DOI issue:
Nr. 3-4
DOI article:Artykuły
DOI article:Kozieł, Andrzej: Michaela Willmanna droga na "szczyty sztuki": wczesne rysunki artysty w grafikach Josefa Gregory'ego
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.48914#0324
ANDRZEJ KOZIEŁ
cz. 1, s. 86; komentarz: cz. 2 s. 388-389 oraz H. MIEDE-
MA, Kunst, Kunstenaar en Kunstwerk bij Kareł van Man-
der, Een Analyse van zijn Levensbeschrijvingen. Alphen
oon den Rijn 1981, rozdz. 3.9: Den schilderen andermans
werk, s. 132-138.
39. J. A. EMMENS, o. c., s. 196.
40. PH. ANGEL, Lof der Schilder-Konst. Leiden 1642,
s. 35-37; cytaty za: J. A. EMMENS, o. c., s. 111-112.
41. Katalog der Gamdlde u. Skulpturen, VI. Auflage, Schles-
sischen Museum der bildenden Kunste, Breslau 1926,
s. 26. Drugi identyczny obraz Gerrita Dou znajduje się
w Musee Fabre w Montpellier - por. W. MARTIN, Ge-
rard Dou. Des Meister Gemdlde. Stuttgart-Berlin 1913,
nr 124.
42. Tekst ten z pewnością nie został napisany, jak przypusz-
czał E. Berger (Quellen fur Maltechnik wahrend der
Renaissance und deren Folgezeit. Opr. E. Berger,
Munchen 1901, s. 442) przez Carlo Dolce. Jego autora,
sądząc choćby po przykładach, do których odwołuje się
on w tekście, należy poszukiwać w środowisku norym-
berskim około połowy XVII w. Willmann z pewnością
znał ten „dyskurs" o malarstwie, bowiem w tzw. notat-
kach artysty, znajdujących się w bibliotece na Strahovie
w Pradze, co najmniej trzy przepisy dotyczące przygoto-
wywania akwaforty odpisane są z niemieckiego tłuma-
czenia traktatu Abrahama Bosse'go.
43. Por. zamieszczone w katalogu ubiegłorocznej wystawy
eseje podejmujące to zagadnienie: B. STEINBORN, 0
życiu i twórczości Michaela Willmanna. [W:] Michael
Willmann ( 1630-1706). Katalog wystawy..., s. 18 n. oraz
R. KLESSMANN, o. c., s. 56 n.
44. The IllustratedBartsch...,t. 34: ItalianArtists ofthe Sixteenth
Century. Red. S. Butta. New York 1982, nr 51-II.
45. Hollstein ’s Dutch and Flemish Etchings, Engravings and
Woodcuts 1450-1700. T. 42, opr. Ch. Schuckman, red. D. de
Hoop Scheffer. Rossendaal 1993, nr 6 i t. 43, opr. Ch. Schuck-
man, red. D. de Hoop Scheffer, Roosendaal 1993, nr 88.
46. R. NOWAK, Zapomniane malowidła freskowe Michała
Willmanna w pałacu opackim w Lubiążu. „Roczniki Sztu-
ki Śląskiej", T. 14 (1986) s. 97-116; tenże, Die Willmann-
Fresken im Abtspalast von Kloster Leubus in Schlesien.
„Zeitschrift fur Ostforschung", T. 36 (1987) s. 75-94.
47. R. KLESSMANN, o. c., s. 66.
48. F. W. H. HOLLSTEIN, o. c., t. 14, nr 20.
49. Na temat eklektycznego charakteru sztuki Joachima von
Sandrarta por. CH. KLEMM, Joachim von Sandrart.
Kunst, Werke und Lebens Lauf. Berlin 1986, s. 50-51; o
teorii por. A. MICOPOULOS, Die Stellung Joachim von
Sandrart in der europdischen Kunsttheorie. Karlsruhe
1977. Warto zaznaczyć, iż Sandrart posiadał „księgi" z
wykonywanymi w latach młodzieńczychjako „Lerntech-
nik" kopiami różnorodnych sztychów, które, w przypad-
ku dwóch późniejszych obrazów, posłużyły jako źródło
inspiracji artysty - CH. KLEMM, o. c., s. 15.
50. S. VAN HOOGSTRAETEN, Wprowadzenie do wyższej
szkoły malarstwa, 1678. Tłum. J. Białostocki [W:] Teo-
retycy, historiografowie i artyści o sztuce 1600-1700.
Wybrał i opracował J. Białostocki, red. M. Poprzęcka, A.
Ziemba, Warszawa 1994, s. 252.
