DOI issue:
Nr. 3-4
DOI article:Floryan, Margrethe: Thorvaldsen sẃród Słowian: rosyjscy i polscy zleceniodawcy w Rzymie
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.49349#0540
526
Margrethe Floryan
2000 r. Muzeum Thorvaldsena nieomalże nabyło piękną marmurową wersję popiersia
hrabiego Nikołaja Diemidowa (wykonaną ok. r. 1816)4. Innym przykładem jest popiersie
hrabiego Artura Potockiego, które zakupiono w 1991 r. do Museum of Art w Toledo
(USA). Model oryginalny znajduje się w zbiorach Muzeum Thorvaldsena, a wersja mar-
murowa w kaplicy Potockich, w katedrze na Wawelu.
Wspomnieć należy także, że w Muzeum Thorvaldsena brakuje rzeźby Marii Szyma-
nowskiej (z r. 1825, obecnie Muzeum Narodowe, Kraków) i popiersia hrabiego Nikołaja
Demidova (Ermitaż, Petersburg). Należy zaznaczyć, że wykonanie części tego zamówie-
nia Thorvaldsen powierzył Józefowi Jakubowi Tatarkiewiczowi, polskiemu rzeźbiarzowi
zatrudnionemu w jednej z jego rzymskich pracowni.
W 2001 r. Muzeum Thorvaldsena zorganizowało wystawę Thorvaldsen wśród Słowian
(30 stycznia - 2 wrzesienia). Po raz pierwszy skupiono uwagę na kontaktach Thorvald
sena z Polską i Rosją. Ze względu na ówczesną sytuację polityczną Europy temat ten,
niesie ze sobą skomplikowaną problematykę, która pozwala w nieco innym świetle zoba-
czyć na podróże Thorvaldsena z Kopenhagi do Rzymu.
Espozycję Thorvaldsen wśród Słowian podzielono na trzy części: 1) tło historyczno-
geograficzne 2) rosyjskie zamówienia Thorvaldsena i przykłady prac jego rosyjskich ko-
legów 3) Thorvaldsen i jego polskie powiązania. Część eksponatów (wszystkie należą do
Muzeum Thorvaldsena) pokazano po raz pierwszy. Wystawie towarzyszył katalog w kilku
językach: duńskim, angielskim, polskim i rosyjskim. Wydrukowano plakat z fragmentem
pomnika konnego księcia Poniatowskiego. Zagadnienia, które prezentowała ekspozycja
zostały omówione w moim artykule, który ukazał się biuletynie Muzeum Thorvaldsena5.
Problematykę związaną z rosyjskimi zleceniodawcami Thorvaldsena poruszano na skan-
dynawsko-rosyjskiej sesji, zorganizowanej przez Muzeum Sztuk Pięknych im.Puszkina w
Moskwie w 2001 r.
Wystawa Thorvaldsen wśród Słowian, dzięki nowym źródłom pisanym pochodzącym
między innymi z rosyjskich archiwów, uzupełniła naszą wiedzę. Stworzyła również oka-
zję do pokazania eksponatów, które przez dziesiątki lat schowane były w magazynach.
W pracach dotyczących Thorvaldsena tradycyjnie poświęca się dużo uwagi posągowi
Jazona (1802-1803). Jazon ze złotym runem jest też tym dziełem w dorobku artysty, które
najlepiej można określić mianem „zmiany paradygmatu" lub „przełomu", pojęciami tak
często używanymi przez historyków sztuki. To, że zachwycony angielski znawca i kolek-
cjoner sztuki, Thomas Hope, zamawiając posąg Jazona w marmurze umożliwił Thorvald-
senowi pozostanie w Rzymie, brzmi nie tylko jak doskonała anegdota historyczna, lecz
każe zastanowić się także czy kariera Thorvaldsena miałaby skalę europejską, gdyby na-
dal musiał posługiwać się kopenhaskim adresem?
Ważnymi zleceniodawcami Thorvaldsena, po jego rodakach i Thomasie Hope, były
rosyjskie rody szlacheckie. Od czasów Piotra Wielkiego kulturalne centrum Rosji skupia-
ło się wokół petersburskiego dworu, a sam Petersburg był pod każdym względem „oknem
na Zachód". Portret miał wówczas wysokie notowania, ale Rosjanie bardziej interesowali
się posągami o tematyce mitologicznej, przemawiały bowiem takim samym językiem, jak
neoklasycystyczna architektura ogrodów i pałaców Petersburga i okolic. W większości
4 Archiwum Muzeum Thorvaldsena, sprawa nr 5, 2000. Popiersie zostało nabyte przez włoskiego handlarza sztuki.
Poza tym thorvaldsenovski portret hrabiego Diemidowa zobaczyć można w Ermitażu oraz w muzeach w Pietrozawod-
sku i Niżnym Tagilu.
