DOI Artikel:
Nierzwicka, Magdalena: Badania etnograficzne Borysa Malkina w świetle listów do Heleny Przestalskiej-Malkin: wyprawa do Indian Kofán
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.52432#0109
Badania etnograficzne Borysa Malkina. ..
105
kwas pruski39. Czwarty film poświęcony został etapom produkcji prasy tipiti,
plecionej z cienkich pasków wewnętrznej warstwy kory w formie cylindrycz-
nej, długiej rury służącej do wyciskania trującego soku z manioku40.
Drugą podróż do Indian Kofán Borys Malkin odbył na przełomie sierp-
nia i września 1971 r. Zamieszkał w chacie tych samej rodziny, co poprzednio
- u Indianina Fidela Luchante. Zaskoczyło go to, iż zastał nietknięte sprzęty
przygotowane przed rokiem: stół, krzesło oraz półki. Miał, bowiem doświad-
czenie, iż opuszczając wioski Indian jego „warsztat pracy” był momentalnie
demontowany, a półki i gwoździe wyrywane ze ścian. Prace badawcze miały
uzupełnić wiadomości o życiu Indian, których nie udało się zebrać etnografowi
podczas pierwszego pobytu.
W tym czasie wszyscy mężczyźni z osiedla Santa Rosa de Sucumbios
oraz sąsiedniego pochłonięci byli pracą przy budowie czółna, do którego otrzy-
mali wcześniej w podarunku od rządu trzydziestotrzykonny motor, ale jak Mal-
kin podkreślił w stanie nienadającym się do użytku i wymagającym najpierw
naprawy w Puerto Colon. Czółno tworzone było przez Indian w dżungli, około
dwóch godzin drogi z wioski41.
Badacz uczestniczył w różnorakich zajęciach mieszkańców osady, często
wyprawiając się na połowy ryb z Celestinem, młodym chłopakiem, który rów-
nież gromadził dla niego różne gatunki żab42. Zbiory owadów okazały się tym
razem dużo skromniejsze ze względu na niekorzystną pogodę, bowiem suche
i chłodne dni, nie sprzyjały wylęgowi insektów43.
Malkin ponownie tworzył kolekcje kultury materialnej, m.in. zdobywa-
jąc kilka dmuchawek, naszyjników z zębów pekari oraz dotychczas mu nie-
znany w tej kulturze: naszyjnik wykonany z ptasich kości44. Tym razem zbiory
przeznaczone były dla sześciu instytucji: Muzeum Etnograficznego w Bazy-
lei, Glenbow Museum, Muzeum Etnograficznego w Wiedniu, Muzeum St. Paul
w Minnesocie, Muzeum Przyrodniczego w Chicago i w Nowym Jorku45.
Malkin zaobserwował ciekawe zjawisko. Indianie Kofán nie używali łu-
ków, ale zaczęli je wytwarzać na potrzeby docierających do wioski turystów,
którzy chętnie je kupowali jako pamiątki z pobytu w Amazonii i kontaktu z kul-
turą jej rdzennych mieszkańców. Przybyszów tradycyjne przedmioty Kofa-
39 Malkin 1975e: Film E 1945.
40 Malkin 1 975f: Film E 1944.
41 Kronika Borysa Malkina spisana dla Heleny Przestalskiej, Santa Rosa de Sucumbios. Rio
San Miguel 27 VIII 1971, s. 2.
42 Kronika Borysa Malkina spisana dla Heleny Przestalskiej, Santa Rosa de Sucumbios. Rio
San Miguel 27 VIII 1971, s. 2.
43 Kronika Borysa Malkina spisana dla Heleny Przestalskiej, Santa Rosa 31 VIH 1971, s. 3.
44 Kronika Borysa Malkina spisana dla Heleny Przestalskiej, Santa Rosa 5 IX 1971, s. 4.
45 Kronika Borysa Malkina spisana dla Heleny Przestalskiej, Cali, 12 IX 1971, s. 6.
105
kwas pruski39. Czwarty film poświęcony został etapom produkcji prasy tipiti,
plecionej z cienkich pasków wewnętrznej warstwy kory w formie cylindrycz-
nej, długiej rury służącej do wyciskania trującego soku z manioku40.
Drugą podróż do Indian Kofán Borys Malkin odbył na przełomie sierp-
nia i września 1971 r. Zamieszkał w chacie tych samej rodziny, co poprzednio
- u Indianina Fidela Luchante. Zaskoczyło go to, iż zastał nietknięte sprzęty
przygotowane przed rokiem: stół, krzesło oraz półki. Miał, bowiem doświad-
czenie, iż opuszczając wioski Indian jego „warsztat pracy” był momentalnie
demontowany, a półki i gwoździe wyrywane ze ścian. Prace badawcze miały
uzupełnić wiadomości o życiu Indian, których nie udało się zebrać etnografowi
podczas pierwszego pobytu.
W tym czasie wszyscy mężczyźni z osiedla Santa Rosa de Sucumbios
oraz sąsiedniego pochłonięci byli pracą przy budowie czółna, do którego otrzy-
mali wcześniej w podarunku od rządu trzydziestotrzykonny motor, ale jak Mal-
kin podkreślił w stanie nienadającym się do użytku i wymagającym najpierw
naprawy w Puerto Colon. Czółno tworzone było przez Indian w dżungli, około
dwóch godzin drogi z wioski41.
Badacz uczestniczył w różnorakich zajęciach mieszkańców osady, często
wyprawiając się na połowy ryb z Celestinem, młodym chłopakiem, który rów-
nież gromadził dla niego różne gatunki żab42. Zbiory owadów okazały się tym
razem dużo skromniejsze ze względu na niekorzystną pogodę, bowiem suche
i chłodne dni, nie sprzyjały wylęgowi insektów43.
Malkin ponownie tworzył kolekcje kultury materialnej, m.in. zdobywa-
jąc kilka dmuchawek, naszyjników z zębów pekari oraz dotychczas mu nie-
znany w tej kulturze: naszyjnik wykonany z ptasich kości44. Tym razem zbiory
przeznaczone były dla sześciu instytucji: Muzeum Etnograficznego w Bazy-
lei, Glenbow Museum, Muzeum Etnograficznego w Wiedniu, Muzeum St. Paul
w Minnesocie, Muzeum Przyrodniczego w Chicago i w Nowym Jorku45.
Malkin zaobserwował ciekawe zjawisko. Indianie Kofán nie używali łu-
ków, ale zaczęli je wytwarzać na potrzeby docierających do wioski turystów,
którzy chętnie je kupowali jako pamiątki z pobytu w Amazonii i kontaktu z kul-
turą jej rdzennych mieszkańców. Przybyszów tradycyjne przedmioty Kofa-
39 Malkin 1975e: Film E 1945.
40 Malkin 1 975f: Film E 1944.
41 Kronika Borysa Malkina spisana dla Heleny Przestalskiej, Santa Rosa de Sucumbios. Rio
San Miguel 27 VIII 1971, s. 2.
42 Kronika Borysa Malkina spisana dla Heleny Przestalskiej, Santa Rosa de Sucumbios. Rio
San Miguel 27 VIII 1971, s. 2.
43 Kronika Borysa Malkina spisana dla Heleny Przestalskiej, Santa Rosa 31 VIH 1971, s. 3.
44 Kronika Borysa Malkina spisana dla Heleny Przestalskiej, Santa Rosa 5 IX 1971, s. 4.
45 Kronika Borysa Malkina spisana dla Heleny Przestalskiej, Cali, 12 IX 1971, s. 6.