DOI Artikel:
Kastriōtēs, Panagiōtēs: To Ōdeion tou Perikleous kai anaskapha kata tēn BA gōnian tēs Akropoleōs
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14282#0160
ΑΕ 1914
Το 'Ωδεΐον τον Περίκλέονς' υπό Π. Καστριώτον. 153
ΕΙι. 8. Πήλινον νδραγωγεΐον Έννεακροννον.
θυνσιν μόνον έπϊ μικρόν διάστημα ήτο δυνατόν ώς
εκ της στενότητας νά έΗετασθή 1.
Το ΰφ'ήμών νυν άνακαλυφθέν ύδραγωγεΐον είναι
συνέχεια εκείνου, κατήρχετο δε βορειόθεν της πό-
λεως έκ του Αυκαβητου, άλλ εκ του Ιμηττου
έχον τάς πηγάς αύτου. Και άλλοτε προ ετών είχεν
εύρεθή το ύδραγωγεΐον τοΟτο κατά την διασταύ-
ρωσιν των οδών Αδριανού και Κυδαθηναίων, ένθα
νυν ή Αγορά της συνοικίας Πλάκας (πρβ. ΚδΐιρβιΊ;
εν Κ&Γίβη ν. Αίΐ,ϊΐίει εις ύψ. 0-83-2).
Προχωρούσης της σκαφικής εργασίας άνεσκάφη
ολόκληρος δ χώρος ό ύπο τών κατεδαφισθεισών
οικιών κατεχόμενος μέχρι του φυσικού εδάφους,
βάθος 5-7 μ. διότι ποικίλλει τό έδαφος ένεκα του
επικλινούς της θέσεως. Ευρέθη δε το άρχικον έδα-
φος της επιφανείας τεχνητώς έξωμαλυσμένον και
κανονικώς έπίπεδον, ώς λαξευτή πλατεία εν με-
γάλη έκτάσει, όπερ αποδεικνύει δτι ενταύθα ύπήρχε
μέγα δημόσιον κατάστημα και ούνΐ ιδιωτική οικία.
Επομένως Ό χώρος ούτος είχε χρησιμοποιηθή κατά
τήν άρχαιότητα. Είτα παρετηρήΟησαν έπι του στέ-
ρεου εδάφους, κατά το κέντρον, έσκαμμένα τρία
λεκανοειδή κοιλώματα βάθους 0'20, σχήματος κύ-
κλου και διαμέτρου τά μεν δύο 1'50, τΌ δε τοίτον
0-80 (πρβ. σχεδιογρ.).
Κατ αρχάς ένομίσαμεν ό'τι τά κοιλώματα ταύτα
εΐχον κατασκευασθή Ίνα δέχωνται τά ομβρια ύδα-
τα, άν υποθέσω μεν ότι τό έδαφος ήτο πλακόστρω-
τον, ή ότι βραδύτερον κατεσκευάσθησαν προς έν-
Οεσιν πίθων έν οΐς άπεταμιεύοντο δημητριακοί καρ-
ποί (πρβ. Αίσχίνην κατά Τιμάρχου 11, 12).
Κατά δέ τήν ΒΑ γωνιαν εύρομεν έπι τοΟ έδά-
φους λελαξευμένην αύλακα δια τήν διοχέτευσιν
τοΟ ύοατος προς τό πλησίον έκεϊ άποκαλυφθέν
φρεατοειδές όρυγμα (πρβ. σ/έδιον) διαμ. 1 · 50 και
1 Πρβ. Κ. Κουρουνιώτην έν ΑΕ 1913 σ. 107.
