DOI issue:
Nr. 2
DOI article:Wagner, Arkadiusz: Figuralna snycerka ołtarzowa Krzysztofa Perwangera w diecezji warmińskiej
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.49349#0248
238
Arkadiusz Wagner
6. Krzysztof Perwanger, św. Wojciech,
figura z ołtarza głównego kolegiaty
w Dobrym Mieście, 1 747
kapituły co do ostatecznej formy retabulum, projekt wykorzystał bp. Adam Stanisław Gra-
bowski do kościoła kolegiackiego. Prace nad wznoszeniem ołtarza rozpoczęto w 1745 r.,
zakończono w 1747 r., zaś konsekracji dokonał Grabowski 24 marca 1748 r.23
Ołtarz ten, mający charakterystyczną, przestrzenną konstrukcję o wysmukłych propor-
cjach, zdobiony jest przez pełnoplastyczne figury śś. Wojciecha i Stanisława, dwóch anio-
łów oraz główkę anielską i głowę św. Jana Chrzciciela na misie. Rzeźby te, wbrew opinii
o ich włoskim autorstwie a przynajmniej niepewności co do perwangerowskiego wyko-
nawstwa, zasługują na miano sztandarowych dzieł w jego twórczości. Sąbowiem kreacja-
mi, w których najpełniej wcielają się opisane na przykładzie ołtarzy z Elbląga i Ornety -
artystyczne założenia rzeźbiarza w odniesieniu do typu przedstawieniowego figur, ich
rzeźbiarskiej formy, jak również poziomu wykonawstwa.
Statuy świętych biskupów umieszczono po obu stronach nastawy, na wolutach zwień-
czających bramki. Woluty powiązano z figurami na zasadzie siedziska. Rzeźby wykonano
z drewna, prawdopodobnie lipowego, mają ok. 1,80 wysokości. Części anatomiczne po-
kryto polichromią, resztę zaś pozłocono i posrebrzono.
Znajdująca się po północnej stronie nastawy siedząca figura św. Wojciecha w liturgicz-
nym stroju biskupim ma spokojną i zwartą formę o płynnej linii konturów (il. 6). Dolną
część rzeźby skierowano wyraźnie na zewnątrz kompozycji, górną natomiast, o lżejszej
i bardziej plastycznej bryle, ku wnętrzu nawy. Nogi, całkowicie okryte draperiami sutanny,
23 Donoszą o tym archiwalia. I tak, 21 września 1745 r. wypłacono 200 florenów zadatków na budowę ołtarza. W 1746
r. zapłacono 328 fl. za wykonanie obrazu głównego, natomiast w grudniu 1747 r. 1000 fl. za pozłotę nastawy, OBŁĄK,
op. cit., s. 52; KORDEK, op. cit., s. 132 i aneks I - s. 167-168. Niestety, nie są znane wydatki na prace rzeźbiarskie.
Arkadiusz Wagner
6. Krzysztof Perwanger, św. Wojciech,
figura z ołtarza głównego kolegiaty
w Dobrym Mieście, 1 747
kapituły co do ostatecznej formy retabulum, projekt wykorzystał bp. Adam Stanisław Gra-
bowski do kościoła kolegiackiego. Prace nad wznoszeniem ołtarza rozpoczęto w 1745 r.,
zakończono w 1747 r., zaś konsekracji dokonał Grabowski 24 marca 1748 r.23
Ołtarz ten, mający charakterystyczną, przestrzenną konstrukcję o wysmukłych propor-
cjach, zdobiony jest przez pełnoplastyczne figury śś. Wojciecha i Stanisława, dwóch anio-
łów oraz główkę anielską i głowę św. Jana Chrzciciela na misie. Rzeźby te, wbrew opinii
o ich włoskim autorstwie a przynajmniej niepewności co do perwangerowskiego wyko-
nawstwa, zasługują na miano sztandarowych dzieł w jego twórczości. Sąbowiem kreacja-
mi, w których najpełniej wcielają się opisane na przykładzie ołtarzy z Elbląga i Ornety -
artystyczne założenia rzeźbiarza w odniesieniu do typu przedstawieniowego figur, ich
rzeźbiarskiej formy, jak również poziomu wykonawstwa.
Statuy świętych biskupów umieszczono po obu stronach nastawy, na wolutach zwień-
czających bramki. Woluty powiązano z figurami na zasadzie siedziska. Rzeźby wykonano
z drewna, prawdopodobnie lipowego, mają ok. 1,80 wysokości. Części anatomiczne po-
kryto polichromią, resztę zaś pozłocono i posrebrzono.
Znajdująca się po północnej stronie nastawy siedząca figura św. Wojciecha w liturgicz-
nym stroju biskupim ma spokojną i zwartą formę o płynnej linii konturów (il. 6). Dolną
część rzeźby skierowano wyraźnie na zewnątrz kompozycji, górną natomiast, o lżejszej
i bardziej plastycznej bryle, ku wnętrzu nawy. Nogi, całkowicie okryte draperiami sutanny,
23 Donoszą o tym archiwalia. I tak, 21 września 1745 r. wypłacono 200 florenów zadatków na budowę ołtarza. W 1746
r. zapłacono 328 fl. za wykonanie obrazu głównego, natomiast w grudniu 1747 r. 1000 fl. za pozłotę nastawy, OBŁĄK,
op. cit., s. 52; KORDEK, op. cit., s. 132 i aneks I - s. 167-168. Niestety, nie są znane wydatki na prace rzeźbiarskie.