Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 1): Tomus Hic Primus Digestum Vetus continet — Lyon, 1627

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#0075
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
uéevt ibi, igitur beatus Martinus. & hac dictio, iu, accipirur.

in genere, quaſi dicat ius cit

e ſiue lex duodecim tabularm, &

.a po . ſequens vemmau à ponrur pro b& vr Cde vedue ſigfientà
pmult i, melius itaque, &e nam ex ſeripto non ſerpto eſt.
L uile ve Jnfiit de iure natur,Saontat. . Vel b’die ht ius, id eſt in-

qu ſonſus di g ſpecies iuris, id
caur ea ſao, eſt leges, que ſunt ſus
iav, e. laious duodeii ta-
bul& ruc aut, proprië
ponitur. 3. Prima ve-
ios e vin eſ, fi-
cet quod pro legibus
a uil pru lepaee-
piatur ius cinile in tota
iſta l vt paret ex hac
demonſtratione, oe
igitur, &c.
2. cuulueg
T Ts caie IChm eninm ſint ſex
n ouſpur pates iuris ciuilis ſri-
i Eui, ſeilicet leges, plebi-
E ſeita ſenaruſeu pri
ts Eaeee pun placitia, naggitra-
pe ſppr- pum edicta, reſponſa
uone prmden prudentom: ve Inſtit de
tum.iue naturali ſeriptum
t’u praurir us eſ, & hac quinque
queair ex his facint ius ciulle.
aiiuee, ſenum, ſcilicet magi-
pezt, & cor- ſtratuu eicta, facit
ti.. ins pratorium: vt hi-
Par ne er itue d lſtieue de prrpue &
as ciuis fie tempat in prin, & quid
sure na regl ſie quodlibee iſtorum,
u diciur in d S. Imſtit. de
iure natu & hoc ſecun-
i dum vuam ſignifiea-
nopui canuis
ne cenſentur, qu eſt ad differenriam
are reaponaure irorit a Aalis d au-
Ni lueſtres, tem quandoque poni-

conſtat aux ex ſcripto, aut ſine
ſcriptorvt apud Grecos, Tonné-
uun oi iſgapos, oi apus.

Secunda definitio iuris ciuilis.

VI1. PAPINIANVS libu ſe-
cundo Definitionum.

Vs autem ciuile eſt ?, quod
ex legibus, plebiſcitis, ſena-
nſeonſaliis ddeeeis prineips,
auctoritate prudentium venir.
1. Ius pratorium eſt, quod
prætores introduxerunt adiu-
uandib, vel ſupplendi, vel cor-
rigendi iuris ciuilis gratia pro-
pter vtilitatem publicam:quod
& honorarium dicitur, ad ho-
norem pratorum ſic nomina-
tum.

VIII. MARCIANVS libooprme
Imiutionum.

Nn e ius hono-

rarium, vina vox * eſt iuris
ciuilis.

Digeſtorum Liber primus. Tit.j. 20

quam in codem ſtau permanez. ltem quid ert iun ſtabile iter
homines, & ita immobile, ve nullam pariatur mrationem, cum
omnis ſtatus noſter, &eve in authen. de non alie S vt autem, cul.

. Item quod in ine dicit, ius ſuum cuique tribuens: intelige
quantum ad affectionemquia ad actum non poreſt, q habens

I2. GAISlibre primo.

Mnes populi, qui legibus
Ourmon Pooes l rgontur er
partim ſuo proprio , parrim
communi omnium hominum
iure vtuntur. Nam quod
quiſque populus ipſe ſibi ius
conſtiruit, id ipſius proprium
ciuitatis eſt: vocatûrque ius
ciuile, quaſi ius proprium ip-
ſius ciuitatis. Quod verô na-
turalis ratio inter omnes ho-
mines conſtituit, id apud om-
nes peræque cuſtoditur: voca-
tûrque ius gentiuml, quaſi
quo iure omnes gentes vrun-
tur.

x. VLPIANVS libre prime
Regularum.

