DOI Heft:
Nr. 1-2
DOI Artikel:Artykuły
DOI Artikel:Lameński, Lechosław: Antoni Michalak - Malary mistycznego światła
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.48914#0082
LECHOSŁAW LAMEŃSKI
II. 2. Antoni Michalak, "Drzewa I", ok. 1919-22, ol. tektura. Fot. Wojciech Santarek
III. 2. Antoni Michalak, "Trees I", c. 1919-'22, oil on pasteboard. Phot. Wojciech Santarek
właśnie jego wysłał Tadeusz Pruszkowski w połowie
1923 r. na rekonesans do Kazimierza Dolnego, aby
zorientował się w możliwościach plenerowych miaste-
czka. Rekonesans wypadł pomyślnie, dlatego też latem
tego roku przyszli łukaszowcy (formalnie grupa powsta-
ła dwa lata później, w 1925 r.) po razpierwszy rozstawili
swoje sztalugi na rynku i okolicznych uliczkach, wzbu-
dzając zainteresowanie miejscowej ludności.
Antoni Michalak był wówczas studentem III roku
dopiero co zreformowanej Szkoły Sztuk Pięknych w
Warszawie. Urodzony 17 maja 1902 r. w Kozłowie
Szlacheckim koło Sochaczewa4, od najmłodszych lat
wykazywał talent i zamiłowanie do rysunku. Jego szcze-
gólne predyspozycje do portretu, zauważono i docenio-
no jednak dopiero w dalekiej Odessie. Antoni Michalak
znalazł się tam w 1915 r., ciężko ranny (w wyniku
działań wojennych) na mocy decyzji Rady Głównej
Opiekuńczej, która wysłała go w grupie chorych i ran-
nych dzieci na leczenie i rekonwalescencję. Trzynasto-
letni Michalak podjął naukę rysunku w Chudożestwien-
nym Uczyliszcze. Kontynuował ją po powrocie do War-
szawy, późną jesienią 1918 r. na przyspieszonym -
czteromiesięcznym - kursie w Szkole Rysunkowej pod
kierunkiem Miłosza Kotarbińskiego. Znajomość z Ko-
tarbińskim przyczyniła się do rozpoczęcia przez Micha-
laka - po wakacyjnym plenerze w Płocku uczniów z
prywatnej szkoły Konrada Karzyżanowskiego - jesie-
nią 1919 r. studiów w Szkole Sztuk Pięknych. Przerwała
je w 1920 r. wojna polsko-sowiecka, w której artysta
brał udział jako ochotnik, żołnierz V Pułku Legionów.
Bezpośrednio po powrocie z wojska, latem 1921 r.
pojechał na kolejny plener, tym razem do Kartuz na
Pomorzu, prowadzony ponownie przez Konrada Krzy-
żanowskiego i Adama Rychtarskiego. Także w roku
następnym (1922) Antoni Michalak był w Kartuzach na
plenerze. Wówczas to, po raz pierwszy spotkał ucznia
Krzyżanowskiego - Tadeusza Pruszkowskiego. Znajo-
mość z nim zadecydowała o jego dalszej karierze arty-
stycznej.
W krótkim okresie czasu, lato 1919 - lato 1922,
artysta uczestniczył w trzech plenerach, poznał i
zaprzyjaźnił się z Konradem Krzyżanowskim, wziętym
portrecistą i pejzażystą oraz z Miłoszem Kotarbińskim,
który także uprawiał ze szczególnym upodobaniem ma-
larstwo pejzażowe. Kontakt z tak ciekawymi artystami,
o silnej, w pełni ukształtowanej osobowości plastycznej,
musiał wywrzeć wpływ na malarstwo dwudziestolet-
niego Antoniego Michalaka. Jego pierwsze, malowane
72
II. 2. Antoni Michalak, "Drzewa I", ok. 1919-22, ol. tektura. Fot. Wojciech Santarek
III. 2. Antoni Michalak, "Trees I", c. 1919-'22, oil on pasteboard. Phot. Wojciech Santarek
właśnie jego wysłał Tadeusz Pruszkowski w połowie
1923 r. na rekonesans do Kazimierza Dolnego, aby
zorientował się w możliwościach plenerowych miaste-
czka. Rekonesans wypadł pomyślnie, dlatego też latem
tego roku przyszli łukaszowcy (formalnie grupa powsta-
ła dwa lata później, w 1925 r.) po razpierwszy rozstawili
swoje sztalugi na rynku i okolicznych uliczkach, wzbu-
dzając zainteresowanie miejscowej ludności.
Antoni Michalak był wówczas studentem III roku
dopiero co zreformowanej Szkoły Sztuk Pięknych w
Warszawie. Urodzony 17 maja 1902 r. w Kozłowie
Szlacheckim koło Sochaczewa4, od najmłodszych lat
wykazywał talent i zamiłowanie do rysunku. Jego szcze-
gólne predyspozycje do portretu, zauważono i docenio-
no jednak dopiero w dalekiej Odessie. Antoni Michalak
znalazł się tam w 1915 r., ciężko ranny (w wyniku
działań wojennych) na mocy decyzji Rady Głównej
Opiekuńczej, która wysłała go w grupie chorych i ran-
nych dzieci na leczenie i rekonwalescencję. Trzynasto-
letni Michalak podjął naukę rysunku w Chudożestwien-
nym Uczyliszcze. Kontynuował ją po powrocie do War-
szawy, późną jesienią 1918 r. na przyspieszonym -
czteromiesięcznym - kursie w Szkole Rysunkowej pod
kierunkiem Miłosza Kotarbińskiego. Znajomość z Ko-
tarbińskim przyczyniła się do rozpoczęcia przez Micha-
laka - po wakacyjnym plenerze w Płocku uczniów z
prywatnej szkoły Konrada Karzyżanowskiego - jesie-
nią 1919 r. studiów w Szkole Sztuk Pięknych. Przerwała
je w 1920 r. wojna polsko-sowiecka, w której artysta
brał udział jako ochotnik, żołnierz V Pułku Legionów.
Bezpośrednio po powrocie z wojska, latem 1921 r.
pojechał na kolejny plener, tym razem do Kartuz na
Pomorzu, prowadzony ponownie przez Konrada Krzy-
żanowskiego i Adama Rychtarskiego. Także w roku
następnym (1922) Antoni Michalak był w Kartuzach na
plenerze. Wówczas to, po raz pierwszy spotkał ucznia
Krzyżanowskiego - Tadeusza Pruszkowskiego. Znajo-
mość z nim zadecydowała o jego dalszej karierze arty-
stycznej.
W krótkim okresie czasu, lato 1919 - lato 1922,
artysta uczestniczył w trzech plenerach, poznał i
zaprzyjaźnił się z Konradem Krzyżanowskim, wziętym
portrecistą i pejzażystą oraz z Miłoszem Kotarbińskim,
który także uprawiał ze szczególnym upodobaniem ma-
larstwo pejzażowe. Kontakt z tak ciekawymi artystami,
o silnej, w pełni ukształtowanej osobowości plastycznej,
musiał wywrzeć wpływ na malarstwo dwudziestolet-
niego Antoniego Michalaka. Jego pierwsze, malowane
72