DOI Artikel:
Sōtēriu, Geōrgios A.: Palaia Christianikē Basilikē Ilisou
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14366#0027
αε 1919 - Παλαιή Χριστιανική Βασιλική 'Ιλισον, Γ. Σωιηρίον. Ιο
σεως παρουσιάζει μεγάλην ομοιότητα προς τάς βά- κορινθιάζοντα κιονόκρανα των τελευταίων ρωμαΐ-
σεις των κιονοστοιχιών έτερων/ριστ. Βασιλικών ', κών χρόνων, τήν τεχνικήν τών όποιων βλέπομεν
αΐτινες πάλιν συνε/ίζουσι τήν ρωμαϊκήν παράδο- συνεχιζομένην και εις τήν χριστιανικήν έποχήν
σιν, ώς δύναται τις έν Αθήναις μάλιστα νά παρα- άνωθεν της διπλής σειράς τών φύλλων της άκάν-
τηρήση παντα·/οΟ και ιδία εις σειράν τοιούτων, θου, ήτις έχει διάταξιν καθαρώς ρωμαϊκήν με τάς
άποκειμένων σήμερον επϊ της Β. πλευράς τοΟ πε- τριπλάς σειράς τοΟ στελέχους και τά εκατέρωθεν
ριβόλου του Όλυμπιείου και έκ τών άνασκαφών άπλούμενα τρίφυλλα μαλακής άκάνθου (&οηπ11ιπ8
του έκεϊ χώρου -ροιργομέ^ων, ων πολλαί έ'-/ουσι ιποΙΠβ), εύρίσκεται ή κάλυξ και αί εκατέρωθεν
προφανώς νριστιανικήν προέλευσιν. αύτοΟ έλικες, ώς έπι τών κιονόκρανων του Ό)
Τά δύο κιονόκρανα ε/ουσι τήν κοπήν τών φύλ- πιείου παρατηροΰμεν και ιδίως της νϊΐΐίΐ του
λων της ακάνθου ώς εινε αύτη εν /ρήσει'είς τά Άδριανοϋ εν Ττνοΐί, προς τά κιονόκρανα της
15: Τμήματα γλυπτών αρχιτεκτονικών μελών είρεϋέντα κατά τάς ανάσκαψα; της βασιλικής τοϋ Ίλιασοϋ.
οποίας έχουσι μεγίστην ομοιότητα τά ημέτερα 3.
Μόνον το έν είκ. 14 αριστερά της βάσεως κιονό-
κρανον είνε καθαρώς χριστιανικής έπο/ής, κοσμεί-
ται οιά μεγάλων υδροβίων φύλλων έ/όντων κατά
τό μέσον λογχοειδή φύλλα καΐ εινε άτε/νος μίμη-
σις τών γνωστών δι' υδροβίων φύλλων καΐ φύλ-
λων ά/άνΟου ρωμαϊκών και χριστιανικών χρόνων
1 Πρβλ. βάσεις κιόνων Έσκί- Τζουμά θεσσαλονίκης έν ΤβχίβΓ
βΐ Ραΐΐβη, Ιι'βι·ο1ιΐΙβοίιΐΓβ 1>.γζηιιΙϊηβ Τβί. ΧΙ„ΐν, αγίου Μηνά
Αιγύπτου, έν \νοί μ μ ικΐ. Νβαβ ΙΤηΙβΓΒΠοΙιιιη^βη ϋΐιοΐ' (138
ΟοΙάβηβΙοι· ϊη Κοη ρβΐ, έν Αΐ1ιβη..ΜϊίΙβϊ11ιιη»-βη, 1914. ι. 16
είχ. 2, Ινθα όμως ή βάσις ευρίσκεται ίπί υψηλού βάθρου (ΡοδίίΙ-
ιτίοηί), οΊς χαί έν άγιω Δημητρίω Θεσσαλονίκης γίνεται.
2 Βλ. Ε. λΥθΐοπικΙ, εν8- άνωτ. Τίΐί. II 4, πρβλ. αυτόθι και
σελ. 22.
κιονοκράνων Τά ανωτέρω αρχιτεκτονικά μέλη
έκόσμουν προφανώς τάς κιονοστοιχίας ή τήν^έκ
τοΰ Νάρθηκος εις τον κυρίως ΝαΌν είσοδον της
ήμετέρας Βασιλικής. Έπι της νησίδος τοΟ Ίλισσοΰ
και έπΐ τοΰ χώρου έν γένει τοΰ Ζαππείου, έ'νθα
έςετείνοντο οί κήποι τών άρχαίων /.α! αί νέαι Αθή-
ναι τοΰ ΆδριανοΟ, εινε γνωστόν, ό'τι ύπήρχον ρω-
μαϊκών χρόνων επαύλεις και άλλα κτίσματα, αρ-
χιτεκτονικά δέ τούτων μέλη, ώς εινε πιθανώτατα
τά περισσότερα έκ τών έν είκ. 14 παριστωμένων,
3 Πρβλ, Γ. Σωτηρίου τα ερείπια τοϋ παρα τόν "Αρειον Πάγον
Βυζ. Ναοί, έν ΑΔ 1916 σ. 129 και 130' τό κιονόκρανον τοϋτο
(τό εχον μορφήν υποτραχηλίου δωριχοϋ χιονοκράνου έχοντος τό οώ-
ριον κυμάτιον) είνε Ίσως μεταγενεστέρων πιθ. φραγκικών χρόνων,
καθόσον έχει στοιχεία γοτθικού τύπου.
