PAL. LAT. 1335
Auf kleinen Zetteln deutsche Übersetzungen der lat. Exemplavcrse aus dem 16. Jh., meist
zweifach, handgeschrieben und im Druck, bei den entsprechenden Holzschnitten eingeklebt.
Lit.: J. v. Schlosser, Zur Kenntnis der künstlerischen Überlieferung im späten MA. In: Jb.
der kunsthist. Sammlungen des Allerhöchsten Kaiserhauses, 23, 1902, 179—313 mit verklei-
nerter Wiedergabe auf den Tafeln XVIII-XXIII. Fr. Zoepfl, „Defensonum" in RDK III
1206-1213, bes. 1211. E.M.Vetter, Mariolog. Tafelbilder des 15. Jh.s und das Defen-
sorium des Franz von Retz. Diss. (masch.geschr.) Heidelberg 1954, S. 192 ff. - Ders. „Defen-
sorium" in Lex. d. christl. Ikonographie, I, 1968, 499-503.
PAL. LAT. 1335
Aichemistische Sammelhandschrift: Albertus Magnus • Arnaldus de Villanova
• Thaddaeus Alderotti • Magister Jacobus • Johannes Gallicus u. a.
Papier ■ 203 + II Bll. • 19,5 x 14 cm ■ Um 1400
(VI-1)11 + 16 VI204. Lagenreklamanten. Fohierung von erster Hand f. a, 1-100. 102-204.
205. Unbeschriebener Papiervorsatz f. a und f. 205. Einige Tintenschäden. — Textraum
15 x 9 cm; 28-32 Zeilen; Cursiva gotica von einer Hand, von derselben Hand wenige
Randglossen. Nachträge 2. H. 15. Jh. 203rf. Verwendung von alchem. Symbolen für Erze,
Salze etc.; Schlüssel dazu 177rf. 178r und 204rf. - Hs. ist rubriziert. Einfache Zeichnungen
zum Text 10v 13v 130r 149r. Einband s. Schunke II2 875.
74v lat. Rezept mit italienischen Anweisungen, desgleichen häufig italien. Worte und ortho-
graph. Besonderheiten; jedoch 177r siluer, 188r golt. Vermutlich Textvorlagen aus Italien
von deutschem Schreiber kopiert. Besitzeintrag V D.C.A. — Io.B.Dux: Johannes Bavariae
dux. Ebenso in cpl 1330,8V; 1332, lr; s.d. Wie in cpl 1330, V in dieser Hs. 203r alchem.
Rezepte: ... Johannis ex Bauarie ducibus Ottonis et Johanne filii...
Allaeci-Regist. ar C. 89/890
Lit.: L. Thorndike, Alchemical Writings in Vaticane Palatine Mss., in: Speculum 11, 1936,
375 f.
f. lr-15r: Albertus Magnus (?), Libellus de alchymia seu Semita recta.
Omnis sapiencia a domino deo est — ut melius calcinetur. (Explicit s. 22r). S.
cpl 1330,56rff. Textvergleich mit Borgnet 37, 545 ff.: §§ 1. 3. 10-17. 20-25. 27-
29. 26. 30-42. 44-51. 53-54.
f. 15r-18r: Operationes alchymicae. >Congelacio argenti uiui cum sulphure que
dicitur lapis animalis< Fama sue operacionis est ut assumas de oleo animalium
vnguentum ... 16r >Ad faciendum calcem de vitro< Accipe laminas de vitro et cale-
fac ... >Ad faciendum summum elyxir ...< 17r >Sublimacio ad rubeum< ... 17v
>Calicinacio venens<...
f. 18r-19r: >Incipit capitulum nobile de cabesti uel rebis quod idem est< Dixit Mori-
genus ad Flodium: Serua quod tibi dicam et scribe. Sume ex lapide vbique reperto
— et iusticia est in ipso. Benedictus deus per omnia secula seculorum. Amen.
