κατά τι τοΰ αρχικού τοίχου" επί τών στε-
νών πλευρών εΐναι /ιαξευμέναι ήμικυκλι-
κώς αί υπεράνω τής πλίνθου βάσεις, επί.
τοΰ άνω δέ μέρους είδος κιονοκράνου,
ήτοι ταινίαι και άνά δύο πλατέα υδρόβια
φύλλα κατά τά άκρα (είκ. 3). "Ανωθεν
τοΰ α' και β' κιονίσκου ύπάρχουσι σήμε-
ρον επιθήματα έκ λευκοΰ μαρμάρου (επί-
θημα επί τοΰ τρίτου κιονίσκου ελλείπει),
άτινα εΐνε ανάγλυφα κατά τάς τρεις φαινομένας όψεις καί ανόμοια καθ ΰψος (0,25 μ. τοΰ πρώ-
του και 0,35 μ. τοΰ δευτέρου, διότι ό δεύτερος κίων είναι κατά 0,10 μ. χαμηλότερος τών λοι-
πών). Τά επιθήματα ταύτα δεν κατέχουσι τήν άρχικήν των θέσιν, ώς δεικνύει ή υπερβολική
καί έξωτερικώς τοΰ ναοΰ καί εσωτερικώς αυτού προεξοχή των (είκ. 3 καί 8). Άφ' ετέ-
ρου ή επί όγκά)δους μαρμάρου καί έν είδει γείσου επιγραφή απαιτεί ύψηλοτέραν θέσιν καί
έτέραν διαμόρφωσιν τής άψϊδος, πιθανώτατα δετά άκρα έστηρίζοντο επί είδουςπαραστάδων,
έχουσών ώς έπίκρανα τμήματα, ομοίως προς τό γεϊσον διαμεμορφωμένα· τό έν τφ μουσείω
δέ τών Θηβών εύρισκόμενον καί αναντιρρήτως έκ τοΰ ήμετέρου κτίσματος προερχόμενον
τμήμα μετ' επιγραφής (ε'ικ. 5) θά ήδύνατο νά δώση ίδέαν τινά τοΰ τοιούτου διακόσμου·
τής άψΐδος τοΰ άνασκαφέντος ναϋδρίου.
4 Μί
8. 'Ανατολική αλευρά τον ναϋδρίου Θηβών.
Γ. Α. Σωτηρίου
Λ Ε 1924
Ώς προς τον φωτισμόν τον ναϋδρίου προσθετό μεν, ότι εΐχε τοϋτο πολλά και μεγάλα
ανοίγματα, ώστε νά φίοτίζηται άπλέτως. Προς βορράν ήτο ή πύλη της εισόδου (2 μ. πλά-
τους)- απέναντι της πύλης και επί τοΰ νοτίου τοίχου άνεφάνη ίσου πλάτους άνοιγμα μετά
ιωνικής βάσεως κίονος έντώ μέσω (είκ. 7), δπερ δμως έχει ύποστή μεταγενεστέρας μετατρο-
πάς και διά τοϋτο καθίσταται δύσκολος ή ερμηνεία του (άν πρόκειται δηλαδή περί άλλης:
θύρας ή μεγάλου διλόβου παραθύρου, ώς παρουσιάζεται σήμερον). Τήν αυτήν αβεβαιότητα
εχει τις και διά τό άνοιγμα τοΰ νάρθηκος, όπερ άγνωστον πότε μετετράπη εις εϊσοδον,
δι' ής κατέρχεται τις διά τριών βαθμίδων εις τό κατά εν μέτρον περίπου βαθύτερον τοΰ·
σημερινού εδάφους δάπεδον τοΰ ναού- έναντι τοΰ ανοίγματος τούτου υπάρχει τετράγω-
νος κόγχη, ήτις καθιστά δυνατήν τήν ύπό-
θεσιν, ότι και ή ανευρεθείσα τής κλίμα-
κος είσοδος θά ήδύνατο αρχικώς ώς
όμοία κόγχη νά νοηθή (βλ. κάτοψιν εν
είκ. 6). Τέλος ό ανατολικός τοίχος τοΰ
ναού ήτο διάτρητος εκ τετραμερούς πε-
φραγμένου σήμερον ανοίγματος, χωριζο-
μένου διά τριών κιονίσκων, επί τών επι-
θημάτων τών οποίων στηρίζεται ήδη
εσωτερικώς έν εϊδει γείσου ή μεγάλη επί
μαρμάρου επιγραφή (είκ. 8), 01 κιονί-
σκοι ούτοι είναι μονόλιθοι και πεπλατυ-
σμένοι (συνήθη στηρίγματα βυζαντινών
παραθύρων), έ'χουσι δε πάχος μικρότερον
κατά τι τοΰ αρχικού τοίχου" επί τών στε-
νών πλευρών εΐναι /ιαξευμέναι ήμικυκλι-
κώς αί υπεράνω τής πλίνθου βάσεις, επί.
τοΰ άνω δέ μέρους είδος κιονοκράνου,
ήτοι ταινίαι και άνά δύο πλατέα υδρόβια
φύλλα κατά τά άκρα (είκ. 3). "Ανωθεν
τοΰ α' και β' κιονίσκου ύπάρχουσι σήμε-
ρον επιθήματα έκ λευκοΰ μαρμάρου (επί-
θημα επί τοΰ τρίτου κιονίσκου ελλείπει),
άτινα εΐνε ανάγλυφα κατά τάς τρεις φαινομένας όψεις καί ανόμοια καθ ΰψος (0,25 μ. τοΰ πρώ-
του και 0,35 μ. τοΰ δευτέρου, διότι ό δεύτερος κίων είναι κατά 0,10 μ. χαμηλότερος τών λοι-
πών). Τά επιθήματα ταύτα δεν κατέχουσι τήν άρχικήν των θέσιν, ώς δεικνύει ή υπερβολική
καί έξωτερικώς τοΰ ναοΰ καί εσωτερικώς αυτού προεξοχή των (είκ. 3 καί 8). Άφ' ετέ-
ρου ή επί όγκά)δους μαρμάρου καί έν είδει γείσου επιγραφή απαιτεί ύψηλοτέραν θέσιν καί
έτέραν διαμόρφωσιν τής άψϊδος, πιθανώτατα δετά άκρα έστηρίζοντο επί είδουςπαραστάδων,
έχουσών ώς έπίκρανα τμήματα, ομοίως προς τό γεϊσον διαμεμορφωμένα· τό έν τφ μουσείω
δέ τών Θηβών εύρισκόμενον καί αναντιρρήτως έκ τοΰ ήμετέρου κτίσματος προερχόμενον
τμήμα μετ' επιγραφής (ε'ικ. 5) θά ήδύνατο νά δώση ίδέαν τινά τοΰ τοιούτου διακόσμου·
τής άψΐδος τοΰ άνασκαφέντος ναϋδρίου.
4 Μί
8. 'Ανατολική αλευρά τον ναϋδρίου Θηβών.