Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (27.1965)

KRONIKA STOWARZYSZENIA HISTORYKÓW SZTUKI


II. 2. Jan III, portret przypisywany
F. Kesselowi, Kraków, Wawel. (Fot.
S. Kolowca) Diagram nr 1.


II. 3. Jan III, portret nieznanego
autora. Monachium, Bayrische Kunst-
sammlung. Diagram nr 2.

nie, oprawa oka, wysokość nasady
nosa i 'kształt końca nosa. Każdą
z tych cech ujęto w podziale na 3
kategorie, oznaczając odpowiednio
liczbami >od 1 do 3. W ten sposób,
charakterystykę postaci króla Jana,
wyobrażona na idanym portrecie od-
zwierciedlono zbiorem 12 cech. Po
obliczeniu sum różnic między por-
tretami, zachodzące między nimi po-
dobieństwa i różnice ujęto graficz-
nie w postaci diagramu Czekanow-
iskiego (ii. 1), który ujawnił wyraźny
podział na 3 grupy i 5 izolowanych
portretów.
Zbiór tych portretów okazał się
więc bardzo niejednorodnym pod
względem cech typologicznych, a co
za tym idzie, tylko część tego zbioru
może być uznana za wiarygodną. Dla
ilustracji podano fotografię trzech
portretów, wybranych z różnych
miejsc w diagramie (il. 2, 3 i 4). Są
one niewątpliwie bardzo od siebie
różne.
Mając do dyspozycji rekonstruk-
cję antropologiczną czaszki króla
Jana, możnafoy ocenić, która część
badanego zbioru spełnia wymogi w
pełni realistycznego przedstawienia
jego postaci. Wydaje Się, że metoda
najmniej szych różnic Czekano wskie-
go mogłaby znaleźć zastosowania i w
innych zagadnieniach historii sztuki,
to znaczy wszędzie tam, gdzie chodzi
o klasyfikację badanego zbioru
przedmiotów, jeśli tylko ich cechy
charakterystyczne dadzą się wyrazić
liczbowo.
Ciekawe rezultaty możnaby też
otrzymać przy porównaniach wy-
ników analizy struktury antropolo-
gicznej danej populacji ludzkiej, a
przedmiotami sztuki przedstawienio-
wej, portretującej jej reprezentan-
tów. Zyskało by się Wtedy obiektyw-
ną miarę oceny stosowanego kanonu
(np. w rzeźbie antycznej) w sztuce,
a może nawet rozszyfrowanie jego
genezy. Wreszcie, współpraca histo-
ryka sztuki i antropologa mogłaby
zachodzić w 'zakresie metodologii.
Jak wiadomo, tendencją współ-
czesnej nauki jest zmatematyzowana
formalizacja, wyrażenie pojęć i sto-
sunków między przedmiotami w ję-

zyku jednoznacznie komunikatyw-
nym. W dziedzinie historii sztuki
piękną ilustrację wysiłków w for-
malizowaniu jej języka stanowi kon-
cepcja M. Porębskiego (1962) wpro-
wadzenia jęyka teorii informacji do
analizy sztuki XX wieku.
Nie jest wykluczone, że szereg
metod zmatematyzowanych, oddaw-
na stosowanych w antropologii W
zagadnieniach klasyfikacji i ewolucji
rodzaju ludzkiego dałoby się poży-
tecznie wprowadzić do histori sztuki,
wszędzie tam, gdzie zaistniałyby od-
powiednie analogie formalne w za-
chowaniu się badanych przedmiotów
(układów). Rozważania te zaprowa-
dziłyby jednak zbyt daleko, rozsa-
dzając szczupłe ramy niniejszego
artykułu.


II. 4. Jan III, sztych angielski. Dia-
gram nr 13.

ANDRZEJ K. OLSZEWSKI ; l
O NIEKTÓRYCH PROBLEMACH ARCHITEKTURY ZWIĄZANEJ
Z POLSKĄ SZTUKĄ DEKORACYJNĄ
(Streszczenie referatu wygłoszonego na zebraniu naukowym Oddziału Warszawskiego w dniu 26.11.1964 r.) *
Rozpoczęty w pierwszych dwu- tekturze polskiej kształtował się wyodrębnił L. Niemojewski nazy-
dziestu ^latach naszego stulecia pro- głównie w dwódh ,ośrodkach: war- wając je „szkołą warszawską” i
ces rozwoju modernizmu w archi- szawskim i 'krakowskim. Ośrodki te „szkołą krakowską”.

86