DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Jarzewicz, Jarosław: De constructione ecclesiae: o artystycznych i społecznych uwarunkowaniach budowy kościoła św. Jakuba w Nysie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28099#0037
de constructione ecclesiae
35
Ryc. 7. Kościół św. Jakuba w Nysie, nawa północna, widok ku wscho-
dowi. (Fot. J. Jarzewicz)
Gdy nasz „wirtualny odbiorca” dotychczas stojący w zachodniej części
nawy ruszy do przodu, niemal natychmiast zmienia się efekt przestrzen-
ny. Filary odłączają się od kulis i jako indywidualne elementy prezentują
swoją niezwykłą smukłość i „ołówkowe” niemal proporcje. Ukazują się też
wielkie płaszczyzny murów obwodowych z ostro wykrojonymi arkadami
kaplic i oknami umieszczonymi w głębokich rozglifieniach. Jeszcze inne
efekty wizualne powstają w nawach bocznych, (ii. 7) gdzie dominuje wra-
żenie „tunelowości” wąskiego i bardzo wysokiego wnętrza ograniczonego
z jednej strony kulisami filarów, a z drugiej gładką ścianą z „wyciętymi”
arkadami kaplic i oknami wysoko umieszczonymi, prawie niewidocznymi
w głębokich rozglifieniach.
Wschodnie zamknięcie naw bocznych tworzą po dwa okna obejścia
(pierwotnie znacznie niżej sprowadzone) rozdzielone wąskim pasem mu-
ru, na który schodzi opór sklepienia obejścia (na zewnątrz odpowiada to
skarpie wypadającej na osi nawy bocznej). Sklepienie, do którego należy
ten opór, nie jest w pełni widoczne, gdyż zasłania je ostatnie wschodnie
żebro jarzmowe. Spłaszczenie zewnętrznego wieloboku obejścia i załama-
35
Ryc. 7. Kościół św. Jakuba w Nysie, nawa północna, widok ku wscho-
dowi. (Fot. J. Jarzewicz)
Gdy nasz „wirtualny odbiorca” dotychczas stojący w zachodniej części
nawy ruszy do przodu, niemal natychmiast zmienia się efekt przestrzen-
ny. Filary odłączają się od kulis i jako indywidualne elementy prezentują
swoją niezwykłą smukłość i „ołówkowe” niemal proporcje. Ukazują się też
wielkie płaszczyzny murów obwodowych z ostro wykrojonymi arkadami
kaplic i oknami umieszczonymi w głębokich rozglifieniach. Jeszcze inne
efekty wizualne powstają w nawach bocznych, (ii. 7) gdzie dominuje wra-
żenie „tunelowości” wąskiego i bardzo wysokiego wnętrza ograniczonego
z jednej strony kulisami filarów, a z drugiej gładką ścianą z „wyciętymi”
arkadami kaplic i oknami wysoko umieszczonymi, prawie niewidocznymi
w głębokich rozglifieniach.
Wschodnie zamknięcie naw bocznych tworzą po dwa okna obejścia
(pierwotnie znacznie niżej sprowadzone) rozdzielone wąskim pasem mu-
ru, na który schodzi opór sklepienia obejścia (na zewnątrz odpowiada to
skarpie wypadającej na osi nawy bocznej). Sklepienie, do którego należy
ten opór, nie jest w pełni widoczne, gdyż zasłania je ostatnie wschodnie
żebro jarzmowe. Spłaszczenie zewnętrznego wieloboku obejścia i załama-