DOI Heft:
Przekłady
DOI Artikel:Pollock, Griselda; Bryl, Mariusz [Übers.]: Polityka teorii: pokolenia i geografie: teoria feministyczna i historie historii sztuki
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.28099#0184
182
GRISELDA POLLOCK
przestrzeni społecznej historii sztuki, związanej z pracami T. J. Clarka,
Lindy Nochlin, Klausa Herdinga, i innych. Tak więc amerykańska wy-
mówka nie wytrzymuje konfrontacji z faktami, wskazuje wszakże na rze-
czywistą różnicę.
Nie powinniśmy nie doceniać wpływu zimnej wojny i wypalenia przez
nią tradycji marksistowskiej, tak na amerykańskich uniwersytetach, jak
i w społeczeństwie. Co więcej, historia sztuki w Stanach Zjednoczonych
jest dyscypliną o większym stopniu profesjonalizacji i instytucjonalizacji
niż w Wielkiej Brytanii. Historia sztuki została ugruntowana w Stanach
Zjednoczonych wraz z katedrami historii sztuki w połowie XIX wieku.
Uniwersytecka instytucjonalizacja nauczania historii sztuki - ograniczo-
na zresztą do instytutów Courtaulda i Warburga (z tym ostatnim jako
„uchodźcą” z Niemiec) - nastąpiła w Wielkiej Brytanii, gdy na dobre
trwało już nasze stulecie.
Ekspansja brytyjskiego szkolnictwa artystycznego w latach 60. pro-
wadziła do zwiększonego zapotrzebowania na historyków sztuki, przed
którymi stawało zadanie prowadzenia kursów sztuk pięknych w nowo po-
wstałych politechnikach. Rozbudowując się, politechniki tworzyły całko-
wicie nowy dział edukacji, w którym przedmioty takie, jak grafika, histo-
ria projektowania, studia nad kulturą, filmem i mediami, mogły się
rozwijać w obustronnie płodnej wymianie z tą historią sztuki, która do-
stosowywała się do priorytetów studentów sztuk pięknych.
Historia sztuki, daleka od statusu elitarnego członka nauk humani-
stycznych, rozszerzała się w Wielkiej Brytanii w klimacie, który błyska-
wicznie doprowadził do sojuszu tej świeżo upieczonej dyscypliny z teorią
krytyczną i teorią kultury, które często współistniały w świadomości jednej
i tej samej osoby. Wiele z nas zaczęło prowadzić zajęcia z filmu i badać całą
bogatą sferę zjawisk wizualnych, które nie posiadając imprimatur sztuki
pięknej czy wielkiej, nie były włączane do kanonu lub tradycji cywilizacji za-
chodniej. Fotografia, ilustracja, karykatura, i całe mnóstwo współczesnych
przedstawień wizualnych zastąpiło hierarchie tradycyjnej historii sztuki i -
oczywiście - również modernistycznej sztuki i historii sztuki. Teoria i pra-
ktyka feministyczna kreowała od 1968 roku przestrzenie marginalne i nowe
obszary, w których brak rygorystycznie wytyczonych granic dyscypliny po-
zwolił na rozwinięcie nowych rodzajów praktyk intelektualnych, których
feministyczna praktyka w obszarze wiedzy i teorii była zarówno jednym
z przykładów, jak i istotnym źródłem wpływów.
Choć takie kierunki, jak kulturoznawstwo i filmoznawstwo, studia
nad mediami i komunikacją społeczną, znalazły schronienie nawet w bry-
tyjskich uniwersytetach i politechnikach, to jednak feminizm pozostaje
w dalszym ciągu outsiderem. Istnieje oczywiście kilka ośrodków prowa-
GRISELDA POLLOCK
przestrzeni społecznej historii sztuki, związanej z pracami T. J. Clarka,
Lindy Nochlin, Klausa Herdinga, i innych. Tak więc amerykańska wy-
mówka nie wytrzymuje konfrontacji z faktami, wskazuje wszakże na rze-
czywistą różnicę.
Nie powinniśmy nie doceniać wpływu zimnej wojny i wypalenia przez
nią tradycji marksistowskiej, tak na amerykańskich uniwersytetach, jak
i w społeczeństwie. Co więcej, historia sztuki w Stanach Zjednoczonych
jest dyscypliną o większym stopniu profesjonalizacji i instytucjonalizacji
niż w Wielkiej Brytanii. Historia sztuki została ugruntowana w Stanach
Zjednoczonych wraz z katedrami historii sztuki w połowie XIX wieku.
Uniwersytecka instytucjonalizacja nauczania historii sztuki - ograniczo-
na zresztą do instytutów Courtaulda i Warburga (z tym ostatnim jako
„uchodźcą” z Niemiec) - nastąpiła w Wielkiej Brytanii, gdy na dobre
trwało już nasze stulecie.
Ekspansja brytyjskiego szkolnictwa artystycznego w latach 60. pro-
wadziła do zwiększonego zapotrzebowania na historyków sztuki, przed
którymi stawało zadanie prowadzenia kursów sztuk pięknych w nowo po-
wstałych politechnikach. Rozbudowując się, politechniki tworzyły całko-
wicie nowy dział edukacji, w którym przedmioty takie, jak grafika, histo-
ria projektowania, studia nad kulturą, filmem i mediami, mogły się
rozwijać w obustronnie płodnej wymianie z tą historią sztuki, która do-
stosowywała się do priorytetów studentów sztuk pięknych.
Historia sztuki, daleka od statusu elitarnego członka nauk humani-
stycznych, rozszerzała się w Wielkiej Brytanii w klimacie, który błyska-
wicznie doprowadził do sojuszu tej świeżo upieczonej dyscypliny z teorią
krytyczną i teorią kultury, które często współistniały w świadomości jednej
i tej samej osoby. Wiele z nas zaczęło prowadzić zajęcia z filmu i badać całą
bogatą sferę zjawisk wizualnych, które nie posiadając imprimatur sztuki
pięknej czy wielkiej, nie były włączane do kanonu lub tradycji cywilizacji za-
chodniej. Fotografia, ilustracja, karykatura, i całe mnóstwo współczesnych
przedstawień wizualnych zastąpiło hierarchie tradycyjnej historii sztuki i -
oczywiście - również modernistycznej sztuki i historii sztuki. Teoria i pra-
ktyka feministyczna kreowała od 1968 roku przestrzenie marginalne i nowe
obszary, w których brak rygorystycznie wytyczonych granic dyscypliny po-
zwolił na rozwinięcie nowych rodzajów praktyk intelektualnych, których
feministyczna praktyka w obszarze wiedzy i teorii była zarówno jednym
z przykładów, jak i istotnym źródłem wpływów.
Choć takie kierunki, jak kulturoznawstwo i filmoznawstwo, studia
nad mediami i komunikacją społeczną, znalazły schronienie nawet w bry-
tyjskich uniwersytetach i politechnikach, to jednak feminizm pozostaje
w dalszym ciągu outsiderem. Istnieje oczywiście kilka ośrodków prowa-