DOI issue:
Nr. 3-4
DOI article:Przegląd literaturz
DOI article:Podgórska, Hanna: [Rezension von: Uniwersytetu Warszawskiego, "Ikonotheka". Prace Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego]
DOI article:Rzempołuch, Andrzej: [Rezension von: Antoni R. Chodyński, Zamek Malborski w obrazach i kartografii]
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.48734#0437
PRZEGLĄD LITERATURY
składu w lutym 1987 r. a dopiero w grudniu
1989 podpisano do druku. Wydano „Ikonothe-
kę" na papierze V klasy w nakładzie 350 eg-
zemplarzy. W niedalekiej przyszłości oczeki-
Antoni R. Chodyński, Zamek Malborski w o-
brazach i kartografii, Warszawa PWN 1988,
ss. 175 -| - 3 nbl., 67 il. cz.-b. 8 kolor. Nakład
10 000 + 280.
Książka składa się z następujących części:
Wprowadzenie, Przemiany budowlane i archi-
tektoniczne (sic!) — jako rozdział I, Widoki —
rozdział II, Kartografia — rozdział III, Uwagi
końcowe, Kalendarium, Spis przekazów (chodzi
o katalog), Przepisy, Bibliografia; ilustracje
kolorowe wszyte są w rozdziale Widoki.
Praca Chodyńskiego jest pozycją wyjątko-
wą w bibliografii Malborka, trudno ją też je-
dnoznacznie zaklasyfikować do któregoś z u-
stalonych rodzajów piśmiennictwa z dziedziny
historii sztuki. Tytuł i zawartość podstawo-
wych rozdziałów mogłyby wskazywać, że ma-
my do czynienia z katalogiem ikonografii zam-
ku malborskiego, uważna lektura opracowania
podważa wszelako oczywistość tej konstatacji.
Autor zdecydował się poprzedzić właściwą pre-
zentację widoków i kartografii — w formie
najpierw chronologicznego omówienia, a na-
stępnie katalogu dzieł — krótkim, lecz treści-
wym przeglądem dziejów budowlanych zam-
ku, z wyodrębnieniem tak istotnej w wypadku
tego założenia architektonicznego problematyki
konserwatorskiej, natomiast samo omówienie
widoków bądź całych zespołów ikonograficz-
nych rozbudował do rozmiarów analitycznego
opracowania. Ta część książki wydaje się naj-
ciekawsza. Chodyński omawia ikonografię aż
po niektóre dzieła z naszego stulecia, osobno
charakteryzując ważniejsze zespoły widoków
(albumy Gilly'ego, Fricka i Rabego oraz Bus-
chinga i Rabego, tekę Schultza), analizuje stro-
nę formalną poszczególnych przekazów, czę-
stokroć ocenia ich przydatność w badaniach
nad architekturą. Można by mieć zastrzeżenie
do nadmiernie erudycyjnego potraktowania
wać należy kolejnego numeru, który poświęco-
ny będzie problemom plastyki XIX i XX w.
HANNA PODGÓRSKA
tego rozdziału, czytelnik gubi się trochę w nad-
miarze informacji, nazwisk, dygresji i ana-
logii, ze szkodą dla podążania za myślą auto-
ra. Treść przypisów to wręcz materiał na dru-
gą książkę. W Kalendarium natomiast (rów-
nież bardzo szczegółowym) zdumiewa równo-
rzędne potraktowanie takich faktów historycz-
nych, jak przeniesienie do Malborka siedziby
wielkich mistrzów (1309) i nominacje kolej-
nych dyrektorów muzeum zamkowego po
1945 r.
Katalog uwzględnia 188 pozycji (55 repro-
dukowanych jest w albumie) — w tym wiele
nie znanych dotychczasowej literaturze — któ-
re usystematyzowano według nie do końca ja-
snego porządku (autor nazywa go „układem
ikonograficznym"): najpierw widoki ogólne,
następnie Zamku Wysokiego (wraz z wnętrza-
mi), Zamku Średniego, z Pałacem Wielkich
Mistrzów, oraz umocnień obwodu zewnętrzne-
go — w większości zresztą Bramy Mostowej;
na końcu wyodrębnione zostały przekazy ze
wspomnianych albumów XIX-wiecznych i kar-
tografia. Obejmuje on także prace niedostępne
autorowi. Ze zrozumiałych powodów katalog
nie może być oczywiście kompletny, dlatego
też wydaje się, że autor niepotrzebnie włączył
do niego dzieła sztuki współczesnej (np. poz.
156—161) — o dyskusyjnych wszak walorach
ikonograficznych — wywołując niejako pyta-
nie, czy w okresie po 1945 r. nie powstało wię-
cej widoków tak znakomitego i popularnego
zabytku?
