DOI issue:
Nr. 1-2
DOI article:Artykuły
DOI article:Sosnowska, Joanna: Udział polaków w międzynarodowym biennale sztuki w Wenecji do 1930 r.
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.48914#0012
JOANNA SOSNOWSKA
II. 1. Pawilon wystawowy "Pro Arte", 1895 r., projekt Marius de Maria i Bartolomeo Bezzi.
Obecnie po przebudowie pawilon włoski. Fot. materiały prasowe XL VI Biennale
III. 1. The "Pro Arte" exhibition pavilion, 1895, arch. Marius de Maria
and Bartolomeo Bezzi. Currently, following extension, the Italian pavilion.
Phot. from XL VI Biennialpress sources
kierunek kolejnych ekspozycji, którego odbicie zazwy-
czaj stanowiła wystawa w głównym pawilonie, grupu-
jąca dzieła artystów poza administracyjnymi i politycz-
nymi podziałami. Jednak zasadnicze decyzje zależały
zawsze od komisarzy a ponieważ do udziału w Biennale
zapraszane były państwa, impreza bardzo szybko nabra-
ła cech politycznych, co w różnych okresach miało
szczególnie silne znamiona, widoczne zarówno w
kształcie ogólnym całej imprezy, jak również wewnątrz
poszczególnych, państwowych ekspozycji5.
Aby uzmysłowić sobie dobrze charakter Biennale
trzeba, choćby w największym skrócie, opisać miejsce,
w którym się odbywa. Pawilony wystawowe rozrzucone
są na stosunkowo dużym, jak na Wenecję i obsadzonym
w większości starymi już dzisiaj drzewami terenie Giar-
dini Publici założonych przez Napoleona, na końcu
Canale Grande, w kierunku Lido. Na wprost wejścia, na
końcu szerokiej alei znajduje się największy z nich
pawilon włoski, wzniesiony specjanie na cele wystawo-
we. W pierwszych latach mieścił całość wystawy. Jego
pierwotny kształt i wygląd uległ daleko idącym przeob-
rażeniom. To samo spotkało również inne, powstające
kolejno pawilony poszczególnych krajów6. Przebudo-
wywano je wielokrotnie, zgodnie z wymogami panują-
cego aktualnie stylu. Jest ich dziś 26. Ostatni, wzniesio-
ny w 1995 r. należy do Korei. Stosunkowo najmniej-
szym przekształceniom uległ budynek, w którym część
prawego skrzydła należy do Polski. Znajduje się on na
wyspie Sant'Elena oddzielonej od Giardini wąskim ka-
nałem. Został wzniesiony w 1932 r. według planu archi-
tekta Brenno Del Giudice z przeznaczeniem korpusu
głównego na ekspozycję sztuki weneckiej (przede
wszystkim dekoracyjnej), boczne skrzydła przypadły
Polsce i Szwajcarii, z czasem zostały one symetrycznie
przedłużone, tak że dziś w każdym mieszczą się sale
ekspozycyjne dwóch państw. Obecnie w lewym skrzyd-
le jest to Egipt i Jugosławia7, w prawym, obok Polski,
Rumunia, w części środkowej znajduje się centrum
prasowe Biennale.
W pierwszym okresie istnienia Biennale polscy ar-
tyści wystawiali w salach a później pawilonach należą-
cych do krajów zaborczych lub do tych, w których
aktualnie mieszkali. Część z nich podkreślała jednak
swoją narodowość, stąd w publikacji z 1932 r. zawiera-
jącej nazwiska wszystkich uczestników Biennale od
1895 r.8, znaleźli się w dziale polskim, natomiast inni
jak np. Siemiradzki, Krzyżanowski i Stabrowski w
dziale rosyjskim9. W spisie podanym poniżej kwestie
te nie zostały do końca rozwikłane, ponieważ w danych
publikowanych przez Włochów zdarzają się pomyłki
przy podawaniu nazwisk, a katalogi też nie zawsze
obejmowały wszystkich uczestników10. Należy w tym
2
II. 1. Pawilon wystawowy "Pro Arte", 1895 r., projekt Marius de Maria i Bartolomeo Bezzi.
Obecnie po przebudowie pawilon włoski. Fot. materiały prasowe XL VI Biennale
III. 1. The "Pro Arte" exhibition pavilion, 1895, arch. Marius de Maria
and Bartolomeo Bezzi. Currently, following extension, the Italian pavilion.
