DOI Artikel:
Bersakēs, Friderikos: To en tē technē tetragōnon
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14282#0054
των ύφασμάτων άναπαρίστανται οι' εγχαράκτων
γραμμών ώς και έπΙ των όστεινων αναθημάτων.
Χαρακτηριστική είναι ή όμοιότης της σωματικής
αναπαραστάσεως του κάπρου παρά Ροίϋβτ-V&§Θ8
άιι Ι,οιίνΓβ Ε 612 (Χ) προς τήν ένθάδε είκ.15 άπει-
κονιζομένην ελαφον μετά των έγχαράκτων γραμ-
υ,ών και στιγμών προς έκδήλωσιν των άνατοαικών
λεπτομερειών και του τριχώματος.
Ο τρόπος ούτος της έγχαράξεως παρατηρείται
και επί των χυτών χάλκινων αντικειμένων, άλλ αί
γραμμαΐ είναι ένταυθα τόσον αβέβαιοι, βεβιασμέ-
ναι και κακότεχνοι το πλείστον, ώστε αποκλείεται
ή πιθανότης τής επιδράσεως αύτών έπι τής Κο-
ρινθιακής αγγειοπλαστικής. Η έκ τής λάρνακος
όμως του Κυψέλου έπίδρασις έπι τής καΟ'ό'λου γρα-
φικής τών αγγείων, είναι ήδη αρκούντως άποδε-
δειγμένη, ένισχύεται δ' έτι ή ύπόθεσις αύτη έκ
τής όμοιότητος τών έπι τών αγγείων τής Κο-
οίνθου υ,οοζΊχων τύπων προς έκείνους τών όστε'ί-
νων αναθημάτων τής Σπάρτης, αντανακλώντας τά
ζώδια τής λάρνακος. Άφ'οδ λοιπόν ύπάρχει όμοιό-
της τύπων, είναι φυσικον νά παραδεχθή τις ότι, αν
τά ζώδια τής λάρνακος ήσαν τά πρότυπα τών αγ-
γειοπλαστών, ή άναπαράστασις αύτών δεν θά πε-
ριωρίσθη μόνον εί; τήν έξωτερικήν άπομίμησιν τοΰ
τύπου, αλλά θά παρέλαβε και τήν χαρακτηριστι-
κήν και ουσιώδη έγχάρακτον παράστασιν σημαντι-
κών λεπτομερειών και τήν λοιπήν διακάσμησιν τών
οστε'ίνων ή ξύλινων ζωδίων.
Λαμβάνων τις ύπ' όψιν τήν άκμήν, εις ήν πρέ-
πει νά άνήλθεν ή οστογραφική και προ τής κατα-
σκευής τής λάρνακος και τήν εύ/ερή διάδοσιν τών
αικοών οστε'ίνων άντικειαένων έν παντί τόπω, τεί-
νει νά πιστεύση ότι ού μικράν έπίδρασιν έςήσκη-
σαν και έπι τών λοιπών διακλαδώσεων τής τέ-
χνης. Κατ' άκολουθίαν εύρίσκω λογικώτερον και
φυσικωτερον νά παραδεχθή τις ότι μάλλον ή γεω-
μετρική γραμμική διακόσμησις τών οστε'ίνων ή
άλλα είδη τέχνης, ώς ή ύφαντουργία κτλ., παρέ-
σχεν άμεσον άφορμήν νά άναπαρασταθώσιν έπι τών
άγγείων του Διπύλου τά πολυσύνθετα και τά άπλα
γεωμετρικά κοσμήματα.
Ως και ανωτέρω είπον, ή γραμμική διακόσμη-
σις είναι μοναδική και φυσική έν τη όστογλυφική
και τή ξυλογλυφίκή, άλλ' ούχί και έν τή ύφαν-
έν τγι τέχνγι τετράγωνον υπό Φ. Βερσάκη. 47
τουργία, έ'νθα κατ' ανάγκην άπομίμησις γίνεται
τών τή ετέρα τέχνη φυσικών κοσμημάτων.
Τό κατ' εναλλασσόμενα μέλανα και άχροα τε-
τραγωνίδια κόσμημα (8ο1ι&ο1ιΙ)ΓΘίΐΓηα8ΐθΓ) είναι
μία τών χαρακτηριστικωτέρων διακοσμήσεων τής
ξυλογλυφικής παντός χρόνου, ήτις παριστά τά διά-
φορα τετραγωνίδια διά ξύλων διαφόρων χρωμάτων.
Επειδή δε ή όστογλυφική στερείται τής ιδιό-
τητος ταύτης, τά άνομοί^υ χρώματος τετραγωνί-
δια άναπαρίστανται δι έναλλασσομένων έγγεγλυμ-
μένων και μη τετραγωνιδίων ώς έν τω πλαισίω
τών μορφών 7, 9 και 11 και έν τω τής κλίνης σκε-
πάσματι τής πρώτης. Τό δε σκέπασμα τούτο άνα-
παριστα βεβαίως διά τετραγωνιδίων ϋφανθέν ύφα-
σμα, άλλ' ή διακόσμησις αύτη, έπαναλαμβάνω,
είναι φυσικωτέρα έν τω ξύλω, καΐ χαρακτηριστική
σχεδόν, ώς δεικνύει το πλαίσιον, τών ετέρων δύο
μορφών.