σεως παρουσιάζει μεγάλην ομοιότητα προς τάς βά- κορινθιάζοντα κιονόκρανα των τελευταίων ρωμαΐ-
σεις των κιονοστοιχιών έτερων/ριστ. Βασιλικών ', κών χρόνων, τήν τεχνικήν τών όποιων βλέπομεν
αΐτινες πάλιν συνε/ίζουσι τήν ρωμαϊκήν παράδο- συνεχιζομένην και εις τήν χριστιανικήν έποχήν
σιν, ώς δύναται τις έν Αθήναις μάλιστα νά παρα- άνωθεν της διπλής σειράς τών φύλλων της άκάν-
τηρήση παντα·/οΟ και ιδία εις σειράν τοιούτων, θου, ήτις έχει διάταξιν καθαρώς ρωμαϊκήν με τάς
άποκειμένων σήμερον επϊ της Β. πλευράς τοΟ πε- τριπλάς σειράς τοΟ στελέχους και τά εκατέρωθεν
ριβόλου του Όλυμπιείου και έκ τών άνασκαφών άπλούμενα τρίφυλλα μαλακής άκάνθου (&οηπ11ιπ8
του έκεϊ χώρου -ροιργομέ^ων, ων πολλαί έ'-/ουσι ιποΙΠβ), εύρίσκεται ή κάλυξ και αί εκατέρωθεν
προφανώς νριστιανικήν προέλευσιν. αύτοΟ έλικες, ώς έπι τών κιονόκρανων του Ό)
Τά δύο κιονόκρανα ε/ουσι τήν κοπήν τών φύλ- πιείου παρατηροΰμεν και ιδίως της νϊΐΐίΐ του
λων της ακάνθου ώς εινε αύτη εν /ρήσει'είς τά Άδριανοϋ εν Ττνοΐί, προς τά κιονόκρανα της
15: Τμήματα γλυπτών αρχιτεκτονικών μελών είρεϋέντα κατά τάς ανάσκαψα; της βασιλικής τοϋ Ίλιασοϋ.
οποίας έχουσι μεγίστην ομοιότητα τά ημέτερα 3.
Μόνον το έν είκ. 14 αριστερά της βάσεως κιονό-
κρανον είνε καθαρώς χριστιανικής έπο/ής, κοσμεί-
ται οιά μεγάλων υδροβίων φύλλων έ/όντων κατά
τό μέσον λογχοειδή φύλλα καΐ εινε άτε/νος μίμη-
σις τών γνωστών δι' υδροβίων φύλλων καΐ φύλ-
λων ά/άνΟου ρωμαϊκών και χριστιανικών χρόνων
1 Πρβλ. βάσεις κιόνων Έσκί- Τζουμά θεσσαλονίκης έν ΤβχίβΓ
βΐ Ραΐΐβη, Ιι'βι·ο1ιΐΙβοίιΐΓβ 1>.γζηιιΙϊηβ Τβί. ΧΙ„ΐν, αγίου Μηνά
Αιγύπτου, έν \νοί μ μ ικΐ. Νβαβ ΙΤηΙβΓΒΠοΙιιιη^βη ϋΐιοΐ' (138
ΟοΙάβηβΙοι· ϊη Κοη ρβΐ, έν Αΐ1ιβη..ΜϊίΙβϊ11ιιη»-βη, 1914. ι. 16
είχ. 2, Ινθα όμως ή βάσις ευρίσκεται ίπί υψηλού βάθρου (ΡοδίίΙ-
ιτίοηί), οΊς χαί έν άγιω Δημητρίω Θεσσαλονίκης γίνεται.
2 Βλ. Ε. λΥθΐοπικΙ, εν8- άνωτ. Τίΐί. II 4, πρβλ. αυτόθι και
σελ. 22.
κιονοκράνων Τά ανωτέρω αρχιτεκτονικά μέλη
έκόσμουν προφανώς τάς κιονοστοιχίας ή τήν^έκ
τοΰ Νάρθηκος εις τον κυρίως ΝαΌν είσοδον της
ήμετέρας Βασιλικής. Έπι της νησίδος τοΟ Ίλισσοΰ
και έπΐ τοΰ χώρου έν γένει τοΰ Ζαππείου, έ'νθα
έςετείνοντο οί κήποι τών άρχαίων /.α! αί νέαι Αθή-
ναι τοΰ ΆδριανοΟ, εινε γνωστόν, ό'τι ύπήρχον ρω-
μαϊκών χρόνων επαύλεις και άλλα κτίσματα, αρ-
χιτεκτονικά δέ τούτων μέλη, ώς εινε πιθανώτατα
τά περισσότερα έκ τών έν είκ. 14 παριστωμένων,
3 Πρβλ, Γ. Σωτηρίου τα ερείπια τοϋ παρα τόν "Αρειον Πάγον
Βυζ. Ναοί, έν ΑΔ 1916 σ. 129 και 130' τό κιονόκρανον τοϋτο
(τό εχον μορφήν υποτραχηλίου δωριχοϋ χιονοκράνου έχοντος τό οώ-
ριον κυμάτιον) είνε Ίσως μεταγενεστέρων πιθ. φραγκικών χρόνων,
καθόσον έχει στοιχεία γοτθικού τύπου.