βάθ. μέτρ. 3. Ίσως ό'μως προχωρεί ετι βαθύτερον
διότι δεν έκαθαρίσθη μέχρι του πυθμένος. Εις τί
έχρησίμευε το όρυγμα τούτο δεν δύναμαι νά βε-
βαιώσω, ίσως ώς καταβόθρα τών ομβρίων υδάτων,
ή και ώς δεξαμενή ύδατος. Σημειωτέον δέ ότι τούτο
ευρίσκεται κατά έν μέτρον βαθύτερον και επομέ-
νως θά είναι άρχαιότερον του άνωθεν τούτου διερ-
χομένου υδραγωγείου, όπερ κατεσκευάσθη βραδύ-
τερον διά σκοπόν γενικωτέρας χρήσεως και μετο-
χετεύσεως του ύδατος προς δυσμάς.
Όμοιαι λεκανοειδεΐς κοιλότητες ευρέθησαν έν
Έλευσΐνι παρά τήν εκεί θριαμβικήν άψΐδα (πρβ.
ΠΑΕ 187 / σ. 54) παρά τά λείψανα δεξαμενών,
εις άς το ύδωρ, ώς φαίνεται, έξεχέετο πρός τινα
σκοπόν. Και έν Μεγάροις παρά τά ερείπια του ναού
τοΟ Διός Αφεσίου ευρέθησαν ό'μοιαι κοιλότητες
πλησίον δεξαμενών (ΠΑΕ 1871 σ. 216) και αύ-
ται ομοίως έξηγήθησαν και ήρμηνεύθησαν ύπο τών
ένεργησάντων τάς ανωτέρω άνασκαφάς.
Πήλινα ευρήματα.
Παρά τάς κοιλότητας εύρομεν φύρδην μίγδην
έν τοις χώμασι πλείστα τεμάχια πήλινων ειδω-
λίων και αγγείων. Τούτων τά μάλλον άξια μνείας,
άτινα και δημοσιεύομεν μετ' εί/.όνος είναι τά έξης:
1. Προτομή Διός "Αμμωνος (είκ. 9, ϊ).
Είκ. 9. Πήλινα ευρήματα 1-5.
2. Δύο μορφαι συμπλέγματος, ών σώζονται μό-
νον αί κεφαλα'ι μετά μέρους του στήθους (είκ. 9,2).
3. Τραγική προσωπίς (είκ. 9,5).
Το 'Ωδεΐον τον Περίκλέονς' υπό Π. Καστριώτον. 153
ΕΙι. 8. Πήλινον νδραγωγεΐον Έννεακροννον.
θυνσιν μόνον έπϊ μικρόν διάστημα ήτο δυνατόν ώς
εκ της στενότητας νά έΗετασθή 1.
Το ΰφ'ήμών νυν άνακαλυφθέν ύδραγωγεΐον είναι
συνέχεια εκείνου, κατήρχετο δε βορειόθεν της πό-
λεως έκ του Αυκαβητου, άλλ εκ του Ιμηττου
έχον τάς πηγάς αύτου. Και άλλοτε προ ετών είχεν
εύρεθή το ύδραγωγεΐον τοΟτο κατά την διασταύ-
ρωσιν των οδών Αδριανού και Κυδαθηναίων, ένθα
νυν ή Αγορά της συνοικίας Πλάκας (πρβ. ΚδΐιρβιΊ;
εν Κ&Γίβη ν. Αίΐ,ϊΐίει εις ύψ. 0-83-2).
Προχωρούσης της σκαφικής εργασίας άνεσκάφη
ολόκληρος δ χώρος ό ύπο τών κατεδαφισθεισών
οικιών κατεχόμενος μέχρι του φυσικού εδάφους,
βάθος 5-7 μ. διότι ποικίλλει τό έδαφος ένεκα του
επικλινούς της θέσεως. Ευρέθη δε το άρχικον έδα-
φος της επιφανείας τεχνητώς έξωμαλυσμένον και
κανονικώς έπίπεδον, ώς λαξευτή πλατεία εν με-
γάλη έκτάσει, όπερ αποδεικνύει δτι ενταύθα ύπήρχε
μέγα δημόσιον κατάστημα και ούνΐ ιδιωτική οικία.