Τό κόσμημα λοιπόν τοΰτο επανέρχεται κατ' έπα-
νάληψιν έπι τών γεωμετρικών άγγείων του Διπύ-
λου, κατ έπίδρασιν, φρονώ, τής ξυλογλυφικής.
Τήν δέ διακόσμησιν τής υφαντουργίας πρέπει νά
παραδεχθώμεν διά τήν έκ τής Ανατολής προέλευ-
σιν αυτής ώς μάλλον φυσικήν και πραγματικήν,
μή άφισταμένην πολύ του φυτικού και ζωϊκοΟ κό-
σμου, και ούχί κατά συνθήκην και διά σταθερών
και έσχηματοποιημένων μορφών δρώσαν ώς ή οστο-
γλυφική προ τής λάρνακος και ή άγγειοπλαστική
του Διπύλου.
Οί άρχαΐοι είχον, φαίνεται συνείδησιν τής έπι
σειράς γενεών συντελεσθείσης άνελιξεως έν τή τέ-
χνη. Η ώς παράοοσις διαβιβαζομένη άνάμνησις
τών υπό τών τεχνιτών διανυθέντων βημάτων κα-
θίστα αυτούς ικανούς νά διίδωσι διά τής άνελισσο-
μένης άλύσεως τον πρώτον κρίκον. Και ώς πρώ-
τος κρΤκος διεφαίνετο αύτοΐς τό ξύλον. Έγνώριζον
δέ έκ παραδόσεως ή έξ αυτοψίας τών μέχρι τών
μεταγενεστέρων αύτών χρόνων σωζομένων άρχαϊ-
κών έργων ότι οί έργασθέντες το ξύλον τεχνΐται
είργάσθησαν και το οστοΰν και τον χρυσον κα'ι τον
χαλκον (Παυσαν. Ε' 17 5· Γ' 17 6). Διέ γνωσαν
όμως ότι οί τεχνΐται ούτοι μετεπήδησαν ήμέραν
τινά έκ τών ύλικών τούτων εις νέον ύλικόν, τον
λίθον (Πλίνιος XXXVI 9 10 14).
Έφ' όσον ή συστηματική έπισκόπησις καϊ έρευνα
γραμμών ώς και έπΙ των όστεινων αναθημάτων.
Χαρακτηριστική είναι ή όμοιότης της σωματικής
αναπαραστάσεως του κάπρου παρά Ροίϋβτ-V&§Θ8
άιι Ι,οιίνΓβ Ε 612 (Χ) προς τήν ένθάδε είκ.15 άπει-
κονιζομένην ελαφον μετά των έγχαράκτων γραμ-
υ,ών και στιγμών προς έκδήλωσιν των άνατοαικών
λεπτομερειών και του τριχώματος.
Ο τρόπος ούτος της έγχαράξεως παρατηρείται
και επί των χυτών χάλκινων αντικειμένων, άλλ αί
γραμμαΐ είναι ένταυθα τόσον αβέβαιοι, βεβιασμέ-
ναι και κακότεχνοι το πλείστον, ώστε αποκλείεται
ή πιθανότης τής επιδράσεως αύτών έπι τής Κο-
ρινθιακής αγγειοπλαστικής. Η έκ τής λάρνακος
όμως του Κυψέλου έπίδρασις έπι τής καΟ'ό'λου γρα-
φικής τών αγγείων, είναι ήδη αρκούντως άποδε-
δειγμένη, ένισχύεται δ' έτι ή ύπόθεσις αύτη έκ
τής όμοιότητος τών έπι τών αγγείων τής Κο-
οίνθου υ,οοζΊχων τύπων προς έκείνους τών όστε'ί-
νων αναθημάτων τής Σπάρτης, αντανακλώντας τά
ζώδια τής λάρνακος. Άφ'οδ λοιπόν ύπάρχει όμοιό-
της τύπων, είναι φυσικον νά παραδεχθή τις ότι, αν
τά ζώδια τής λάρνακος ήσαν τά πρότυπα τών αγ-
γειοπλαστών, ή άναπαράστασις αύτών δεν θά πε-
ριωρίσθη μόνον εί; τήν έξωτερικήν άπομίμησιν τοΰ
τύπου, αλλά θά παρέλαβε και τήν χαρακτηριστι-
κήν και ουσιώδη έγχάρακτον παράστασιν σημαντι-
κών λεπτομερειών και τήν λοιπήν διακάσμησιν τών
οστε'ίνων ή ξύλινων ζωδίων.