Phot. from XL VI Biennialpress sources
kierunek kolejnych ekspozycji, którego odbicie zazwy-
czaj stanowiła wystawa w głównym pawilonie, grupu-
jąca dzieła artystów poza administracyjnymi i politycz-
nymi podziałami. Jednak zasadnicze decyzje zależały
zawsze od komisarzy a ponieważ do udziału w Biennale
zapraszane były państwa, impreza bardzo szybko nabra-
ła cech politycznych, co w różnych okresach miało
szczególnie silne znamiona, widoczne zarówno w
kształcie ogólnym całej imprezy, jak również wewnątrz
poszczególnych, państwowych ekspozycji5.
Aby uzmysłowić sobie dobrze charakter Biennale
trzeba, choćby w największym skrócie, opisać miejsce,
w którym się odbywa. Pawilony wystawowe rozrzucone
są na stosunkowo dużym, jak na Wenecję i obsadzonym
w większości starymi już dzisiaj drzewami terenie Giar-
dini Publici założonych przez Napoleona, na końcu
Canale Grande, w kierunku Lido. Na wprost wejścia, na
końcu szerokiej alei znajduje się największy z nich
pawilon włoski, wzniesiony specjanie na cele wystawo-
we. W pierwszych latach mieścił całość wystawy. Jego
pierwotny kształt i wygląd uległ daleko idącym przeob-
rażeniom. To samo spotkało również inne, powstające
kolejno pawilony poszczególnych krajów6. Przebudo-
wywano je wielokrotnie, zgodnie z wymogami panują-
cego aktualnie stylu. Jest ich dziś 26. Ostatni, wzniesio-
ny w 1995 r. należy do Korei. Stosunkowo najmniej-
szym przekształceniom uległ budynek, w którym część
prawego skrzydła należy do Polski. Znajduje się on na
wyspie Sant'Elena oddzielonej od Giardini wąskim ka-
nałem. Został wzniesiony w 1932 r. według planu archi-
tekta Brenno Del Giudice z przeznaczeniem korpusu
głównego na ekspozycję sztuki weneckiej (przede
wszystkim dekoracyjnej), boczne skrzydła przypadły
Polsce i Szwajcarii, z czasem zostały one symetrycznie
przedłużone, tak że dziś w każdym mieszczą się sale
ekspozycyjne dwóch państw. Obecnie w lewym skrzyd-
le jest to Egipt i Jugosławia7, w prawym, obok Polski,
Rumunia, w części środkowej znajduje się centrum
prasowe Biennale.
W pierwszym okresie istnienia Biennale polscy ar-
tyści wystawiali w salach a później pawilonach należą-
cych do krajów zaborczych lub do tych, w których
aktualnie mieszkali. Część z nich podkreślała jednak
swoją narodowość, stąd w publikacji z 1932 r. zawiera-
jącej nazwiska wszystkich uczestników Biennale od
1895 r.8, znaleźli się w dziale polskim, natomiast inni
jak np. Siemiradzki, Krzyżanowski i Stabrowski w
dziale rosyjskim9. W spisie podanym poniżej kwestie
te nie zostały do końca rozwikłane, ponieważ w danych
publikowanych przez Włochów zdarzają się pomyłki
przy podawaniu nazwisk, a katalogi też nie zawsze
obejmowały wszystkich uczestników10. Należy w tym
2