Vſtitia * eſt conſtans & per-

petua voluntas ius ſuum cui-

que tribuendiI-J Iuris prace-
ptal ſunt hæc:honeſté e viuere,
alterum nõ laderen, ſuum cui-
ques tribuere. 2. 5 Iuris pru-
dentia eſt diuinatumP, arque

Sed Tullius bſie de-

affectun tribuendie
ſuprà dicrur in rubrica

de Auguſto. ſie de ma-

trimoni, quod eſt in-
diuiduum: ve mftit. de
pat poin prine. licét in-
todum dinidaturveC.
e rpu Lconſenſu, Vel
terti expone, vr in
ſumma huius tituli à. VE iuſtiti-
poninr Pre
ipſa aquitate,
pſa anitar,
6iaſtitie de-
fnitones ai-
hie adferdtur
erer eã qque
àiuriſonſuio

finit: Iuſtitia eſt habi-
tus animi, cõmuni vri-
litare ſeruata, ſuam cui-
que tribuens dignira-
tem. 2. Sed Plato ita:
Iuſtitia eſt virtus, quæ
pirao ni permi ’l ta ſetaie-
is, que minimum poſ ndfer
ſunt. 3. Vel prout ego tix defninis
ceds, oſitis eu cone.
gu diſpofin ia & E ont reee
lis rebus recté diu-
auis oous recte diur ſert nccurr
tem ius e ſuum: expo-
ne ve diri. 2. Vel hie,
id eſt, hominis meri-
tum: nam uandoque
propter delictum pri-
uaur quis iure ſuo: vé
fra quodme-au lex-
ta. & CGe urspqph.
i & ij.3. Vel die, ſuum
us, vt honeſté viiat, &
alteum non ladat, &c.
4 Vel die, ſiuum ius.
ideſt iutitiACCVE.

e Ius ſuẽ cui-
que mbucie
ui

quorun bie eur pro ſtaturis ciuit-

E. . a tur pro fatuti eii. Altera iuris diuiſio in commune
iue eiopopopa tun, yr laiſi, de aun DDriaim.
natur in prine, quando-

& proprium.
videncur. Pro-

iaterpre- que preo dunletin tah ve l pur hoe daitur, quaun-
Peea peoomgit doqueproddſpounpione prudentiuontr biigiu¬.
nuum gahle BJ Acdiuuandi. Aiiuat e, cun ſuis inſtituris dat bono
Ied declaaaiie rum poſr ſecundum tab cum & pris habebant petitionem he-
ns acipiunt, reditatis: vr nfit dd oouru pats de bons poſa.
noe ſenſuo ſed cum patronooS, pen-in fi ibi, legum quoque tuendar,,&c. Sup-
nen popuonn pletvt in actione furti manifeſti quan prator iaduxit ſed furti
ere reg u dl. non maniſt eituiiare inſie danoeulS ſunt aueen & dd per-
mnsupopre piatia S-liquande, Item ſuoplet, ve j de Iren ſi plurinm, in
non regaur. prine. T Cortigit vr in emanciparis, qui iure cinili non ſucce-
i Sed hoe non dunt licét iure pratorio ſie Inftit de ecbt l semaneipatus. & de

Pacet: vias rt que ab inteſtats. Semancipati 2. Item in poſthumo alieno,
at enin le qqu iure ciuli non ſucredirſediure prarorio ſevvt mſiie d ie-
Tus ciuie & norum poſſiſſionin prineip. z. Item in ſuis heredibus quando-
preu e qprei cedm a a ren ſeit adida
luſts
uigre, potit, c T VAn & iſin bene dirit adouandi man & ipſuinme.
IVATor quia voluntatem iuris ciuilis eloquitur, ſe-
ius prineipis cundnm ir vt eni voce exprimitur cordis intentio, ita per
re ſolus prins prarorem iuris ciuilis ſcientia.
ae dadue, VrTurafars d’eſt iute aon ſaips
Ei Sed qui E ſunt ili, qui non reguntur? Reſpon.
y

corretio.
Elus conſi uſtrupiteſtaLpoſthumus & uſtit de lgag ſucS mdia.
pe commge1
a de lane e ’ Oeee , trbu l en iure ſeripe.
pulus timé

iPo fao ple. Ilueſtres h bomines.
nque useõ c T Sus popri. Sed quomodo ius proprium, vel à gentibus
itiii. s ſtarurum, poreſt habere locun, cum ſolus princeps poſſit facere
eges: ve C de leg conſt lfin que eſt contrà? Reſpon hac per
maea r s &eurébma quoter ar eſponhle ee
l ſim oul quitur de l’eo iure gentiun, quod quaſi ipſa natura inter om-
rbuendt, ve nes tenerx proprio quod non ſir generalervnde non eſt contra
duima i qIus gemtiuum. quandoque naturale: vt Iuſftit de rr diuiſioS.
eſtimovv l ſyugulurun.
nan,, ed a t pPmiria ae iuſtix defmitio poreſt inteligir De
propoſito& Adiuina iuſtitia: quaſi dieat, diuma iuſtitia eſt conſtans,
rointaterel e ſecundum hoc ormnia verba in ea poſta ſime plana: &
te iutitia nir quod ſeuitur, ſum euique, &e ideo dieit, quia ipſa tetribuit
in aiaiue ſeupneſemquemorera q Taed uonee it, ques
LLonitns de fuit mercenaio in lero venienti datum tantum & ili
hae iuſiti, qui mané veneratrquod tamen diuina iuſtitia laudar? reſpon il-
de v. lud myſticé dicirur. L Vel die ſecnndd, quod de fagili homi-
de Aleiaun nis iuſtiria loquitur: qd inſtitia humana, vel que eſt in homi-
t’evarn & ne , ’eſt uolmu, &e ſecudun hoe ila duo verba, conſtans,
pun grie & pererua, extra, errtabuntur: quia homini non poſſunt conuenire,
eum ſeriprom ſit, quod ſepties in die cadit iuſtus & illud, nun-

