Sztuka Ameryki Łacińskiej (1.2011)

268

Agata Andrzejewska


[7. Syrena grająca na Chargo, San Lorenzo w Potosí, XVIII w.
(fot. Agata Andrzejewska)]

SYRENA. W kulturze europejskiej syreny pierwszy raz wspomniane są
w Odysei; występowały w niej pod postacią hybrydy jako pół-kobiety, pół-
ptaki. Te mityczne stworzenia, nazywane często nimfami, obdarzone były nie-
zwykłym głosem i przedstawiane były z instrumentami muzycznymi, m.in.
z lirą bądź fletem. W wiekach następnych ukazywane były natomiast jako pół-
kobiety, pół-ryby25.
W legendach andyjskich syreny pojawiają się wraz z bogiem Tunupą, któ-
ry w mitologii preinkaskiej identyfikowany jest ze światem wodnym. Bóg ten
został uśmiercony za uprawianie zakazanej miłości z dwiema wodnymi bogi-
niami26. W dziele Ludovico Bertonio pojawiają się dwie kobiety-ryby, których
imiona w świecie prekolumbijskim oznaczały nazwy ryb występujących w je-
ziorze Titicaca: „Quesintuu i Umantuu są dwiema siostrami, z którymi zgrze-

25 Grimal 1987: 330.
26 Gisbert 2008: 30.