Książka wyróżnia się bardzo starannym o-
pracowaniem edytorskim i dbałością o stronę
ilustracyjną. Reprodukcje przekazów ikonogra-
ficznych poprzedzono kilkoma starymi i serią
współczesnych fotografii, ułatwiających czy-
telnikowi zaobserwowanie przemian budowla-
nych zamku w XIX i XX w. oraz dających o-
gólną orientację w jego topografii. Wobec tych
425
składu w lutym 1987 r. a dopiero w grudniu
1989 podpisano do druku. Wydano „Ikonothe-
kę" na papierze V klasy w nakładzie 350 eg-
zemplarzy. W niedalekiej przyszłości oczeki-
Antoni R. Chodyński, Zamek Malborski w o-
brazach i kartografii, Warszawa PWN 1988,
ss. 175 -| - 3 nbl., 67 il. cz.-b. 8 kolor. Nakład
10 000 + 280.
Książka składa się z następujących części:
Wprowadzenie, Przemiany budowlane i archi-
tektoniczne (sic!) — jako rozdział I, Widoki —
rozdział II, Kartografia — rozdział III, Uwagi
końcowe, Kalendarium, Spis przekazów (chodzi
o katalog), Przepisy, Bibliografia; ilustracje
kolorowe wszyte są w rozdziale Widoki.
Praca Chodyńskiego jest pozycją wyjątko-
wą w bibliografii Malborka, trudno ją też je-
dnoznacznie zaklasyfikować do któregoś z u-
stalonych rodzajów piśmiennictwa z dziedziny
historii sztuki. Tytuł i zawartość podstawo-
wych rozdziałów mogłyby wskazywać, że ma-
my do czynienia z katalogiem ikonografii zam-
ku malborskiego, uważna lektura opracowania
podważa wszelako oczywistość tej konstatacji.
Autor zdecydował się poprzedzić właściwą pre-
zentację widoków i kartografii — w formie
najpierw chronologicznego omówienia, a na-
stępnie katalogu dzieł — krótkim, lecz treści-
wym przeglądem dziejów budowlanych zam-
ku, z wyodrębnieniem tak istotnej w wypadku
tego założenia architektonicznego problematyki
konserwatorskiej, natomiast samo omówienie
widoków bądź całych zespołów ikonograficz-
nych rozbudował do rozmiarów analitycznego
opracowania. Ta część książki wydaje się naj-
ciekawsza. Chodyński omawia ikonografię aż
po niektóre dzieła z naszego stulecia, osobno
charakteryzując ważniejsze zespoły widoków
(albumy Gilly'ego, Fricka i Rabego oraz Bus-
chinga i Rabego, tekę Schultza), analizuje stro-
nę formalną poszczególnych przekazów, czę-
stokroć ocenia ich przydatność w badaniach
nad architekturą. Można by mieć zastrzeżenie
do nadmiernie erudycyjnego potraktowania
wać należy kolejnego numeru, który poświęco-
ny będzie problemom plastyki XIX i XX w.
HANNA PODGÓRSKA
tego rozdziału, czytelnik gubi się trochę w nad-
miarze informacji, nazwisk, dygresji i ana-
logii, ze szkodą dla podążania za myślą auto-
ra. Treść przypisów to wręcz materiał na dru-
gą książkę. W Kalendarium natomiast (rów-
nież bardzo szczegółowym) zdumiewa równo-
rzędne potraktowanie takich faktów historycz-
nych, jak przeniesienie do Malborka siedziby
wielkich mistrzów (1309) i nominacje kolej-
nych dyrektorów muzeum zamkowego po
1945 r.
Katalog uwzględnia 188 pozycji (55 repro-
dukowanych jest w albumie) — w tym wiele
nie znanych dotychczasowej literaturze — któ-
re usystematyzowano według nie do końca ja-
snego porządku (autor nazywa go „układem
ikonograficznym"): najpierw widoki ogólne,
następnie Zamku Wysokiego (wraz z wnętrza-
mi), Zamku Średniego, z Pałacem Wielkich
Mistrzów, oraz umocnień obwodu zewnętrzne-
go — w większości zresztą Bramy Mostowej;
na końcu wyodrębnione zostały przekazy ze
wspomnianych albumów XIX-wiecznych i kar-
tografia. Obejmuje on także prace niedostępne
autorowi. Ze zrozumiałych powodów katalog
nie może być oczywiście kompletny, dlatego
też wydaje się, że autor niepotrzebnie włączył
do niego dzieła sztuki współczesnej (np. poz.
156—161) — o dyskusyjnych wszak walorach
ikonograficznych — wywołując niejako pyta-
nie, czy w okresie po 1945 r. nie powstało wię-
cej widoków tak znakomitego i popularnego
zabytku?
Książka wyróżnia się bardzo starannym o-
pracowaniem edytorskim i dbałością o stronę
ilustracyjną. Reprodukcje przekazów ikonogra-
ficznych poprzedzono kilkoma starymi i serią
współczesnych fotografii, ułatwiających czy-
telnikowi zaobserwowanie przemian budowla-
nych zamku w XIX i XX w. oraz dających o-
gólną orientację w jego topografii. Wobec tych
425