DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1170#0019
Musai Mctaliici Lib.I. i^
A mopcreestidohea. Vulgariscompositio hniusaqua-consiatcx Jibra atramentisu-
torij,salis tantumdem, &StqfKBfonKin»tri()us partibtis. Alitcr ctia paratur cx qua-
tuor libris atramcnti sutorij, duabus halini tri, cum semilibra aluminis, &aqua; son-
tanrescsquilibra.QuiautcmvolLuitcuicumrjiieiiietanomoIIiticmiiKluceresupcra-
spcrguntarneiituiii kib;'i:n;unm, borac;:ni,& ciLj-iioi-binui sn pitsiitremredaflum_a.
5in velintmctassaincalccm, &aquamicdigcTv.,ir.<:tailL!.r, nohjlius in cutem vilio-
iistrahere,velillainuiceintransniutarc,legeiiduseitVueclieriusinlibrodcSecre- Cap, io.1
tis, vbi multa huius gencris arcana patefccit.
METALLORVM MISTVRA. ,
NATVllA in terrar vtcro progigncns metalla, iutcrc!um duo, vel tria,vel
quatuorpermiscet,vtinltubiica dcdiffcrentijsenucleauimusihinc homi-
nesnaturaedo&i, testc Agricoia,rariouemmisturarmetaJlicaj ad vsum re- L:k8. de
" duxerunt.Imdaliquandocasusidemmonstrauit,quando,rcfcientcPlmio,iiicensa Tiatttfy/.
Corintho, aui um,argentu-m.& xs in vnum conssuxcrunr;& iic Fortuna quodammo-
do tribus Coriiithij astfe generibus Lranperaturam aiiignauit, quortim candidum
quasiargentumrcfulgebar,quoi]iani id inmilluraprarualebar,alterum, inquoful-
uus color ,obann dominium mrcbat tertium, irt quo itqualisomnium misturacon-
ilitucbatur. Itaque Natiiram,&Forrunamars,&frausimir.antur jdummetailaad-
dsintesmetaIIis,!homincs v;:i;.:Spi-oducuiitmistiiras,quasGr;eci xpautrnt, Latinj
tempcratmasappclsant. ArtificesIgitur duo, tria, vei plura mctalla simplicia,auc
mista copularcposidiit, Ltnr mctailin:: sr:itpkxaitnmisto/& vkislim, autdtio simpli-
cia cum vno misto,& vice versa, vcl tandem plura hmplicia cum vno misto, vel duo-
bus,&inhisparitcr vicissitudoscruaripotcst. Itemvilealiquandometallum ciun .
pretioso soluitur,&ccontrario pretioiunivili additur. Primitus auro argcntutn ^'l""<>-
inultifarlammiscetur,& hat omiies miitiuatcarentnomine,vt superiusfnitmanifc- """'^3"-*
statum, soliim mistura auri reeipicns quintamportionem argcnti, Elc<5trumnomi- *"***i
C natur.Ca;tcrumquandohominesportioncm viliorisinctal!: cum massa pmiosioris,
compendij causa fundunt, absquedubiofraiidem incurriintjlicet amsiccs aliqui
posfc id ferilibi persuadeant concelTti, &bencficioPrincipunijVt numini aureinon
ptiri,sedcummodicaargcntiportionecitdantur.Hodiequoque,Principuniconces-
lioncincudendisnummis, misturamctallorumvttintur, quamopifkcs,&aurifabri Legitqtiid
i?frfwnominant.NihiloniinusTacitusImperator,refereteriauio Vopisco,inOra, s,t.