459
Auf kleinen Zetteln deutsche Übersetzungen der lat. Exemplavcrse aus dem 16. Jh., meist
zweifach, handgeschrieben und im Druck, bei den entsprechenden Holzschnitten eingeklebt.
Lit.: J. v. Schlosser, Zur Kenntnis der künstlerischen Überlieferung im späten MA. In: Jb.
der kunsthist. Sammlungen des Allerhöchsten Kaiserhauses, 23, 1902, 179—313 mit verklei-
nerter Wiedergabe auf den Tafeln XVIII-XXIII. Fr. Zoepfl, „Defensonum" in RDK III
1206-1213, bes. 1211. E.M.Vetter, Mariolog. Tafelbilder des 15. Jh.s und das Defen-
sorium des Franz von Retz. Diss. (masch.geschr.) Heidelberg 1954, S. 192 ff. - Ders. „Defen-
sorium" in Lex. d. christl. Ikonographie, I, 1968, 499-503.
PAL. LAT. 1335
Aichemistische Sammelhandschrift: Albertus Magnus • Arnaldus de Villanova
• Thaddaeus Alderotti • Magister Jacobus • Johannes Gallicus u. a.
Papier ■ 203 + II Bll. • 19,5 x 14 cm ■ Um 1400
(VI-1)11 + 16 VI204. Lagenreklamanten. Fohierung von erster Hand f. a, 1-100. 102-204.
205. Unbeschriebener Papiervorsatz f. a und f. 205. Einige Tintenschäden. — Textraum
15 x 9 cm; 28-32 Zeilen; Cursiva gotica von einer Hand, von derselben Hand wenige
Randglossen. Nachträge 2. H. 15. Jh. 203rf. Verwendung von alchem. Symbolen für Erze,
Salze etc.; Schlüssel dazu 177rf. 178r und 204rf. - Hs. ist rubriziert. Einfache Zeichnungen
zum Text 10v 13v 130r 149r. Einband s. Schunke II2 875.
74v lat. Rezept mit italienischen Anweisungen, desgleichen häufig italien. Worte und ortho-
graph. Besonderheiten; jedoch 177r siluer, 188r golt. Vermutlich Textvorlagen aus Italien
von deutschem Schreiber kopiert. Besitzeintrag V D.C.A. — Io.B.Dux: Johannes Bavariae
dux. Ebenso in cpl 1330,8V; 1332, lr; s.d. Wie in cpl 1330, V in dieser Hs. 203r alchem.
Rezepte: ... Johannis ex Bauarie ducibus Ottonis et Johanne filii...
Allaeci-Regist. ar C. 89/890
Lit.: L. Thorndike, Alchemical Writings in Vaticane Palatine Mss., in: Speculum 11, 1936,
375 f.
f. lr-15r: Albertus Magnus (?), Libellus de alchymia seu Semita recta.
Omnis sapiencia a domino deo est — ut melius calcinetur. (Explicit s. 22r). S.
cpl 1330,56rff. Textvergleich mit Borgnet 37, 545 ff.: §§ 1. 3. 10-17. 20-25. 27-
29. 26. 30-42. 44-51. 53-54.
f. 15r-18r: Operationes alchymicae. >Congelacio argenti uiui cum sulphure que
dicitur lapis animalis< Fama sue operacionis est ut assumas de oleo animalium
vnguentum ... 16r >Ad faciendum calcem de vitro< Accipe laminas de vitro et cale-
fac ... >Ad faciendum summum elyxir ...< 17r >Sublimacio ad rubeum< ... 17v
>Calicinacio venens<...
f. 18r-19r: >Incipit capitulum nobile de cabesti uel rebis quod idem est< Dixit Mori-
genus ad Flodium: Serua quod tibi dicam et scribe. Sume ex lapide vbique reperto
— et iusticia est in ipso. Benedictus deus per omnia secula seculorum. Amen.
459