DOI issue:
Miscelanea
DOI article:Wujewski, Tomasz: Renesansowy piec z zamku w Sierakowie
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.29071#0241
RENESANSOWY PIEC Z ZAMKU W SIERAKOWIE
239
1. Zamek w Sierakowie n. Wartą. Rzut drugiej kondygnacji skrzydła
południowego (pierwotne przyziemie). Rys. autora
Tak więc ustalono, że w ostatniej fazie funkcjonowania zamku przy-
ziemie skrzydła południowego było podzielone na trzy pomieszczenia.
W największym z nich, zachodnim, zwanym w opisach XVTII-wiecznych
Izbą Stołową, znaleziono zgliszcza tytułowego pieca kaflowego. Choć de-
strukty jego kafli znajdowano na całej powierzchni kondygnacji, a nawet
na zewnątrz niej, także w zasypie studni na dziedzińcu zamku oraz
w piwnicach, nie ulega jednak wątpliwości, że piec stał przy północnej
ścianie omawianej izby (w miejscu oznaczonym szrafowaniem na il. 1).
W tym miejscu wystąpiły bardzo liczne fragmenty kafli płytowych i mi-
skowych, niektóre z nich były nadal sklejone glinianą spoiną, która wy-
paliła się podczas pożaru pieca (il. 2). Zwalisko to zajmowało pas dłu-
gości ok. 3,5 m i kończyło się dokładnie w miejscu lica ściany, która
pierwotnie od wschodu zamykała izbę (na il. 1 zaznaczona linią przery-
waną). Stąd wniosek, że piec, który stał pośrodku ściany północnej prze-
wrócił się w kierunku wschodnim. Fakt zachowania się tego zespołu
można wytłumaczyć tym, że po pożarze wnętrza (i zapewne całego zam-
ku) podniesiono poziom posadzki pomieszczenia o ok. 20 cm i najwyraź-
niej usunięto tylko to, co wystawało ponad tenże poziom8. W momencie
8 W XVIII wieku w Izbie Stołowej była podłoga drewniana na legarach, których ślady
odkryto podczas badań; wcześniej posadzka była ceramiczna, również niewielki jej relikt
został odkryty w pobliży ściany północnej. Przy powiększeniu izby w kierunku wschodnim
znaczące podniesienie posadzki było konieczne, bowiem przedtem izba zachodnia stała na
sklepieniu kolebkowym niższym niż sklepienie pod pozostałą częścią skrzydła; ta różnica
strzałki sklepień pozostała do dziś. W najstarszej fazie zamku pomiędzy piwnicami
a przyziemiem był strop. Zapewne w ciągu XV wieku zastąpiono go sklepieniami, wymia-
239
1. Zamek w Sierakowie n. Wartą. Rzut drugiej kondygnacji skrzydła
południowego (pierwotne przyziemie). Rys. autora
Tak więc ustalono, że w ostatniej fazie funkcjonowania zamku przy-
ziemie skrzydła południowego było podzielone na trzy pomieszczenia.
W największym z nich, zachodnim, zwanym w opisach XVTII-wiecznych
Izbą Stołową, znaleziono zgliszcza tytułowego pieca kaflowego. Choć de-
strukty jego kafli znajdowano na całej powierzchni kondygnacji, a nawet
na zewnątrz niej, także w zasypie studni na dziedzińcu zamku oraz
w piwnicach, nie ulega jednak wątpliwości, że piec stał przy północnej
ścianie omawianej izby (w miejscu oznaczonym szrafowaniem na il. 1).
W tym miejscu wystąpiły bardzo liczne fragmenty kafli płytowych i mi-
skowych, niektóre z nich były nadal sklejone glinianą spoiną, która wy-
paliła się podczas pożaru pieca (il. 2). Zwalisko to zajmowało pas dłu-
gości ok. 3,5 m i kończyło się dokładnie w miejscu lica ściany, która
pierwotnie od wschodu zamykała izbę (na il. 1 zaznaczona linią przery-
waną). Stąd wniosek, że piec, który stał pośrodku ściany północnej prze-
wrócił się w kierunku wschodnim. Fakt zachowania się tego zespołu
można wytłumaczyć tym, że po pożarze wnętrza (i zapewne całego zam-
ku) podniesiono poziom posadzki pomieszczenia o ok. 20 cm i najwyraź-
niej usunięto tylko to, co wystawało ponad tenże poziom8. W momencie
8 W XVIII wieku w Izbie Stołowej była podłoga drewniana na legarach, których ślady
odkryto podczas badań; wcześniej posadzka była ceramiczna, również niewielki jej relikt
został odkryty w pobliży ściany północnej. Przy powiększeniu izby w kierunku wschodnim
znaczące podniesienie posadzki było konieczne, bowiem przedtem izba zachodnia stała na
sklepieniu kolebkowym niższym niż sklepienie pod pozostałą częścią skrzydła; ta różnica
strzałki sklepień pozostała do dziś. W najstarszej fazie zamku pomiędzy piwnicami
a przyziemiem był strop. Zapewne w ciągu XV wieku zastąpiono go sklepieniami, wymia-