51. Kuntsverstdndiger Discours von der edlen Mahlerey.
[W:] A. BOSSE, Der Radier- und Etzkunst..., Nurnberg
1652, s. 139.
306
cz. 1, s. 86; komentarz: cz. 2 s. 388-389 oraz H. MIEDE-
MA, Kunst, Kunstenaar en Kunstwerk bij Kareł van Man-
der, Een Analyse van zijn Levensbeschrijvingen. Alphen
oon den Rijn 1981, rozdz. 3.9: Den schilderen andermans
werk, s. 132-138.
39. J. A. EMMENS, o. c., s. 196.
40. PH. ANGEL, Lof der Schilder-Konst. Leiden 1642,
s. 35-37; cytaty za: J. A. EMMENS, o. c., s. 111-112.
41. Katalog der Gamdlde u. Skulpturen, VI. Auflage, Schles-
sischen Museum der bildenden Kunste, Breslau 1926,
s. 26. Drugi identyczny obraz Gerrita Dou znajduje się
w Musee Fabre w Montpellier - por. W. MARTIN, Ge-
rard Dou. Des Meister Gemdlde. Stuttgart-Berlin 1913,
nr 124.
42. Tekst ten z pewnością nie został napisany, jak przypusz-
czał E. Berger (Quellen fur Maltechnik wahrend der
Renaissance und deren Folgezeit. Opr. E. Berger,
Munchen 1901, s. 442) przez Carlo Dolce. Jego autora,
sądząc choćby po przykładach, do których odwołuje się
on w tekście, należy poszukiwać w środowisku norym-
berskim około połowy XVII w. Willmann z pewnością
znał ten „dyskurs" o malarstwie, bowiem w tzw. notat-
kach artysty, znajdujących się w bibliotece na Strahovie
w Pradze, co najmniej trzy przepisy dotyczące przygoto-
wywania akwaforty odpisane są z niemieckiego tłuma-
czenia traktatu Abrahama Bosse'go.
43. Por. zamieszczone w katalogu ubiegłorocznej wystawy
eseje podejmujące to zagadnienie: B. STEINBORN, 0
życiu i twórczości Michaela Willmanna. [W:] Michael
Willmann ( 1630-1706). Katalog wystawy..., s. 18 n. oraz
R. KLESSMANN, o. c., s. 56 n.
44. The IllustratedBartsch...,t. 34: ItalianArtists ofthe Sixteenth
Century. Red. S. Butta. New York 1982, nr 51-II.
45. Hollstein ’s Dutch and Flemish Etchings, Engravings and
Woodcuts 1450-1700. T. 42, opr. Ch. Schuckman, red. D. de
Hoop Scheffer. Rossendaal 1993, nr 6 i t. 43, opr. Ch. Schuck-
man, red. D. de Hoop Scheffer, Roosendaal 1993, nr 88.
46. R. NOWAK, Zapomniane malowidła freskowe Michała
Willmanna w pałacu opackim w Lubiążu. „Roczniki Sztu-
ki Śląskiej", T. 14 (1986) s. 97-116; tenże, Die Willmann-
Fresken im Abtspalast von Kloster Leubus in Schlesien.
„Zeitschrift fur Ostforschung", T. 36 (1987) s. 75-94.
47. R. KLESSMANN, o. c., s. 66.
48. F. W. H. HOLLSTEIN, o. c., t. 14, nr 20.
49. Na temat eklektycznego charakteru sztuki Joachima von
Sandrarta por. CH. KLEMM, Joachim von Sandrart.
Kunst, Werke und Lebens Lauf. Berlin 1986, s. 50-51; o
teorii por. A. MICOPOULOS, Die Stellung Joachim von
Sandrart in der europdischen Kunsttheorie. Karlsruhe
1977. Warto zaznaczyć, iż Sandrart posiadał „księgi" z
wykonywanymi w latach młodzieńczychjako „Lerntech-
nik" kopiami różnorodnych sztychów, które, w przypad-
ku dwóch późniejszych obrazów, posłużyły jako źródło
inspiracji artysty - CH. KLEMM, o. c., s. 15.
50. S. VAN HOOGSTRAETEN, Wprowadzenie do wyższej
szkoły malarstwa, 1678. Tłum. J. Białostocki [W:] Teo-
retycy, historiografowie i artyści o sztuce 1600-1700.
Wybrał i opracował J. Białostocki, red. M. Poprzęcka, A.
Ziemba, Warszawa 1994, s. 252.
51. Kuntsverstdndiger Discours von der edlen Mahlerey.
[W:] A. BOSSE, Der Radier- und Etzkunst..., Nurnberg
1652, s. 139.
306