Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (37.1975)

KRONIKA STOWARZYSZENIA HISTORYKÓW SZTUKI

24.IV. Barbara Tondos, Wyniki ba-
dań architektonicznych karcz-
my w Domaradzu
30.V. Inga Sapeta, Srebra dzikow-
skie w zbiorach Muzeum Zam-
ku w Łańcucie
Irena Radomska, Systemy
znakowania wyrobów złotni-
czych
Oddział Toruński
27.111. Bogusław Mansfeld, Omówie-
nie publikowanej pracy Mie-
czysława Porębskiego „Ikono-
sfera”
Oddział Warszawski
23.1. Janina Ruszczyć, Nieznane
portrety Jagiellonów
30.1. Joanna Szpor, Wczesnobaro-
kowy ołtarz z klasztoru sióstr
benedyktynek z Żarnowca na
Pomorzu. Monografia i prob-
lemy konserwacji (druk. BHS
1974 nr 4)
20.111. Mieczysław Samborski, Kapli-
ca św. Trójcy na Zamku w

Lublinie. Problemy konserwa-
cji
26.III. Prof. Albert Chatelet (Stras-
burg), Miniatury rękopisu
„Godzinek Mediolańsko-Turyń-
skich”
l)0.IV. Piotr Skubiszewski, Silos i
jego epoka (wystawa w Silos
i Madrycie w 1973 r.) (druk.
BHS 1974 nr 3)
17.IV. Jerzy Żurawski, Problemy
konserwatorskie Kazimierza
nad Wisłą
24.IV. Andrzej Misiorowski, Archi-
tektura muzułmańska w Egip-
cie
26.IV. dr B. Torkel-Briksson (Szwe-
cja), Chrzcielnica z XII wieku
w Tryde
15.V. Marian Lewko, Treści ideowe
polichromii romańskiej w ka-
plicy południowej dawnego
klasztoru kanoników regular-
nych w Czerwińsku
22.V. Zofia Krzykowska, Wzory ko-
ściołów parafialnych H. Szpi-
lowskiego

29.V. Piotr Krakowski, Hiperrealizm
czyli realizm fotograficzny
(druk. BHS 1975 nr 2)
5.VI. Prof. Ihor Sevćenko (USA),
Skarby sztuki w klasztorze na
Górze Synaj
12.VI. Janusz Maciej Michałowski,
Wojna 1792 r. i Powstanie
Kościuszkowskie w twórczości
Jana Piotra Norblina
19.VI. Jan Piotr Pruszyński, Prawne
aspekty ochrony zabytków w
środowisku człowieka
Oddział Wrocławski
22.1. Jan Samek, Dwa oblicza re-
nesansowego złotnictwa w
Krakowie (druk. BHS 1974 nr
4)
26.11. Anna Ziomecka, Zagadnienie
wzorników w malarstwie i
rzeźbie średniowiecznej końca
XV wieku
19.III. Jan Wrabec, Wrocławskie pro-
jekty Pompea Ferrariego
(druk. BHS 1975 nr 3)

JAN WRABEC

WROCŁAWSKIE PROJEKTY POMPEA FERRARIEGO
(Streszczenie referatu wygłoszonego na zebraniu naukowym oddziału Wrocławskiego SHS w dniu 19 marca 1974 r.)

W swej ogólnie znanej monogra-
fii Pompea Ferrariego, opublikowa-
nej w Warszawie w 1938 r. Witold
Dalbor zamieszcza przekroje dwóch
lub jednej nieokreślonej budowli
centralnej, znajdującej się niegdyś
w zbiorach biblioteki uniwersytec-
kiej we Wrocławiu. Rysunków tych,
których sygnatur nie podaje, nie
udało się po wojnie odnaleźć, wy-
łania się więc potrzeba poddania
uważnej analizie nie tylko obydwu
niezbyt wyraźnych reprodukcji, ale
także wszelkich zawartych w tek-
ście informacji na ich temat i ko-
mentarzy.
Nie znamy prawdziwych roz-
miarów rysunków, nie wiemy też
czy były, one wykonane na wspól-
nej karcie, czy na oddzielnych ka-
wałkach papieru. Niewątpliwie nie
■zostały zreprodukowane w całości,
jak wynika choćby z braku inskryn-
cji cytowanej przez autora w tek-
ście;
Warto być może ów tekst zacy-
tować. Zdaniem autora mamy tu

do czynienia z projektem składają-
cym się (s. 44) z dwóch przekrojów
niewielkiej kaplicy, która, jak wska-
zuje otwarta na zewnątrz arkada
jednej ze ścian, miała być przy-
stawiona do jakiegoś większego ko-
ścioła. Kaplica ta założona na rzu-
cie czworobocznym, zakończona
krótkim prezbiterium w formie
apsydy, nakryta jest płaską kopu-
łą bez tamburu, opierającą się na
łękach arkad, z których dwie są
otwarte, dwie zaś wypełnione ścia-
ną. W łuku ostatnich znajdują się
otwory okienne, a mniejsze owalne
okna mieszczą się w pendentywach.
Naroża kaplicy wypełniają przysta-
wione ukośnie słupy z postumenta-
mi i wiązaniem gzymsowym oraz z
figurami u góry. Cała kaplica po-
kryta jest bogatą dekoracją, szcze-
gółowo opracowaną i zawierającą
te same motywy ornamentalne co
stiuki zamku rydzyńskiego w sa-
lach teatralnej, rycerskiej, myśliw-
skiej i klasztornej. Napis na projek-
cie „Pompeius Ferrarius, Romanus,

Architectus Illlustrissim/us Palaltinl
/us Posnaniensis 1704” świadczy, że
projekt był wykonany przez Pom-
pea w służbie Stanisława Leszczyń-
skiego, wojewody poznańskiego. A
więc jeszcze w połowie 1704 r. w
hpcu bowiem tegoż roku Leszczyń-
ski obrany zostaje królem. W trak-
cie dalszych rozważań Dalbor pisze:
Nasuwa się (...) wniosek, że idzie
tu o projekt kaplicy grobowej Le-
szczyńskich przy farze leszczyńskiej.
W roku bowiem 1703 umiera ojciec
króla Stanisława Rafał, pochowany9
w farze leszczyńskiej, gdzie spoczy-
wał już zmarły w 1691 stryj króla
Bogusław Leszczyński, biskup łuc-
ki... V7 związku ze szczęśliwym wy-
nikiem elekcji, król — zdaniem
autora — miał zrezygnować z bu-
dowy kaplicy, poprzestając na
dwóch zaprojektowanych przez Fer-
rariego nagrobkach, zdobiących do
dziś kościół farny w Lesznie.
Komentarz Dalbora nasuwa sze-
reg wątpliwości, prowokujących do
dyskusji. Niewątpliwy jest fakt

295