DOI Heft:
Przekłady
DOI Artikel:Davis, Whitney; Bryl, Mariusz [Übers.]: "Homoseksualizm", studia gejowsko-lesbijskie i teoria queer w historii sztuki
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.28200#0306
„HOMOSEKSUALIZM”, STUDIA GEJOWSKO-LBSBIJSKIE I TEORIA QUEER W HISTORII SZTUKI
303
Na takie zarzuty teoria queer może jednak odpowiedzieć, że częściowo
osiągnięte pozycje erotyczne, takie jak klasyczne pozycje „homo” opisywa-
ne z wielką przenikliwością przez Leo Bersaniego (1995), jakkolwiek
transgresywne same w sobie, będą się skłaniać do odrzucenia i oporu wo-
bec swoich dalszych mutacji. Geje mogą opierać się i wypierać ąueers.
Z samej definicji wynika, że przynajmniej tych, którzy już zajmują pozy-
cję możliwego do utrzymania erotyzmu - na skutek osiągniętych przywi-
lejów i instytucjonalizacji, którą inni muszą dopiero zdobyć - w małym
stopniu ekscytują inne pozycje. Jeśli „homo” muszą walczyć o uznanie
wśród hetero (straights), czyż nie wolno „homo” - umyślnie stosuję tu cu-
dzysłów - walczyć o uznanie wśród homo i hetero? A jeśli ich strategia
(oraz ich przyjemność) bliższa jest wyobrażeniu hetero, o tym, co oznacza
bycie „homo” niż wyobrażeniu „homo”, o tym, co oznacza bycie hetero -
czy jest to dowód na dostosowanie, utowarowienie lub kapitulację, czy ra-
czej dowodzi to oczekiwanej estetycznej produktywności wyłaniającej się
intersubiektywności?
Jakkolwiek konstrukcja lub odgrywanie tożsamości „banickich”, toż-
samości queer, może być ważne same dla siebie, niekoniecznie delegity-
mizuje ono homoseksualne formy życia, normalizując to, co seksualnie
specyficzne w ogólnej kulturze rynkowej, a główny nurt „seksualnie trans-
gresywnych” w cywilizowany sznyt. Ostatecznie, widziane w perspekty-
wie historycznej, nowoczesne homoseksualne tożsamości, pozycje lub for-
my życia - które Halperin i Bers ani mają nadzieję uratować przed
wyparowaniem w dzisiejszym sznycie queer - były w dużym stopniu pro-
duktem transgresywnych wyobraźni i estetyk, niewątpliwie często speł-
niając rolę substytutu i swoistego „turyzmu” dla wcześniejszych pokoleń
osobliwie (queerly) usytuowanych mężczyzn i kobiet, „homoseksualnych”
lub nie (zob. Davis 1993, Jackson 1995).
KRÓTKI PRZYKŁAD
W Mbdych Spartankach (ok. 1860) Edgara Degasa, obecnie w Art In-
stitute of Chicago (il. 1), grupa dziewcząt po lewej została wyraźnie od-
różniona od grupy chłopców po prawej13. Każda z tych grup prezentuje się
jako zwarte skupisko postaci, oddzielone przez ścieżkę na pierwszym pla-
13 Niniejszy i kolejne cztery akapity zostały zaadaptowane z Davis 1996b, gdzie pełniej
zaprezentowana została dyskusja na temat rodzaju [gender] i seksualności jako fenomen
„porozumienia” - w systemie „różnicy” - w reprezentacji. O obrazach zob. zwłaszcza Bur-
nell 1969; Brettell i McCullagh 1984: 32-5; Salus 1986; Thomson 1987: 33-9, 1988: 40-8;
Boggs et. al. 1988: 98-100; Broude 1988. Bardziej ogólnie zob. Armstrong 1992, Kendall i
Pollock ed. 1992.
303
Na takie zarzuty teoria queer może jednak odpowiedzieć, że częściowo
osiągnięte pozycje erotyczne, takie jak klasyczne pozycje „homo” opisywa-
ne z wielką przenikliwością przez Leo Bersaniego (1995), jakkolwiek
transgresywne same w sobie, będą się skłaniać do odrzucenia i oporu wo-
bec swoich dalszych mutacji. Geje mogą opierać się i wypierać ąueers.
Z samej definicji wynika, że przynajmniej tych, którzy już zajmują pozy-
cję możliwego do utrzymania erotyzmu - na skutek osiągniętych przywi-
lejów i instytucjonalizacji, którą inni muszą dopiero zdobyć - w małym
stopniu ekscytują inne pozycje. Jeśli „homo” muszą walczyć o uznanie
wśród hetero (straights), czyż nie wolno „homo” - umyślnie stosuję tu cu-
dzysłów - walczyć o uznanie wśród homo i hetero? A jeśli ich strategia
(oraz ich przyjemność) bliższa jest wyobrażeniu hetero, o tym, co oznacza
bycie „homo” niż wyobrażeniu „homo”, o tym, co oznacza bycie hetero -
czy jest to dowód na dostosowanie, utowarowienie lub kapitulację, czy ra-
czej dowodzi to oczekiwanej estetycznej produktywności wyłaniającej się
intersubiektywności?
Jakkolwiek konstrukcja lub odgrywanie tożsamości „banickich”, toż-
samości queer, może być ważne same dla siebie, niekoniecznie delegity-
mizuje ono homoseksualne formy życia, normalizując to, co seksualnie
specyficzne w ogólnej kulturze rynkowej, a główny nurt „seksualnie trans-
gresywnych” w cywilizowany sznyt. Ostatecznie, widziane w perspekty-
wie historycznej, nowoczesne homoseksualne tożsamości, pozycje lub for-
my życia - które Halperin i Bers ani mają nadzieję uratować przed
wyparowaniem w dzisiejszym sznycie queer - były w dużym stopniu pro-
duktem transgresywnych wyobraźni i estetyk, niewątpliwie często speł-
niając rolę substytutu i swoistego „turyzmu” dla wcześniejszych pokoleń
osobliwie (queerly) usytuowanych mężczyzn i kobiet, „homoseksualnych”
lub nie (zob. Davis 1993, Jackson 1995).
KRÓTKI PRZYKŁAD
W Mbdych Spartankach (ok. 1860) Edgara Degasa, obecnie w Art In-
stitute of Chicago (il. 1), grupa dziewcząt po lewej została wyraźnie od-
różniona od grupy chłopców po prawej13. Każda z tych grup prezentuje się
jako zwarte skupisko postaci, oddzielone przez ścieżkę na pierwszym pla-
13 Niniejszy i kolejne cztery akapity zostały zaadaptowane z Davis 1996b, gdzie pełniej
zaprezentowana została dyskusja na temat rodzaju [gender] i seksualności jako fenomen
„porozumienia” - w systemie „różnicy” - w reprezentacji. O obrazach zob. zwłaszcza Bur-
nell 1969; Brettell i McCullagh 1984: 32-5; Salus 1986; Thomson 1987: 33-9, 1988: 40-8;
Boggs et. al. 1988: 98-100; Broude 1988. Bardziej ogólnie zob. Armstrong 1992, Kendall i
Pollock ed. 1992.