Instytut Historii Sztuki <Posen> [Hrsg.]: Artium Quaestiones (15.2004)

164

KAZIMIERZ PIOTROWSKI


4. L. Chwistek, Akt kobiecy, ok. 1919, olej na płótnie, 55 x 45 cm, wł. Mu-
zeum Narodowe w Warszawie, nr inw. MPW 1158, fot. S. Sobkowicz

wykładni pojęcia rzeczywistości lat 20. usiłuje przejść do integrującego
(hierarchicznego) ujęcia, a przecież wiadomo, że te dwie presupozycje
dyskursu wzajemnie się anulują. Wytwarza to dyskontynuację w myśli
Chwistka porządkującej początkowo typy rzeczywistości w sposób hory-
zontalny, później zaś wertykalny. Pojawia się więc w jego dyskursie róż-
nica pomiędzy funkcją konstatującą i performatywną. Zasada nie-
sprzeczności czy zdrowego rozsądku może być bowiem uznana za
indukcyjny fakt, to znaczy, że wszystkie schematy rzeczywistości dają
się zapisać w postaci niesprzecznej aksjomatyki. Ale zarazem pojawia się
wątpliwość, czy aksjomatyka rzeczywistości wyobrażeń jest aksjomatyką
adekwatną? Tę trudność zauważył już Roman Ingarden, gdy pisał, że
niesprzeczność układu aksjomatów rzeczywistości wyobrażeń pozostawia