Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Hinweis: Ihre bisherige Sitzung ist abgelaufen. Sie arbeiten in einer neuen Sitzung weiter.
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 5,2): Institutionum, Sive Primorvm Totivs Ivrisprudentiae Elementorum Libri Quatvor: Omnia à mendis quàm accuratissimè repurgata, atque vindicata — Lyon, 1627

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.2602#0236
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
a Negotiorum
geſtor certis,
in caſibus non
repetit quod geſt. eo. l fin. Vel pater-

impendit.

423 Inſtitutionum Imperialium Libiij. 424

geſtumſfade nego geſt. lij verſi negotia, ſic infrà, vi bono rapt.in
prin & ffvi bonorap.l.S quod ait prator.
a J Sine mandato. ſcilicet eius cuius negotia geſſerit. & ſie ſol-
uitur, C. de neg geſt. l ſi mandatum.:
Idque. ſcilicet vt repetat quod impendir. niſi denuntiatio
inhibeat, vt Cod. de neg.

contraria: quas ex nullo con-

na affectio: vt C. eo lſi tractu proprie naſci manifeſtu

paterno. & l. quod in v¬

i Actionem. ſcilicet directam, tenetur etiam alis actionibu.
........ A AaAIS RC ....C..
tutor vr diximuu ſuprà de Atil tut. Sſi. & ita habes ho c us
nem a tutela directam, & contrariam eſſe ex quaſ contaau
sQuid de actione protutele; Reſpon, idem bl eurditl aruel
actionis tutele ſit inducta: vt ffade eo qui pro tut negogeſſt., y
tutore.V quſi ccttatu.
ES Contrariam. quam n iu prorn-
finita turela denu n in ll direta&

on....Eaun in- contrari-
tendit, ve mdlo dri. con uus et

ele dire
Aa, & conta-
tia actio eſter

rie ex contractu obligati eſſe
intelliguntur: (nullum enim ne-

xorem, & ff. cod. de neg.
geſt. l. is qui. Vel ob-
ſequium, quod eſt ſi li-
bertus patroni neg. ge-
rat, vt Cod. eod. l. oſfeio.
His enim caſibus nihil
repetitur, alioqui quan-
loquerepeuieurii quan-
tum locupletior eſt, vt
dicemus infrà.S proxi.
cSJ Deſererentur nego-
tia. quod in multis no-
ceret, vtff. co. l. j. A c¬
CVRS.
d Nullam cûm nemi-
nem ſit veriſimile ſuam
pecuniam iactare, vel
effundere, vt ff de proba.
l. cm de indebito. S. qui
enim.
e S Obligatum. ſcilicet
in ſoſidum, dummod
ſit vtiliter cœptum ne-
gotium, licèt diuerſus
exitus ſit ſecutus, vt ff.
col. ſed an vltro. S. j. In
caſibus tamen non te-
netur in ſolidum, vt ſi
pupillus eſt, cuius nego-
tia ſunt geſta. 2. Item ſi
animo depradandi geſ-
ſit vt ffao de nego gſt. l.
ſi pupii j, respon &S. ſea
& ſi quis negotia moa.
b Noux nego 3. Item & ſi ad noua?
tia inſolita aut negotia gerendo acceſ-
enim tria ger ſit: vt ff eo-l ſi quis nege-

nera negotio-.c
... tia. 4. Item ſi oactot
rum, cõſueri, tia. 4 Item ſi pacto

inſolitum, & hoc actum eſt: vr Cod.
deſertum, inl. eod. l. negotium. 5. Item
ſintgatia-eod & ſi fuit in culpa ge-
en to ſi i rens: utſ eod l ſiue ha-
ſe per patum- reditaria. 6. Iten ſi fuit
2 in mora: vt ff. de leg. j.
l. aum res. S. fi. ADDI-
T 1..Et eſt ratio; quia
in omnibus iſtis caſi-
bus gerens tenetur e¬
tiam de caſu fortuito, &

