DOI Heft:
Sprawozdania
DOI Artikel:Piątek, Józef: Działalność muzeów regionalnych we wrocławskim okręgu muzealnym w latach 1957-1966
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.13795#0249
JOZEF PIĄTEK (Wrocław)
DZIAŁALNOŚĆ MUZEÓW REGIONALNYCH WE WROCŁAWSKIM
OKRĘGU MUZEALNYM W LATACH 1957-1966
Sieć muzeów podległych, objętych ogólnym okreś-
leniem muzeów regionalnych, liczyła na początku
okresu sprawozdawczego 10 placówek (Bolesławiec,
Chojnów, Cieplice, Jawor, Jelenia Góra, Kamienna
Góra, Legnickie Pole, Wałbrzych, Zachełmie, Ziębi-
ce), na koniec zaś 196G r. obejmowała 15; przybyło
pięć nowych muzeów regionalnych (Sobótka, Kłodzko,
Legnica, Bystrzyca, Środa SI.). W organizacji pozo-
stawały dwa dalsze muzea; w pełnym toku przygo-
towań znajdowało się Muzeum w Świdnicy, zaś we
wstępnej fazie organizacji Muzeum w Polkowicach.
Realizacja przyjętego w swoim czasie programu
rozwoju sieci muzealnictwa regionalnego pokrywa
się w zasadzie z jego założeniami, z tym że mimo
pewnych prób nie udało się doprowadzić do powsta-
nia żadnej placówki w północno-wschodnich powia-
tach województwa.
Zainicjowany z początkiem okresu sprawozdaw-
czego program precyzowania profilu poszczególnych
placówek wszedł w stadium praktycznej realizacji
i przyniósł pierwsze efekty. Dotychczas wyraźnie
określiły swój profil następujące muzea: Bolesławiec
(kamionka), Cieplice (ornitologia), Bystrzyca (filu-
menistyka), Jelenia Góra (szklarstwo śląskie), Ka-
mienna Góra (tkactwo), Legnica (miedź), Sobótka
(kulty słowiańskie), Wałbrzych (geologia, górnictwo
i przemysł). Małe muzea, jak Legnickie Pole, Środa
Śl. i Zachełmie, przedstawiają swoisty typ muzeów
specjalistycznych. Na definitywne określenie swego
profilu oczekują w dalszym ciągu muzea w Kłodz-
ku, Ziębicach, Jaworze i Chojnowie. Organizowane
dwa nowe muzea — Muzeum Dawnego Kupiectwa
Śląskiego w Świdnicy i Muzeum Zagłębia Miedzio-
wego w Polkowicach —■ mają swój charakter okreś-
lony w nazwach. Niemal wszystkie muzea otrzymały
w ostatnim okresie swoje statuty, w których prze-
strzegana jest zasada uwzględniania w ich progra-
mowych zainteresowaniach miejscowego regionalizmu.
Na początku okresu sprawozdawczego w muzeach
regionalnych zatrudnionych było 34 pracowników,
z końcem zaś 1966 r. — 62. Problem fachowej kadry,
tak bardzo palący w dawnych latach, a nasilający
się jeszcze bardziej wobec rozrastania się sieci mu-
zealnictwa regionalnego, uległ już pod koniec oma-
wianego okresu znacznemu złagodzeniu. O ile na
początku 1962 r. zatrudnionych było w muzeach 3
pracowników z wyższym wykształceniem, to na ko-
niec 1966 r. było ich już 17. Mimo to zapewne jeszcze
przez dłuższy czas będą istniały trudności w pozyski-
waniu pracowników z przygotowaniem specjalistycz-
nym.
Niemal wszystkie muzea zmuszone były pokony-
wać w minionym okresie ogromne przeszkody w za-
kresie remontów. Nie wymieniając muzeów nowo po-
wstałych, których otwarcie poprzedzał adaptacyjny
remont, poważniejsze prace remontowo-budowlane
przeprowadzono w Chojnowie i Jeleniej Górze.