Λαμβάνων τις ύπ' όψιν τήν άκμήν, εις ήν πρέ-
πει νά άνήλθεν ή οστογραφική και προ τής κατα-
σκευής τής λάρνακος και τήν εύ/ερή διάδοσιν τών
αικοών οστε'ίνων άντικειαένων έν παντί τόπω, τεί-
νει νά πιστεύση ότι ού μικράν έπίδρασιν έςήσκη-
σαν και έπι τών λοιπών διακλαδώσεων τής τέ-
χνης. Κατ' άκολουθίαν εύρίσκω λογικώτερον και
φυσικωτερον νά παραδεχθή τις ότι μάλλον ή γεω-
μετρική γραμμική διακόσμησις τών οστε'ίνων ή
άλλα είδη τέχνης, ώς ή ύφαντουργία κτλ., παρέ-
σχεν άμεσον άφορμήν νά άναπαρασταθώσιν έπι τών
άγγείων του Διπύλου τά πολυσύνθετα και τά άπλα
γεωμετρικά κοσμήματα.
Ως και ανωτέρω είπον, ή γραμμική διακόσμη-
σις είναι μοναδική και φυσική έν τη όστογλυφική
και τή ξυλογλυφίκή, άλλ' ούχί και έν τή ύφαν-
έν τγι τέχνγι τετράγωνον υπό Φ. Βερσάκη. 47
τουργία, έ'νθα κατ' ανάγκην άπομίμησις γίνεται
τών τή ετέρα τέχνη φυσικών κοσμημάτων.
Τό κατ' εναλλασσόμενα μέλανα και άχροα τε-
τραγωνίδια κόσμημα (8ο1ι&ο1ιΙ)ΓΘίΐΓηα8ΐθΓ) είναι
μία τών χαρακτηριστικωτέρων διακοσμήσεων τής
ξυλογλυφικής παντός χρόνου, ήτις παριστά τά διά-
φορα τετραγωνίδια διά ξύλων διαφόρων χρωμάτων.
Επειδή δε ή όστογλυφική στερείται τής ιδιό-
τητος ταύτης, τά άνομοί^υ χρώματος τετραγωνί-
δια άναπαρίστανται δι έναλλασσομένων έγγεγλυμ-
μένων και μη τετραγωνιδίων ώς έν τω πλαισίω
τών μορφών 7, 9 και 11 και έν τω τής κλίνης σκε-
πάσματι τής πρώτης. Τό δε σκέπασμα τούτο άνα-
παριστα βεβαίως διά τετραγωνιδίων ϋφανθέν ύφα-
σμα, άλλ' ή διακόσμησις αύτη, έπαναλαμβάνω,
είναι φυσικωτέρα έν τω ξύλω, καΐ χαρακτηριστική
σχεδόν, ώς δεικνύει το πλαίσιον, τών ετέρων δύο
μορφών.
Τό κόσμημα λοιπόν τοΰτο επανέρχεται κατ' έπα-
νάληψιν έπι τών γεωμετρικών άγγείων του Διπύ-
λου, κατ έπίδρασιν, φρονώ, τής ξυλογλυφικής.
Τήν δέ διακόσμησιν τής υφαντουργίας πρέπει νά
παραδεχθώμεν διά τήν έκ τής Ανατολής προέλευ-
σιν αυτής ώς μάλλον φυσικήν και πραγματικήν,
μή άφισταμένην πολύ του φυτικού και ζωϊκοΟ κό-
σμου, και ούχί κατά συνθήκην και διά σταθερών
και έσχηματοποιημένων μορφών δρώσαν ώς ή οστο-
γλυφική προ τής λάρνακος και ή άγγειοπλαστική
του Διπύλου.
Οί άρχαΐοι είχον, φαίνεται συνείδησιν τής έπι
σειράς γενεών συντελεσθείσης άνελιξεως έν τή τέ-
χνη. Η ώς παράοοσις διαβιβαζομένη άνάμνησις
τών υπό τών τεχνιτών διανυθέντων βημάτων κα-
θίστα αυτούς ικανούς νά διίδωσι διά τής άνελισσο-
μένης άλύσεως τον πρώτον κρίκον. Και ώς πρώ-
τος κρΤκος διεφαίνετο αύτοΐς τό ξύλον. Έγνώριζον
δέ έκ παραδόσεως ή έξ αυτοψίας τών μέχρι τών
μεταγενεστέρων αύτών χρόνων σωζομένων άρχαϊ-
κών έργων ότι οί έργασθέντες το ξύλον τεχνΐται
είργάσθησαν και το οστοΰν και τον χρυσον κα'ι τον
χαλκον (Παυσαν. Ε' 17 5· Γ' 17 6). Διέ γνωσαν
όμως ότι οί τεχνΐται ούτοι μετεπήδησαν ήμέραν
τινά έκ τών ύλικών τούτων εις νέον ύλικόν, τον
λίθον (Πλίνιος XXXVI 9 10 14).
Έφ' όσον ή συστηματική έπισκόπησις καϊ έρευνα