lom.

humanarum rerum notitia d, j’ uri pracepta-iu-
... re pracipientia, praci-
piunt aliquot iſtorum trium, ſeilicer pertinens ad aliquod iſt.

rum. nam non d’omne ius præcipit, imô quoddam punit: quod¬dd Ius prici-

dam permittirquoddam vetatvt j e eil.& ſina-llegis quod- pie pundtper-

mittit, vetat,

dam conſulitevt j de rei vin hai , Ane er.- mamm conſuit.

m Honeſte. quantum ad ſe. qua honeſtas cirea marrimo¬, anta:
ia it re l ſupt auae, e lern mmr ſeuturare de auinen,e
turato da ab hi lſcire oportet. Spenul. ADDIT. Adde & mribus
hle, qud ſi ſit meretrix, quae velit venire ad habitandum in ali- cernini,
quo vieo, quodd viui poſiunt cam repelere, ne alas inſeiit.
facit lanina Cde epiſcoaudi ſecundum Iaſonem hie.
Ladere. & hoc ad prorimum: vnde illud, Quod tibi non
vis fieri, alij ne feceris *e placuit,extrà de main. & o. vhoe pon eſt
0 Cuique. venon ſolm non ladat ; ſed etiam adiuner. nam Accui-
non ſufficit abſtinere à malo, niſi fiat quod bonmm oſt T Sed
nonne hac verba accipiuntur bie, ſieut ſuprà in definitione iu-
ſtiaR eſp. noon imo ibi hac tria comprehendinble autem illud
ſolun, quod extra duo prima relinquiur, ſ vt adiuuet.
TEt nor quod hie reprobo opi. Py, & alioru, qui dixerunt
quod Inſtit eotitu Siuris pratpptanon definiebatur ius lus au-
tem eſt ars boni & qui, cuius meritô quis nos ſacerdotes ap-
pellet.) nam dico quod hac verba tantumdem praſtant que hie
lun, nam per hoe, quod ibi dicit pracepta iuris, dicit arscüm
ars f ſit collectio praceptorm.Iem per hoc quod dicit, honeſte fArs colletie
viuere, alterum non lderevalet tantum quantum boni & aqui. praceptum.
Item per hoc quod dicit, ius ſuum vnicuique tribuere: collgo
cuius merito quis nos ſacerdotes appellet, id eſt ſaera vel ſua
iura cuilibet miniſtrantes ve hica& en j in priné.
p qDiuinarumvt Cde ſumma tin & fis catool& de ſacroſan.
eecleſ ne quid in loco ſacr, & in authen. quomodr oportet epij
rliy. eleri. ad ordin. perdu. & in multu atii
titulis.
rertiai oreſt rettl legi & iea lla dictio ſelentia eſt abla-
tui caſus. 2. Vel econtra fit nomimatiui, & hac dictio, notitia,
ſit ablariui. ſie Inſtit de iure natu-in prin. Sed nunquid ſecun-
dum hoc oporter quod quicunque vult iuriſprudens, vel iuriſ-z Iuriſperite
conſultus eſſe, debeat theologiam s legere? Reſpon, non: nam an Tolog.
omnia incopore iuris inuen unnr, ve C d ſami gml ieedd Sie
cath & de de epiſte& dertd antui cou
li, vbi de diuinis tratatur item que eſt differentia h inter iu- gnitioné ora-
ſtitiam, ins, & iuris prudentiam? Reſpon iuſtitia eſt vinusius torineceſſais
eſt eius virturis executioriuris prudentia eſt ſeientia illius iuri. ait, Ilbro de
2. Item iuſtitia eſt ſummum bonumius, medium: & iuris pru otor
dentia, infimum. I ete uſtitia eſt, tributre ius ſuum vnicui- &

que ius coadiuuat: iuris prudentia docet qualiter fiat illud. tx
. aJSeientia
 
Annotationen