DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Jarzewicz, Jarosław: De constructione ecclesiae: o artystycznych i społecznych uwarunkowaniach budowy kościoła św. Jakuba w Nysie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28099#0035
DE CONSTRUCTIONE ECCLESIAE
33
Można wyrazić przypuszczenie, że w trakcie konserwacji wymieniono
zwietrzałe segmenty nie zmieniając rysunku.
Autentyczne części, decydujące o wyrazie budowli, są jednak na tyle
wymowne, że można odczytać oddziaływanie zamierzone przez archite-
kta. Przede wszystkim stwierdzić należy, że mamy do czynienia z se-
kwencją efektów przestrzennych, zmiennych w zależności od pozycji ob-
serwatora, który został niejako „wkalkulowany” w architekturę.
Ryc. 6. Kościół św. Jakuba w Nysie, maswerki: 3 - środkowe okno fasady, 4 - południowo-
wschodnie okno obejścia, 5 - południowe okno fasady, 6 - północno-wschodnie okno obejścia,
7 - zachodnie okno elewacji południowej. (Wg H. Lutsch, Bilderwerk..., op. cit.; repr.
R. Rau)
W widoku osiowym w nawie głównej szeregi smukłych filarów, na
skutek dość gęstego ustawienia, tworzą jakby kulisy zasłaniające nawy
boczne, o których istnieniu wiemy, ale których prawie nie widać. Nie są
też widoczne źródła światła, którym całe wnętrze jest wypełnione. Inten-
sywny rytm filarów tworzy napięcie „wciągające” ku wschodowi, ku kul-
minującej grupie trzech arkad otwierających się na obejście. Tylko dwa
filary wspierające te arkady (wyłamujące się z szeregu filarów międzyna-
wowych) pojawiają się w całości. Ściśle rzecz ujmując, stoją one na tle
okien obejścia, których wąskie fragmenty widoczne są wzdłuż ich boków.
Takie suche stwierdzenie nie oddaje jednak efektu, z jakim mamy do czy-
nienia. Filary nie tylko stoją na granicy jasnej strefy obejścia, ale są do-
słownie otoczone światłem, które niemal odbiera im materialny wymiar.
Okna, na tle których one stoją, tworzą wokół nich jakby aureole, które
33
Można wyrazić przypuszczenie, że w trakcie konserwacji wymieniono
zwietrzałe segmenty nie zmieniając rysunku.
Autentyczne części, decydujące o wyrazie budowli, są jednak na tyle
wymowne, że można odczytać oddziaływanie zamierzone przez archite-
kta. Przede wszystkim stwierdzić należy, że mamy do czynienia z se-
kwencją efektów przestrzennych, zmiennych w zależności od pozycji ob-
serwatora, który został niejako „wkalkulowany” w architekturę.
Ryc. 6. Kościół św. Jakuba w Nysie, maswerki: 3 - środkowe okno fasady, 4 - południowo-
wschodnie okno obejścia, 5 - południowe okno fasady, 6 - północno-wschodnie okno obejścia,
7 - zachodnie okno elewacji południowej. (Wg H. Lutsch, Bilderwerk..., op. cit.; repr.
R. Rau)
W widoku osiowym w nawie głównej szeregi smukłych filarów, na
skutek dość gęstego ustawienia, tworzą jakby kulisy zasłaniające nawy
boczne, o których istnieniu wiemy, ale których prawie nie widać. Nie są
też widoczne źródła światła, którym całe wnętrze jest wypełnione. Inten-
sywny rytm filarów tworzy napięcie „wciągające” ku wschodowi, ku kul-
minującej grupie trzech arkad otwierających się na obejście. Tylko dwa
filary wspierające te arkady (wyłamujące się z szeregu filarów międzyna-
wowych) pojawiają się w całości. Ściśle rzecz ujmując, stoją one na tle
okien obejścia, których wąskie fragmenty widoczne są wzdłuż ich boków.
Takie suche stwierdzenie nie oddaje jednak efektu, z jakim mamy do czy-
nienia. Filary nie tylko stoją na granicy jasnej strefy obejścia, ale są do-
słownie otoczone światłem, które niemal odbiera im materialny wymiar.
Okna, na tle których one stoją, tworzą wokół nich jakby aureole, które