W trakcie remontu znajdują się budynki muzeów
w Bolesławcu, Cieplicach, Kamiennej Górze, Legnicy
(gmach główny) i w Wałbrzychu. Przygotowano do-
kumentację na remont Muzeum w Ziębicach; ocze-
kują zaś na remont muzea w Jaworze, Kłodzku, So-
bótce i w Zachełmiu. Środki finansowe na pokrycie
kosztów remontów pochodziły w dużej części w nie-
których wypadkach z funduszów SFOS (Cieplice, Ka-
mienna Góra, Legnica, Wałbrzych).
Problem modernizacji sprzętu wystawowego ze
zrozumiałych względów finansowych natrafiał w roz-
wiązywaniu na duże trudności. Jedynie muzea nowo
powstałe w pewnym stopniu pozbawione były tych
utrudnień. Stan wystaw stałych w muzeach nowo
powstałych na ogół był zadowalający, w niektórych
muzeach starych znacznie się poprawił.
Zbiory muzeów regionalnych liczące na początku
pięciolecia 50 363 pozycje wzrosły o 13 243 pozycje do
liczby 60 606. Nabytki pochodziły głównie z da-
rów. Zakupów dokonywano stosunkowo niewiele ze
względu na brak środków. Zagadnienie inwentary-
zacji, stale podnoszone do rangi nie cierpiącego zwło-
ki w realizacji postulatu, zostało w stosunkowo ni-
kłym stopniu zrealfzowane. Muzeum Śląskie starało
się w tym zakresie udzielić w pewnych rozmiarach
pomocy, głównie o charakterze instruktażowym, ale
mimo to łącznie poza inwentarzem pozostawało na
Odzień 31 XII 1966 r. 42 986 obiektów muzealnych.
Konserwację zbiorów prowadzono w bardzo ograni-
czonym zakresie ze względu na brak ku temu wa-
runków, w niektórych wypadkach, poza na ogół sto-
sowanymi zabiegami profilaktycznymi, przeprowa-
dzono konserwację cenniejszych zabytków w pra-
cowniach Muzeum Śląskiego.
Księgozbiory muzeów regionalnych na koniec
Okresu sprawozdawczego obejmowały łącznie 11542
pozycje.
Z małymi wyjątkami księgozbiory poszczególnych
muzeów były zinwentaryzowane.
W okresie sprawozdawczym działalność wysta-
wiennicza w poszczególnych placówkach kształtowała
się różnorodnie w zależności od posiadanych wa-
runków. Muzeum w Jeleniej Górze wyróżniało się
DZIAŁALNOŚĆ MUZEÓW REGIONALNYCH WE WROCŁAWSKIM
OKRĘGU MUZEALNYM W LATACH 1957-1966
Sieć muzeów podległych, objętych ogólnym okreś-
leniem muzeów regionalnych, liczyła na początku
okresu sprawozdawczego 10 placówek (Bolesławiec,
Chojnów, Cieplice, Jawor, Jelenia Góra, Kamienna
Góra, Legnickie Pole, Wałbrzych, Zachełmie, Ziębi-
ce), na koniec zaś 196G r. obejmowała 15; przybyło
pięć nowych muzeów regionalnych (Sobótka, Kłodzko,
Legnica, Bystrzyca, Środa SI.). W organizacji pozo-
stawały dwa dalsze muzea; w pełnym toku przygo-
towań znajdowało się Muzeum w Świdnicy, zaś we
wstępnej fazie organizacji Muzeum w Polkowicach.
Realizacja przyjętego w swoim czasie programu
rozwoju sieci muzealnictwa regionalnego pokrywa
się w zasadzie z jego założeniami, z tym że mimo
pewnych prób nie udało się doprowadzić do powsta-
nia żadnej placówki w północno-wschodnich powia-
tach województwa.
Zainicjowany z początkiem okresu sprawozdaw-
czego program precyzowania profilu poszczególnych
placówek wszedł w stadium praktycznej realizacji
i przyniósł pierwsze efekty. Dotychczas wyraźnie
określiły swój profil następujące muzea: Bolesławiec
(kamionka), Cieplice (ornitologia), Bystrzyca (filu-
menistyka), Jelenia Góra (szklarstwo śląskie), Ka-
mienna Góra (tkactwo), Legnica (miedź), Sobótka
(kulty słowiańskie), Wałbrzych (geologia, górnictwo
i przemysł). Małe muzea, jak Legnickie Pole, Środa
Śl. i Zachełmie, przedstawiają swoisty typ muzeów
specjalistycznych. Na definitywne określenie swego
profilu oczekują w dalszym ciągu muzea w Kłodz-
ku, Ziębicach, Jaworze i Chojnowie. Organizowane
dwa nowe muzea — Muzeum Dawnego Kupiectwa
Śląskiego w Świdnicy i Muzeum Zagłębia Miedzio-
wego w Polkowicach —■ mają swój charakter okreś-
lony w nazwach. Niemal wszystkie muzea otrzymały
w ostatnim okresie swoje statuty, w których prze-
strzegana jest zasada uwzględniania w ich progra-
mowych zainteresowaniach miejscowego regionalizmu.