Επομένως Ό χώρος ούτος είχε χρησιμοποιηθή κατά
τήν άρχαιότητα. Είτα παρετηρήΟησαν έπι του στέ-
ρεου εδάφους, κατά το κέντρον, έσκαμμένα τρία
λεκανοειδή κοιλώματα βάθους 0'20, σχήματος κύ-
κλου και διαμέτρου τά μεν δύο 1'50, τΌ δε τοίτον
0-80 (πρβ. σχεδιογρ.).
Κατ αρχάς ένομίσαμεν ό'τι τά κοιλώματα ταύτα
εΐχον κατασκευασθή Ίνα δέχωνται τά ομβρια ύδα-
τα, άν υποθέσω μεν ότι τό έδαφος ήτο πλακόστρω-
τον, ή ότι βραδύτερον κατεσκευάσθησαν προς έν-
Οεσιν πίθων έν οΐς άπεταμιεύοντο δημητριακοί καρ-
ποί (πρβ. Αίσχίνην κατά Τιμάρχου 11, 12).
Κατά δέ τήν ΒΑ γωνιαν εύρομεν έπι τοΟ έδά-
φους λελαξευμένην αύλακα δια τήν διοχέτευσιν
τοΟ ύοατος προς τό πλησίον έκεϊ άποκαλυφθέν
φρεατοειδές όρυγμα (πρβ. σ/έδιον) διαμ. 1 · 50 και
1 Πρβ. Κ. Κουρουνιώτην έν ΑΕ 1913 σ. 107.
βάθ. μέτρ. 3. Ίσως ό'μως προχωρεί ετι βαθύτερον
διότι δεν έκαθαρίσθη μέχρι του πυθμένος. Εις τί
έχρησίμευε το όρυγμα τούτο δεν δύναμαι νά βε-
βαιώσω, ίσως ώς καταβόθρα τών ομβρίων υδάτων,
ή και ώς δεξαμενή ύδατος. Σημειωτέον δέ ότι τούτο
ευρίσκεται κατά έν μέτρον βαθύτερον και επομέ-
νως θά είναι άρχαιότερον του άνωθεν τούτου διερ-
χομένου υδραγωγείου, όπερ κατεσκευάσθη βραδύ-
τερον διά σκοπόν γενικωτέρας χρήσεως και μετο-
χετεύσεως του ύδατος προς δυσμάς.
Όμοιαι λεκανοειδεΐς κοιλότητες ευρέθησαν έν
Έλευσΐνι παρά τήν εκεί θριαμβικήν άψΐδα (πρβ.
ΠΑΕ 187 / σ. 54) παρά τά λείψανα δεξαμενών,
εις άς το ύδωρ, ώς φαίνεται, έξεχέετο πρός τινα
σκοπόν. Και έν Μεγάροις παρά τά ερείπια του ναού
τοΟ Διός Αφεσίου ευρέθησαν ό'μοιαι κοιλότητες
πλησίον δεξαμενών (ΠΑΕ 1871 σ. 216) και αύ-
ται ομοίως έξηγήθησαν και ήρμηνεύθησαν ύπο τών
ένεργησάντων τάς ανωτέρω άνασκαφάς.
Πήλινα ευρήματα.
Παρά τάς κοιλότητας εύρομεν φύρδην μίγδην
έν τοις χώμασι πλείστα τεμάχια πήλινων ειδω-
λίων και αγγείων. Τούτων τά μάλλον άξια μνείας,
άτινα και δημοσιεύομεν μετ' εί/.όνος είναι τά έξης:
1. Προτομή Διός "Αμμωνος (είκ. 9, ϊ).
Είκ. 9. Πήλινα ευρήματα 1-5.
2. Δύο μορφαι συμπλέγματος, ών σώζονται μό-
νον αί κεφαλα'ι μετά μέρους του στήθους (είκ. 9,2).
3. Τραγική προσωπίς (είκ. 9,5).