DOI Heft:
Przekład
DOI Artikel:Foster, Hal; Bryl, Mariusz [Übers.]: Powrót realnego
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.29066#0322
320
HAL FOSTER
nie tylko analnie testuje represyjny autorytet tradycyjnej kultury muze-
alnej (która jest po części projekcją Edypalną), ale także szydzi z analne-
go erotyzmu zbuntowanych artystów awangardy. „Porozmawiajmy o nie-
posłuszeństwie" głosi napis - opatrzony herbem ze słoikiem ciasteczek
- na jednym ze „sztandarów" Mike'a Kelley'a. „Robiący w gacie i dumny
z tego" głosi inny, który wyszydza zadowolenie z siebie niezdolnych do
samokontroli. („Także pobaw się ptaszkiem", dodaje ten zbuntowany
młokos, jak gdyby dopełniając, zgodnie z Freudem, akt swojego urągania
cywilizacji^?).
Opór ten może być żałosny; ale, przypomnijmy, może być także per-
wersyjny, może oznaczać wykręcenie ojcowskiego prawa różnicy — płcio-
wej i pokoleniowej, etnicznej i społecznej. Ta perwersja odgrywana jest
często poprzez mimetyczną regresję do świata analnego - to znaczy tam,
gdzie zastane różnice mogą ulec przekształceniu^. Taka właśnie jest fik-
cyjna przestrzeń, którą dła krytycznej gry aranżują tacy artyści, jak
Kelley i Miller. W Dich/Jcme (1991) Miller zabarwia na brązowo błękit-
nooką lalkę o blond włosach i chowa ją aż po szyję w substytucie kału.
Dick i Jane, postaci z dawnego elementarza, uczyli czytania wiele poko-
leń dzieci w Północnej Ameryce - ucząc zarazem, w jaki sposób czytać
różnicę płciową. Jednak w wersji Millera Jane zmienia się w Dicka [chch
to również potocznie używany wulgaryzm na określenie męskiego człon-
ka - przyp. tłum.l: falliczna kompozycja zanurzona jest w analnym kop-
cu. Jak kreska w tytule, różnica między mężczyzną i kobietą zostaje
przekroczona, zarazem wymazana i podkreślona, podobnie jak różnica
między białym i czarnym. Krótko mówiąc, Miller tworzy świat analny,
który testuje kategorie różnicy symbolicznej^.
Kelley umieszcza swoje stwory również w świecie zwierzęcym. „Łą-
czymy wszystko ze sobą, organizujemy pole", mówi królik do misia
w Theory, Garbąge, Anń?raG, Christ (1991), „tak że nie istnieje
już żadne zróżnicowanie"?^. Eksploruje także tę przestrzeń, gdzie sym-
bole nie są stabilne, gdzie takie „pojęcia jak ohchohy (pieniądze, dar),
6? Kelley prowadzi infantylistyczny opór ku młodzieńczej dysfunkcji (sięgając głęboko
w subkultury młodzieżowe): „Osoba w wieku młodzieńczym jest dysfunkcjonalnym doro-
słym, a sztuka jest dysfunkcjonalną rzeczywistością, o tyle o ile chodzi o mnie" (cytowane
(w:) E. Sussman (ed.), CatAońc Tasfes [New York: Whitney Museum of American Art,
1994], s. 51).
68 Zob. J. Chasseguet-Smirgel, Creańmty nad Pg7wers;oa (New York: W.W. Norton,
1984). Chasseguet-Smirgel widzi analność w sposób problematyczny, właściwie homofo-
biczny, jako miejsce gdzie różnice zostają zniesione.
69 Testowanie to jednak wiąże się z ryzykiem starego rasistowskiego kojarzenia czar-
nego z fekaliami.
70 M. Kelley, TAeory, Garbagg, AmmaP, CArisp cyt. (w:) Sussman (ed.), Ca-
ńiońc Tas^es, s. 86.
HAL FOSTER
nie tylko analnie testuje represyjny autorytet tradycyjnej kultury muze-
alnej (która jest po części projekcją Edypalną), ale także szydzi z analne-
go erotyzmu zbuntowanych artystów awangardy. „Porozmawiajmy o nie-
posłuszeństwie" głosi napis - opatrzony herbem ze słoikiem ciasteczek
- na jednym ze „sztandarów" Mike'a Kelley'a. „Robiący w gacie i dumny
z tego" głosi inny, który wyszydza zadowolenie z siebie niezdolnych do
samokontroli. („Także pobaw się ptaszkiem", dodaje ten zbuntowany
młokos, jak gdyby dopełniając, zgodnie z Freudem, akt swojego urągania
cywilizacji^?).
Opór ten może być żałosny; ale, przypomnijmy, może być także per-
wersyjny, może oznaczać wykręcenie ojcowskiego prawa różnicy — płcio-
wej i pokoleniowej, etnicznej i społecznej. Ta perwersja odgrywana jest
często poprzez mimetyczną regresję do świata analnego - to znaczy tam,
gdzie zastane różnice mogą ulec przekształceniu^. Taka właśnie jest fik-
cyjna przestrzeń, którą dła krytycznej gry aranżują tacy artyści, jak
Kelley i Miller. W Dich/Jcme (1991) Miller zabarwia na brązowo błękit-
nooką lalkę o blond włosach i chowa ją aż po szyję w substytucie kału.
Dick i Jane, postaci z dawnego elementarza, uczyli czytania wiele poko-
leń dzieci w Północnej Ameryce - ucząc zarazem, w jaki sposób czytać
różnicę płciową. Jednak w wersji Millera Jane zmienia się w Dicka [chch
to również potocznie używany wulgaryzm na określenie męskiego człon-
ka - przyp. tłum.l: falliczna kompozycja zanurzona jest w analnym kop-
cu. Jak kreska w tytule, różnica między mężczyzną i kobietą zostaje
przekroczona, zarazem wymazana i podkreślona, podobnie jak różnica
między białym i czarnym. Krótko mówiąc, Miller tworzy świat analny,
który testuje kategorie różnicy symbolicznej^.
Kelley umieszcza swoje stwory również w świecie zwierzęcym. „Łą-
czymy wszystko ze sobą, organizujemy pole", mówi królik do misia
w Theory, Garbąge, Anń?raG, Christ (1991), „tak że nie istnieje
już żadne zróżnicowanie"?^. Eksploruje także tę przestrzeń, gdzie sym-
bole nie są stabilne, gdzie takie „pojęcia jak ohchohy (pieniądze, dar),
6? Kelley prowadzi infantylistyczny opór ku młodzieńczej dysfunkcji (sięgając głęboko
w subkultury młodzieżowe): „Osoba w wieku młodzieńczym jest dysfunkcjonalnym doro-
słym, a sztuka jest dysfunkcjonalną rzeczywistością, o tyle o ile chodzi o mnie" (cytowane
(w:) E. Sussman (ed.), CatAońc Tasfes [New York: Whitney Museum of American Art,
1994], s. 51).
68 Zob. J. Chasseguet-Smirgel, Creańmty nad Pg7wers;oa (New York: W.W. Norton,
1984). Chasseguet-Smirgel widzi analność w sposób problematyczny, właściwie homofo-
biczny, jako miejsce gdzie różnice zostają zniesione.
69 Testowanie to jednak wiąże się z ryzykiem starego rasistowskiego kojarzenia czar-
nego z fekaliami.
70 M. Kelley, TAeory, Garbagg, AmmaP, CArisp cyt. (w:) Sussman (ed.), Ca-
ńiońc Tas^es, s. 86.