Na początku okresu sprawozdawczego w muzeach
regionalnych zatrudnionych było 34 pracowników,
z końcem zaś 1966 r. — 62. Problem fachowej kadry,
tak bardzo palący w dawnych latach, a nasilający
się jeszcze bardziej wobec rozrastania się sieci mu-
zealnictwa regionalnego, uległ już pod koniec oma-
wianego okresu znacznemu złagodzeniu. O ile na
początku 1962 r. zatrudnionych było w muzeach 3
pracowników z wyższym wykształceniem, to na ko-
niec 1966 r. było ich już 17. Mimo to zapewne jeszcze
przez dłuższy czas będą istniały trudności w pozyski-
waniu pracowników z przygotowaniem specjalistycz-
nym.
Niemal wszystkie muzea zmuszone były pokony-
wać w minionym okresie ogromne przeszkody w za-
kresie remontów. Nie wymieniając muzeów nowo po-
wstałych, których otwarcie poprzedzał adaptacyjny
remont, poważniejsze prace remontowo-budowlane
przeprowadzono w Chojnowie i Jeleniej Górze.
W trakcie remontu znajdują się budynki muzeów
w Bolesławcu, Cieplicach, Kamiennej Górze, Legnicy
(gmach główny) i w Wałbrzychu. Przygotowano do-
kumentację na remont Muzeum w Ziębicach; ocze-
kują zaś na remont muzea w Jaworze, Kłodzku, So-
bótce i w Zachełmiu. Środki finansowe na pokrycie
kosztów remontów pochodziły w dużej części w nie-
których wypadkach z funduszów SFOS (Cieplice, Ka-
mienna Góra, Legnica, Wałbrzych).
Problem modernizacji sprzętu wystawowego ze
zrozumiałych względów finansowych natrafiał w roz-
wiązywaniu na duże trudności. Jedynie muzea nowo
powstałe w pewnym stopniu pozbawione były tych
utrudnień. Stan wystaw stałych w muzeach nowo
powstałych na ogół był zadowalający, w niektórych
muzeach starych znacznie się poprawił.
Zbiory muzeów regionalnych liczące na początku
pięciolecia 50 363 pozycje wzrosły o 13 243 pozycje do
liczby 60 606. Nabytki pochodziły głównie z da-
rów. Zakupów dokonywano stosunkowo niewiele ze
względu na brak środków. Zagadnienie inwentary-
zacji, stale podnoszone do rangi nie cierpiącego zwło-
ki w realizacji postulatu, zostało w stosunkowo ni-
kłym stopniu zrealfzowane. Muzeum Śląskie starało
się w tym zakresie udzielić w pewnych rozmiarach
pomocy, głównie o charakterze instruktażowym, ale
mimo to łącznie poza inwentarzem pozostawało na
Odzień 31 XII 1966 r. 42 986 obiektów muzealnych.
Konserwację zbiorów prowadzono w bardzo ograni-
czonym zakresie ze względu na brak ku temu wa-
runków, w niektórych wypadkach, poza na ogół sto-
sowanymi zabiegami profilaktycznymi, przeprowa-
dzono konserwację cenniejszych zabytków w pra-
cowniach Muzeum Śląskiego.
Księgozbiory muzeów regionalnych na koniec
Okresu sprawozdawczego obejmowały łącznie 11542
pozycje.
Z małymi wyjątkami księgozbiory poszczególnych
muzeów były zinwentaryzowane.
W okresie sprawozdawczym działalność wysta-
wiennicza w poszczególnych placówkach kształtowała
się różnorodnie w zależności od posiadanych wa-
runków. Muzeum w Jeleniej Górze wyróżniało się