eſt, quippe ita naſcuntur iſtæ
actiones, ſi ſine mandato! quiſ-
que alienis negotiis gerendis ſe
obtulerit. Ex qua cauſa hi, quo-
rú negotia geſta fuerint, etiam
ignorantes obligantur, idque?
vtilitatis cauſa receptum eſt, ne
abſentium qui ſubita feſtina-
tione coacti, nulli demandata
negotiorum ſuorum admini-
ſtratione, peregrè profecti eſ-
ſent, deſererentur negotia,
qua ſane nemo curaturus eſſer,
ſi de ee quod quis impendiſſet,
nullam d habiturus eſſet actio-
nem. Sicut autem is qui vtili-
ter geſſerit negotia, habet obli-
gatum dominum negqtioru:
ita & contrà iſte quoque tene-
tur vt adminiſtrationis reddat
rationem. Quo caſu ad exactiſ-
ſimamf quiſque diligentiam
compellitur reddere rationem:
nec ſufficit talem diligentiam
adhibere, qualem ſuis rebus ad-
hibere ſolet: ſi modô alius dili-
gentior eo commodius admini-
ſtraturus eſſet negotia.
Ea qua inter tutorem, & pu-
pillum ex geſtione tutelæ oritur ob-
ligatio, ex quaſi contractu naſci di-
citur: ex qua tutelæ actio direcla,
& cõtraria reſulat:prima pupillo
datur, vt tutelæ rationem cõſequa-
tur: reliqua tutori, vt quod ei pu-
pilli nomine abeſt, recuperet.

2 J Tutores s quoque, qui
tutelæ iudicio tenẽtur, non pro-

gotium inter tutorem, & pupil-
lum contrahitur) ſed quia ſanë
nõ ex maleficio h tenétur, qua-
ſi ex contractu teneri videntur.
Hoc autem caſu mutu ſunt a¬
ctiones. Non tantum enim pu-
pillus cum tutore habet tutelæ
actionem i, ſed ex contrario
tutor cum pupillo habet cõtra-
riam tutel, ſi vel impenderit
aliquid in rem pupilli, vel pro
eo fuerit obligatus l, aut ré ſuam
creditoribus eius obligauerit.

Habentes rem aliter, quam ex
contractu ſocietatis, communem,
vltrô citroque ex quaſi contractu
obligantur: qua obligatio actionem
familiæ erciſcundæ, & communi
diuidundo producit.

3. Item ſi inter aliquos com-
munis res ſit ſine ſocietate ,
veluti quod pariter eis legata,
donatave eſſet, & alter corum
alteri ideô teneatur communi
diuidundo iudicio, quod ſolus
fructus ex ea re perceperit, aut
quôd ſocius eiusP ſolus in eam
rem neceſſarias impenſas fece-
rit, non intelligitur ex cõtractu
propriè obligatus eſſe, (quippe
nihil inter ſe contraxerunt) ſed
quia ex maleficio s nõ tenetur,
quaſi ex contractu teneri vide-
tur.
4. SIdem iurisP eſt de eo qui
coharedi a familiz erciſcundæ
iudicio ex his cauſis obliga-
tus eſt.

videtur.h d. Franc.

mus de directa: vfff, traatu.

contraact. tut. l.j. S. final.

ACCVRS.
l Obligatus. vnde ab-
futurum eſt: quod per-
inde eſt, ac ſi iam ab-
eſſer; vt de nego, geſt. l.
nnfi. & l. ſi quis man-
dato in fin.
Item ſi inter aliquos,
e. CASVs. Vidi-
ſtis iam duo exempla de
obligationibus quæ ex
quaſi contractu naſcun-
tur: modo ponit hie
dominus Iuſtinia. ter-
tium exemplum, dicens:
Si inter aliquos fuerit
res aliqua communis
ſine ſocietate: vt quia
eis pariter fuerit legata,
vel donata: ſi vnus eo-
rum alteri teneatur ju-
dicio communi diui-
dundo, & hoc vel quia
alter ſolus in re com-
muni fecerit impenſas,
vel quia ipſe ſolus fru-
ctus ex ea re ceperit:
tunc non intelligitur
proprie obligatus er
contractu, eo quod ni-
hil inter ſe contraxe-
rint: ſed quoniam ex
maleficio, vel quaſi ſup-
ple, nõ tenetur:ex quaſi
contractu teneri vide-
tur. Idem iuris videtur
de eo qui coharedi ſuo
obligatur, vel quia co-
hres in re cõmuni fe-
cert impenſas neceſſa-
rias; vel quia ipſe ſo-
lus fructus perceperit.
cum enim inter ſe non
contraxerint, nec ex
maleficio ſit obligatus,
vel quaſi, ide ex qua-
ſi contractu obligatus

d Negotiorum
geſtor an, &
quando pra-
ſtet dolum,
culpam, & ca-
ſum.

