Instytut Historii Sztuki <Posen> [Hrsg.]: Artium Quaestiones (15.2004)

PATRZĄCE RĘCE I ŚLEPE PLAMKI: GALILEUSZ JAKO RYSOWNIK

275

zem potężny krater w środku dolnej połowy. Jednak rysunek wykonany
dzień wcześniej nie zawiera nawet najmniejszej sugestii istnienia takie-
go krateru.

crefcenre patce luminofa tenebras amittunt.


21. Galileusz, faza księżyca, miedzioryt, w: Sidereus Nuncius (Wenecja
1610), s. 8r.

Krater pojawia się ponownie w następnym sztychu, który ukazuje
ubywający półksiężyc (ił. 24)65 w tej samej pozycji, jednak oświetlony z
przeciwnej strony. On również nie ma odpowiednika w rysunkach. Gali-
leusz chciał oczywiście zademonstrować, że wielki pierścień krateru mo-
że być widziany wyłącznie podczas ścisłych faz półksiężyca. Umieszczony
dokładnie w centrum, staje się on rodzajem znaku firmowego. W swoim
opisie tego krateru Galileusz użył emfatycznego tonu objawienia: „Jest
też inna rzecz, której nie jestem w stanie zataić, jako że zanotowałem ją
pełen podziwu: prawie w centrum księżyca znajduje się wydrążenie,
większe niż wszystkie pozostałe, w kształcie niemal dokładnie koli-
stym. Zaobserwowałem je blisko pierwszej i ostatniej kwarty i próbowa-

65 Ibidem, s. 10 recto i 10 verso.