DOI Heft:
Przekłady
DOI Artikel:Davis, Whitney; Bryl, Mariusz [Übers.]: "Homoseksualizm", studia gejowsko-lesbijskie i teoria queer w historii sztuki
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28200#0298
„HOMOSEKSUALIZM’’, STUDIA GEJOWSKO-LESBIJSKIE I TEORIA QUEER W HISTORII SZTUKI
295
teoria - musieli być „wynalezieni” przez - poprzedzający dyskurs o samej
homoseksualności - dyskurs antyonanistyczny (np. Kaan 1844), ponie-
waż to jego autorzy są przypuszczalnie autorami dyskursu o homoseksu-
alności. Jednak pozostając w zgodzie ze swoimi wcześniejszymi pracami,
Foucault zasadniczo unika przypisywania autorstwa tekstów lub dyskur-
sów konkretnym osobom lub nawet konkretnym instytucjom. Tak więc
Foucault stworzył wyobrażenie o wiele bardziej abstrakcyjnej i rozproszo-
nej „władzy”, panującej w nowoczesnym „pastoralnym” państwie i jego
systemach wiedzy skierowanych przeciw jądru „wolności” - tutaj jest to
wolność nie bycia wymyślonym homofobicznie jako „homoseksualista” -
cechującego każdą ludzką istotę. Jednak problem autorstwa - a więc zło-
żonych, socjopolitycznych autoryzacji i autentyczności - konceptu lub
kulturowego dyskursu homoseksualności nie może być zbyty tak łatwo
przez teoretyczne fiat.
Mimo wielkiej siły Foucaultowskiej krytyki nowoczesnego społeczeń-
stwa i jego kreacji „homoseksualności” oraz regulacji, jakiej została pod-
dana, konkretne propozycje historyczne autora Historii seksualności do-
tyczące tego procesu niekiedy były niedokładne, a często niekompletne.
Medyczno-psychiatryczny koncept „homoseksualności” był rzeczywiście
związany z procesami rozwojowymi, zachodzącymi w prawie, psychiatrii i
seksuologii. Jednak Foucault nie badał dyskursywnego przejścia od usta-
lonej teorii homoerotycznej do reform prawa oraz psychiatrii i seksuologii
w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XIX wieku. Po prostu zało-
żył, że to wyłącznie psychiatria zaoferowała dyskursywną teorię o i dla
„homoseksualistów”. Dlatego nie udało mu się adekwatnie rozpoznać fa-
ktu, że „wrodzony” (angeborenlich) charakter homoerotycznego smaku
był często jednym z zasadniczych argumentów kulturowego homoeroty-
zmu od połowy XVIII wieku (na przykład, jednym z haseł publicznie dys-
kutowanej polityki „antyfizykalistycznej” w okresie Rewolucji Francus-
kiej). Został on zaaprobowany przez XIX-wiecznych emancypacjonistów -
znowu, poprzedzających pojawienie się terminologii „homoseksualności”
- usilnie walczących przeciw psychiatryzacji własnych biografii. W rze-
czywistości dyskursywny koncept homoseksualności w równym stopniu
był rezultatem oporu homoseksualizmu wobec psychiatrii, co represji nie-
standardowej seksualności przez psychiatrię. (W swoich późniejszych
dziełach Foucault zdaje się rozpoznawać ten fakt, jednak pierwotnie nie
został uwzględniony w jego wpływowej, ale jednostronnej „represyjnej hi-
potezie” na temat konstrukcji seksualności [Foucault 1980].) Co więcej,
Foucault po prostu zignorował fakt, że wielu znaczących psychiatrów i
seksuologów od lat siedemdziesiątych do dziewięćdziesiątych XIX wieku
w żadnym razie nie postrzegało homoseksualności jako „kongenitalnej”
lub „psychokonsytucyjnej”, nie traktowało jej jako naturalnego charakte-
295
teoria - musieli być „wynalezieni” przez - poprzedzający dyskurs o samej
homoseksualności - dyskurs antyonanistyczny (np. Kaan 1844), ponie-
waż to jego autorzy są przypuszczalnie autorami dyskursu o homoseksu-
alności. Jednak pozostając w zgodzie ze swoimi wcześniejszymi pracami,
Foucault zasadniczo unika przypisywania autorstwa tekstów lub dyskur-
sów konkretnym osobom lub nawet konkretnym instytucjom. Tak więc
Foucault stworzył wyobrażenie o wiele bardziej abstrakcyjnej i rozproszo-
nej „władzy”, panującej w nowoczesnym „pastoralnym” państwie i jego
systemach wiedzy skierowanych przeciw jądru „wolności” - tutaj jest to
wolność nie bycia wymyślonym homofobicznie jako „homoseksualista” -
cechującego każdą ludzką istotę. Jednak problem autorstwa - a więc zło-
żonych, socjopolitycznych autoryzacji i autentyczności - konceptu lub
kulturowego dyskursu homoseksualności nie może być zbyty tak łatwo
przez teoretyczne fiat.
Mimo wielkiej siły Foucaultowskiej krytyki nowoczesnego społeczeń-
stwa i jego kreacji „homoseksualności” oraz regulacji, jakiej została pod-
dana, konkretne propozycje historyczne autora Historii seksualności do-
tyczące tego procesu niekiedy były niedokładne, a często niekompletne.
Medyczno-psychiatryczny koncept „homoseksualności” był rzeczywiście
związany z procesami rozwojowymi, zachodzącymi w prawie, psychiatrii i
seksuologii. Jednak Foucault nie badał dyskursywnego przejścia od usta-
lonej teorii homoerotycznej do reform prawa oraz psychiatrii i seksuologii
w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XIX wieku. Po prostu zało-
żył, że to wyłącznie psychiatria zaoferowała dyskursywną teorię o i dla
„homoseksualistów”. Dlatego nie udało mu się adekwatnie rozpoznać fa-
ktu, że „wrodzony” (angeborenlich) charakter homoerotycznego smaku
był często jednym z zasadniczych argumentów kulturowego homoeroty-
zmu od połowy XVIII wieku (na przykład, jednym z haseł publicznie dys-
kutowanej polityki „antyfizykalistycznej” w okresie Rewolucji Francus-
kiej). Został on zaaprobowany przez XIX-wiecznych emancypacjonistów -
znowu, poprzedzających pojawienie się terminologii „homoseksualności”
- usilnie walczących przeciw psychiatryzacji własnych biografii. W rze-
czywistości dyskursywny koncept homoseksualności w równym stopniu
był rezultatem oporu homoseksualizmu wobec psychiatrii, co represji nie-
standardowej seksualności przez psychiatrię. (W swoich późniejszych
dziełach Foucault zdaje się rozpoznawać ten fakt, jednak pierwotnie nie
został uwzględniony w jego wpływowej, ale jednostronnej „represyjnej hi-
potezie” na temat konstrukcji seksualności [Foucault 1980].) Co więcej,
Foucault po prostu zignorował fakt, że wielu znaczących psychiatrów i
seksuologów od lat siedemdziesiątych do dziewięćdziesiątych XIX wieku
w żadnym razie nie postrzegało homoseksualności jako „kongenitalnej”
lub „psychokonsytucyjnej”, nie traktowało jej jako naturalnego charakte-