Instytut Historii Sztuki <Posen> [Hrsg.]: Artium Quaestiones (14.2003)

212

PIOTR PIOTROWSKI


ność fragmentu ciała, a więc tradycja neo-
awangardowej teorii dzieła, wydaje się być
znacznie bliższa twórczości rumuńskiej ar-
tystki (przynajmniej w tym przypadku) niż
metaforyzacja całości poprzez fragment.
Zatrzymując się jeszcze przy polskim
przykładzie z tamtego czasu, a więc lat sie-
demdziesiątych, wskażmy na inną strategię
budowy tożsamości kobiecej poprzez ekspo-
zycję ciała, mianowicie na sztukę Natalii
LL (Lach-Lachowicz), w której problematy-
ka feministyczna zdaje się zajmować cen-
tralne miejsce. Na ten temat już kilkakrot-
nie pisałem. Powtórzę więc tu kilka uwag16.
W jednej z jej najgłośniejszej realizacji, w
pochodzącej z początku lat siedemdziesią-
tych Sztuce konsumpcyjnej (1972), przed-
stawiona została atrakcyjna dziewczyna je-
dząca banany, parówki, lody, etc. Erotyczna
wymowa tych zdjęć jest oczywista. Co wię-
cej, jednoznaczne w gruncie rzeczy jest po-
wiązanie erotyzmu z konsumpcją, pewnego
rodzaju konsumpcyjna erotyka, jakiej pełno
w kulturze masowej, w telewizyjnych rekla-
mach czy w ilustrowanych czasopismach.
Prace Natalii LL są więc pewnego rodzaju
krytyką takiej sytuacji, sytuacji reifikującej
erotykę, sprowadzającej ją do konsumpcji,

8. Geta Bratescu, Ręce, 1977 (kadr z filmu) [Geta Brd-
tescu, red. R. Blaci, BucureXti: Muzeul National de
Arta al Romaniei - Arta Contemporana, 1999, s. 101]

16 Por.: P. Piotrowski, Post-modernism and Post-Totalitarianism. The Poland Case
of the 1970s, „Ars”, 1993, nr 2-3, s. 237-239; wersja szersza: P. Piotrowski, Postmoder-
nizm i posttotalitaryzm / Post-Modernism and Post-Totalitarianism, „Magazyn Sztuki”,
1994, nr 4, s. 62-66, 218-220.