in eis non ſufficit eſſe cœptum vtiliter, niſi vtilitas perduret t vt
noglo in lſi negotia in verbo ſit ſolitus ffde negot geſt. Angel.
t Ad exatiſſimam. J Not, geſtorem d it terdum de dolo ſolo,
& lata culpa teneri:vt ſi ad deſerta neg. acceſſit, ffde neg. geſt.l.
iij S. interdum. Quandoque de dolo, lata culpa, & leui: & hoc re-
gulariter: vt Cod o. l.tutori. & ffeol ſi pupill. S. fi.3. Quandoque
de leuiſſima:vt quando alius diligétius volebat adminiſtrare, vt
hic dicitur, v ffaol, ſi pupilli. S. videamus.4. Quandoque de caſu,
vt in his caſibus vbi agitur in quantum dominus locupletior
eſtsut modoſuprà diximus n eodSACGVRS. Et
hac vera in geſtis de neglectis autem tenetur, ſiue gerere incœ-
pit, & poſteà dimiſit:ſiue non incœpit:dummodo à principio vt
omnia geſturus acceſſerit. Idem ſi nõ vt omnia geſturus, ſi aliàs
diligens erat geſturus alias ſecus. Ange..o
Tutores quoque JCAs VS. Viſo vno exemplo de obligatio.
que ex quaſicontractu naſcãtur, videndum eſt de alio. Non ſo-
lum enim geſtores negotiorû tenentur ſine mandato, quaſiex
contractu:verûm etia turores, qui tutel officio tenentur, ex
quaſi contractu obligantur. Nullum enim negorium inter pu-
pillum, & tutorem geritur: ſed quia non tenetur ex contractu,
ee quaſiſipple; e quaſi eontractu teneri vi
detur & naſeuntur actiones hineinde Eriſta enim obligatione
naſeaur ani diteeta pupillo cora tutoremrcontraria verb na-
eiturtutor ontra pupilun ad perendun ſi aliquid impendit
auo in negotis pupilie eſl dl ala ueurun, veſi
propupillo alteri fuit obligatus hdFranc de Aret.
g itvres ſeiiiet quondatn uan quamdiu eſt tutur, non
uuonligaaio: vrſf de tute. & ra diſtra. lſi tutor Sſi. & lnon

h Ex malofieio ſubaudi; vel quaſi:vt bona ſit illatio. AcCVRS.

t ſi eſ¬ tActurfus
praſuponit
communi di-
uidundo hic
non agiquod
eſt falsi perl
2f. cumuu di-
uididu Dic igi-

m S Sine ſocietate. Tunc enim ageretur pro ſocio c.ſcilice!
ſet ſocietas. Videtur tamen, quodhic s. ſibi ipſi contradicat nam
nune dicit quod non eſt ſocietas, & poſteà dicit, ſocius eius, &c.
Sed dic quod non eſt ſocietas vera: ſed quadam incidens: nam
vera contrahitur conſenſu: vt ſuprà de obliga.ex conſenſu in princ.
Hac autem prter ſpem:vr in hoc . dicitur..
n 5 Socius eius. id eſt, conſors eius. improprie enim ponitur, Vt r h e c o
modô diximus.. - CLLà nA mune diei ſi-
GSEx maleſicio ſub vel quaſivt ſit bona illatiorvt ſupra tutſe ne ſoiiere,
in princip, & facit ad hunc s fifami ereiſeun. lharedes Saunaeer quinieie
tum in fiS.S ommuni diuidun l’ilin & ſpreſotn non quſi:d
l vt ſit pro ſocio. & l. actione. S. ſi poſt diſtractam. ACCVR uo hie agit
s1.... An mutn er
pS Idenm iuris non d per omnia: quia ſuperior ſeilicercoomna paſs perr
ni diuidundo, pro rebus ſingularibus competit hae aute

tatribus ſa

vniuerſitatem ve ſupra S prari &ſft pro ſocio lproſocin arbttt. t iuiſone
Item luperior pluriés intendi poteſthhac autem ſemel tantum, impuiit vi
ve fifami arciſel ſſ iflia Sffamdie & Cod famlaerreoirum non lEnimite
aQuicobcredi. Vet qui coharedi ſun finium regpundoun ſl d ra at
eſt in perſonant niſi ex maleſeio, Communi duidundo, d& ſa, d nii iuiiu
milia erciſcunda ſunt in perſonan quaſi ex contra - Petat d ſieit.
hœreditatis, qu etiam mixta eſt actio, eſt quaſi ex contractu.
CVIA ſ quas ſuperiori 5. dixi-
qVEx his cauſis quas ſuperiori diximus.A..... a à
ndaru pre s ve la pronimos aonaun ſt quil
heres ſi lit coharedi obigatus ex cauſis uura desauoiuren
fructus rei communis ſolus percepit vel ſicohares ter quaſi
communenm impenſas fecerit eceſaaiia, ui qoi, leris
contractu intelligitur obligatio contracta. Sed rede,
 
Annotationen