tioncadSenatunicauit,ncquisargento pubJkcvd nrii;ati:n;w> pcrmiscci-e, ncque-
auro argenrum, ncqiie xii Plumbum audeict, alioquin cum proscriptione bonorum
capitale iudicium incurreret: quamquain olim,eodem Vopisco tcstc,noniiulli plum-
buinxriaddidcrint,vtnumnios minime probatos cudercnt. Fabriargcntarijsibi «^**™»
perlegcslicitumcsschancmisturamprocurare prouunciant, dum sumunt deccm vn- '0's'^p'''
ciascumdimidiaargcnti,&di:ni(iia:nLV;i! vnci.tm,skqneiibralem argentimaiTam ttosu jttr-
conssant. Chymicorum noniiulli its dcalbatumargcntoaddunt,&prosynceroar- **V™*f-
gcrvto vendunt ; cum tamen ha-c fraus vltimo suppsicio sit corrigcnda; Hodie plum-
Dbi nigti dccimam panem mifcent cum stamio,& ex hac mistura patinas vasa,& mui-
f ! ■ i:iv ■ '■■ ■ i". iiaiit. Q^ioiidamctiamfcriferrummiscuerunt,quod
multis fraudifuit.Tot igitur inodismctalla viliora preciosioripermiscenttir. Atvi-
ceversahoc criininisioconon estrcponcnduin,quandometallaprccio(ioraviIibus-
adduntur. Postrcnios!intqua:d;iiii niCtatlortim itiiiliir.v, qus:aboii;.Tibi!scx islisre-
liiltatibusiiomensortiuntuijvtollaria mi!lura,quaTCx ternis, vd quaceruis nlumbi
argentarij libris,¢cr,Lvridi;tc!;ta;iir,(;Li,t:varia vasunnna,-iiL-r,iingrediiur.
AIiamist'.ir.tvoc;ttu:bt)Jil:;u(l;!i-ia, ex qua rormcnta bcllica f".!brvh\,itt, ha-cautcm
tit,dum!inj.[!;s libiij- -,■;«;!)£: ,•.-;:■; vna jsluinbicandidi additur.Tcrtia (itmistura,
quando,obsoiiitum ,scjcdecim librisalbi plunibi selibraplumbicincreicopulatur;
quartainistutacomponitur,quaiidoduc})o!-LH>in.-splii:!-,bini-is. &ter:raa3bi con-
iunguntiuhancVeteresitannumtertiariiimappellarunt,quoad ftstulassolidandas s*ltiainnt
vtebanttir,hancmisturamVulgus SitUadnram nuncupauir.Quiatamistio est,quau- qat.
A mopcreestidohea. Vulgariscompositio hniusaqua-consiatcx Jibra atramentisu-
torij,salis tantumdem, &StqfKBfonKin»tri()us partibtis. Alitcr ctia paratur cx qua-
tuor libris atramcnti sutorij, duabus halini tri, cum semilibra aluminis, &aqua; son-
tanrescsquilibra.QuiautcmvolLuitcuicumrjiieiiietanomoIIiticmiiKluceresupcra-
spcrguntarneiituiii kib;'i:n;unm, borac;:ni,& ciLj-iioi-binui sn pitsiitremredaflum_a.
5in velintmctassaincalccm, &aquamicdigcTv.,ir.<:tailL!.r, nohjlius in cutem vilio-
iistrahere,velillainuiceintransniutarc,legeiiduseitVueclieriusinlibrodcSecre- Cap, io.1
tis, vbi multa huius gencris arcana patefccit.
METALLORVM MISTVRA. ,
NATVllA in terrar vtcro progigncns metalla, iutcrc!um duo, vel tria,vel
quatuorpermiscet,vtinltubiica dcdiffcrentijsenucleauimusihinc homi-
nesnaturaedo&i, testc Agricoia,rariouemmisturarmetaJlicaj ad vsum re- L:k8. de
" duxerunt.Imdaliquandocasusidemmonstrauit,quando,rcfcientcPlmio,iiicensa Tiatttfy/.
