DOI Heft:
Rozprawy
DOI Artikel:Jakubowska, Agata: Kobieta wobec seksualności - podporządkowana, uwikłana czy wyzwolona?: o kilku aspektach twórczości Natalii LL z perspektywy psychoanalizy Lacanowskiej
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28099#0132
130
AGATA JAKUBOWSKA
Jednym z problemów, który w tym kontekście jest istotny, to przewi-
jające się w pracach Natalii LL zagadnienie relacji między posiadaniem
wiedzy i jej eksponowaniem a byciem atrakcyjną kobietą.
Choć interesuje mnie głównie sfera plastyczna działalności tej artystki,
tym razem wezmę pod uwagę jej wypowiedź mającą charakter teoretyczny.
Tym, co skłania mnie do zrobienia wyjątku w tym wypadku, jest fakt, że sa-
ma artystka w jednym z dzieł połączyła te dwa elementy o różnym chara-
kterze w całość. Jedna z prac z cyklu Sztuka postkonsumpcyjna to zestaw
9 zdjęć i tyluż zdań, pochodzących z tekstu Zdania kategoryczne z obszaru
sztuki postkonsumpcyjnej, umieszczonych bezpośrednio pod nimi tak, że
każdej fotografii odpowiada jeden punkt tej wypowiedzi. Relacja między ty-
mi dwoma elementami nie ma charakteru wzajemnej zależności. Choć
układ graficzny mógłby na to wskazywać, zdjęcia te nie ilustrują tekstów
ani też teksty nie są podpisami czy też komentarzami do zdjęć. Ważne w tej
pracy jest raczej samo zestawienie tych elementów, a nie to, co one same w
sobie oznaczają. To, co łączy te dwie części, to osoba - Natalia LL - zarówno
kobieta przedstawiona na fotografiach, jak i autorka umieszczonych pod ni-
mi wypowiedzi. Ich treść może być istotna o tyle, że wskazuje na obszar wie-
dzy ongiś przypisywany mężczyznom - teorii sztuki16. Ważne jest to, że nie
wypowiada się ona na temat sztuki kobiecej czy feministycznej, które to ob-
szary ze zrozumiałych względów pozostawione są kobietom (ale i też dlatego
niejednokrotnie traktowane pobłażliwie), lecz dotyczą sztuki w ogóle - dzie-
dziny ujmowanej w kategoriach uniwersalności.
Drugi element tej pracy - fotografie, będące rodzajem autoportretów,
ukazują kobietę nawiązującą kontakt wzrokowy z przestrzenią poza-
obrazową. Warto zwrócić uwagę na sposób zachowania się artystki.
Na kilku fotografiach pozostaje nieruchoma. Na pozostałych zaanga-
żowana jest w jedzenie banana lub budyniu. Jej zachowanie wydaje
się - według obowiązujących w naszym społeczeństwie zasad - nie-
stosowne w powiązaniu z wypowiedziami umieszczonymi pod zdjęcia-
mi, te bowiem są poważne, podczas gdy ona nieco „frywolna” i pro-
wokacyjna.
16 „1) Sztuka jest wynikiem intelektualnych możliwości umysłu człowieka. 2) Sztuka
jest metodą formalizowania rzeczywistości. Formalizacja ta zasadza się na pozornej alo-
giczności rezultatu i wkracza w logiki wielowarstwowe. 3) Specyfika i odrębność funk-
cjonowania sztuki uniemożliwia wprowadzenie aparatu naukowego do jej poznania i moty-
wacji. 4) Rodzaje i style sztuki: realistyczna, abstrakcyjna, deformacyjna, odpowiadają
poziomowi świadomości grupy społecznej i artysty, który w tej grupie tworzy. 5) Sztuka
postkonsumpcyjna jest próbą wyjścia poza obręb doświadczeń i manipulacji sztuki,
dokonywanych przez krytykę, historię sztuki, instytucje itd., które to manipulacje
stanowią próbę integracji świata rzeczy i świata idei. (...)”
AGATA JAKUBOWSKA
Jednym z problemów, który w tym kontekście jest istotny, to przewi-
jające się w pracach Natalii LL zagadnienie relacji między posiadaniem
wiedzy i jej eksponowaniem a byciem atrakcyjną kobietą.
Choć interesuje mnie głównie sfera plastyczna działalności tej artystki,
tym razem wezmę pod uwagę jej wypowiedź mającą charakter teoretyczny.
Tym, co skłania mnie do zrobienia wyjątku w tym wypadku, jest fakt, że sa-
ma artystka w jednym z dzieł połączyła te dwa elementy o różnym chara-
kterze w całość. Jedna z prac z cyklu Sztuka postkonsumpcyjna to zestaw
9 zdjęć i tyluż zdań, pochodzących z tekstu Zdania kategoryczne z obszaru
sztuki postkonsumpcyjnej, umieszczonych bezpośrednio pod nimi tak, że
każdej fotografii odpowiada jeden punkt tej wypowiedzi. Relacja między ty-
mi dwoma elementami nie ma charakteru wzajemnej zależności. Choć
układ graficzny mógłby na to wskazywać, zdjęcia te nie ilustrują tekstów
ani też teksty nie są podpisami czy też komentarzami do zdjęć. Ważne w tej
pracy jest raczej samo zestawienie tych elementów, a nie to, co one same w
sobie oznaczają. To, co łączy te dwie części, to osoba - Natalia LL - zarówno
kobieta przedstawiona na fotografiach, jak i autorka umieszczonych pod ni-
mi wypowiedzi. Ich treść może być istotna o tyle, że wskazuje na obszar wie-
dzy ongiś przypisywany mężczyznom - teorii sztuki16. Ważne jest to, że nie
wypowiada się ona na temat sztuki kobiecej czy feministycznej, które to ob-
szary ze zrozumiałych względów pozostawione są kobietom (ale i też dlatego
niejednokrotnie traktowane pobłażliwie), lecz dotyczą sztuki w ogóle - dzie-
dziny ujmowanej w kategoriach uniwersalności.
Drugi element tej pracy - fotografie, będące rodzajem autoportretów,
ukazują kobietę nawiązującą kontakt wzrokowy z przestrzenią poza-
obrazową. Warto zwrócić uwagę na sposób zachowania się artystki.
Na kilku fotografiach pozostaje nieruchoma. Na pozostałych zaanga-
żowana jest w jedzenie banana lub budyniu. Jej zachowanie wydaje
się - według obowiązujących w naszym społeczeństwie zasad - nie-
stosowne w powiązaniu z wypowiedziami umieszczonymi pod zdjęcia-
mi, te bowiem są poważne, podczas gdy ona nieco „frywolna” i pro-
wokacyjna.
16 „1) Sztuka jest wynikiem intelektualnych możliwości umysłu człowieka. 2) Sztuka
jest metodą formalizowania rzeczywistości. Formalizacja ta zasadza się na pozornej alo-
giczności rezultatu i wkracza w logiki wielowarstwowe. 3) Specyfika i odrębność funk-
cjonowania sztuki uniemożliwia wprowadzenie aparatu naukowego do jej poznania i moty-
wacji. 4) Rodzaje i style sztuki: realistyczna, abstrakcyjna, deformacyjna, odpowiadają
poziomowi świadomości grupy społecznej i artysty, który w tej grupie tworzy. 5) Sztuka
postkonsumpcyjna jest próbą wyjścia poza obręb doświadczeń i manipulacji sztuki,
dokonywanych przez krytykę, historię sztuki, instytucje itd., które to manipulacje
stanowią próbę integracji świata rzeczy i świata idei. (...)”