Corintho, aui um,argentu-m.& xs in vnum conssuxcrunr;& iic Fortuna quodammo-
do tribus Coriiithij astfe generibus Lranperaturam aiiignauit, quortim candidum
quasiargentumrcfulgebar,quoi]iani id inmilluraprarualebar,alterum, inquoful-
uus color ,obann dominium mrcbat tertium, irt quo itqualisomnium misturacon-
ilitucbatur. Itaque Natiiram,&Forrunamars,&frausimir.antur jdummetailaad-
dsintesmetaIIis,!homincs v;:i;.:Spi-oducuiitmistiiras,quasGr;eci xpautrnt, Latinj
tempcratmasappclsant. ArtificesIgitur duo, tria, vei plura mctalla simplicia,auc
mista copularcposidiit, Ltnr mctailin:: sr:itpkxaitnmisto/& vkislim, autdtio simpli-
cia cum vno misto,& vice versa, vcl tandem plura hmplicia cum vno misto, vel duo-
bus,&inhisparitcr vicissitudoscruaripotcst. Itemvilealiquandometallum ciun .
pretioso soluitur,&ccontrario pretioiunivili additur. Primitus auro argcntutn ^'l""<>-
inultifarlammiscetur,& hat omiies miitiuatcarentnomine,vt superiusfnitmanifc- """'^3"-*
statum, soliim mistura auri reeipicns quintamportionem argcnti, Elc<5trumnomi- *"***i
C natur.Ca;tcrumquandohominesportioncm viliorisinctal!: cum massa pmiosioris,
compendij causa fundunt, absquedubiofraiidem incurriintjlicet amsiccs aliqui
posfc id ferilibi persuadeant concelTti, &bencficioPrincipunijVt numini aureinon
ptiri,sedcummodicaargcntiportionecitdantur.Hodiequoque,Principuniconces-
lioncincudendisnummis, misturamctallorumvttintur, quamopifkcs,&aurifabri Legitqtiid
i?frfwnominant.NihiloniinusTacitusImperator,refereteriauio Vopisco,inOra, s,t.
tioncadSenatunicauit,ncquisargento pubJkcvd nrii;ati:n;w> pcrmiscci-e, ncque-
auro argenrum, ncqiie xii Plumbum audeict, alioquin cum proscriptione bonorum
capitale iudicium incurreret: quamquain olim,eodem Vopisco tcstc,noniiulli plum-
buinxriaddidcrint,vtnumnios minime probatos cudercnt. Fabriargcntarijsibi «^**™»
perlegcslicitumcsschancmisturamprocurare prouunciant, dum sumunt deccm vn- '0's'^p'''
ciascumdimidiaargcnti,&di:ni(iia:nLV;i! vnci.tm,skqneiibralem argentimaiTam ttosu jttr-
conssant. Chymicorum noniiulli its dcalbatumargcntoaddunt,&prosynceroar- **V™*f-
gcrvto vendunt ; cum tamen ha-c fraus vltimo suppsicio sit corrigcnda; Hodie plum-
Dbi nigti dccimam panem mifcent cum stamio,& ex hac mistura patinas vasa,& mui-
f ! ■ i:iv ■ '■■ ■ i". iiaiit. Q^ioiidamctiamfcriferrummiscuerunt,quod
multis fraudifuit.Tot igitur inodismctalla viliora preciosioripermiscenttir. Atvi-
ceversahoc criininisioconon estrcponcnduin,quandometallaprccio(ioraviIibus-
adduntur. Postrcnios!intqua:d;iiii niCtatlortim itiiiliir.v, qus:aboii;.Tibi!scx islisre-
liiltatibusiiomensortiuntuijvtollaria mi!lura,quaTCx ternis, vd quaceruis nlumbi
argentarij libris,¢cr,Lvridi;tc!;ta;iir,(;Li,t:varia vasunnna,-iiL-r,iingrediiur.
AIiamist'.ir.tvoc;ttu:bt)Jil:;u(l;!i-ia, ex qua rormcnta bcllica f".!brvh\,itt, ha-cautcm
tit,dum!inj.[!;s libiij- -,■;«;!)£: ,•.-;:■; vna jsluinbicandidi additur.Tcrtia (itmistura,
quando,obsoiiitum ,scjcdecim librisalbi plunibi selibraplumbicincreicopulatur;
quartainistutacomponitur,quaiidoduc})o!-LH>in.-splii:!-,bini-is. &ter:raa3bi con-
iunguntiuhancVeteresitannumtertiariiimappellarunt,quoad ftstulassolidandas s*ltiainnt
vtebanttir,hancmisturamVulgus SitUadnram nuncupauir.Quiatamistio est,quau- qat.