5 M. FLORYAN, Thorvaldsen blant slavere, [w:] Meddelelserfra Thorvaldsens Museum, 2001, ss. 154-178. Niniejszy
artykuł jest jego wersją, wzbogaconą jednak o nowe fakty.
Margrethe Floryan
2000 r. Muzeum Thorvaldsena nieomalże nabyło piękną marmurową wersję popiersia
hrabiego Nikołaja Diemidowa (wykonaną ok. r. 1816)4. Innym przykładem jest popiersie
hrabiego Artura Potockiego, które zakupiono w 1991 r. do Museum of Art w Toledo
(USA). Model oryginalny znajduje się w zbiorach Muzeum Thorvaldsena, a wersja mar-
murowa w kaplicy Potockich, w katedrze na Wawelu.
Wspomnieć należy także, że w Muzeum Thorvaldsena brakuje rzeźby Marii Szyma-
nowskiej (z r. 1825, obecnie Muzeum Narodowe, Kraków) i popiersia hrabiego Nikołaja
Demidova (Ermitaż, Petersburg). Należy zaznaczyć, że wykonanie części tego zamówie-
nia Thorvaldsen powierzył Józefowi Jakubowi Tatarkiewiczowi, polskiemu rzeźbiarzowi
zatrudnionemu w jednej z jego rzymskich pracowni.
W 2001 r. Muzeum Thorvaldsena zorganizowało wystawę Thorvaldsen wśród Słowian
(30 stycznia - 2 wrzesienia). Po raz pierwszy skupiono uwagę na kontaktach Thorvald
sena z Polską i Rosją. Ze względu na ówczesną sytuację polityczną Europy temat ten,
niesie ze sobą skomplikowaną problematykę, która pozwala w nieco innym świetle zoba-
czyć na podróże Thorvaldsena z Kopenhagi do Rzymu.
Espozycję Thorvaldsen wśród Słowian podzielono na trzy części: 1) tło historyczno-
geograficzne 2) rosyjskie zamówienia Thorvaldsena i przykłady prac jego rosyjskich ko-
legów 3) Thorvaldsen i jego polskie powiązania. Część eksponatów (wszystkie należą do
Muzeum Thorvaldsena) pokazano po raz pierwszy. Wystawie towarzyszył katalog w kilku
językach: duńskim, angielskim, polskim i rosyjskim. Wydrukowano plakat z fragmentem
pomnika konnego księcia Poniatowskiego. Zagadnienia, które prezentowała ekspozycja
zostały omówione w moim artykule, który ukazał się biuletynie Muzeum Thorvaldsena5.
Problematykę związaną z rosyjskimi zleceniodawcami Thorvaldsena poruszano na skan-
dynawsko-rosyjskiej sesji, zorganizowanej przez Muzeum Sztuk Pięknych im.Puszkina w
Moskwie w 2001 r.
Wystawa Thorvaldsen wśród Słowian, dzięki nowym źródłom pisanym pochodzącym
między innymi z rosyjskich archiwów, uzupełniła naszą wiedzę. Stworzyła również oka-
zję do pokazania eksponatów, które przez dziesiątki lat schowane były w magazynach.
W pracach dotyczących Thorvaldsena tradycyjnie poświęca się dużo uwagi posągowi
Jazona (1802-1803). Jazon ze złotym runem jest też tym dziełem w dorobku artysty, które
najlepiej można określić mianem „zmiany paradygmatu" lub „przełomu", pojęciami tak
często używanymi przez historyków sztuki. To, że zachwycony angielski znawca i kolek-
cjoner sztuki, Thomas Hope, zamawiając posąg Jazona w marmurze umożliwił Thorvald-
senowi pozostanie w Rzymie, brzmi nie tylko jak doskonała anegdota historyczna, lecz
każe zastanowić się także czy kariera Thorvaldsena miałaby skalę europejską, gdyby na-
dal musiał posługiwać się kopenhaskim adresem?
Ważnymi zleceniodawcami Thorvaldsena, po jego rodakach i Thomasie Hope, były
rosyjskie rody szlacheckie. Od czasów Piotra Wielkiego kulturalne centrum Rosji skupia-
ło się wokół petersburskiego dworu, a sam Petersburg był pod każdym względem „oknem
na Zachód". Portret miał wówczas wysokie notowania, ale Rosjanie bardziej interesowali
się posągami o tematyce mitologicznej, przemawiały bowiem takim samym językiem, jak
neoklasycystyczna architektura ogrodów i pałaców Petersburga i okolic. W większości
4 Archiwum Muzeum Thorvaldsena, sprawa nr 5, 2000. Popiersie zostało nabyte przez włoskiego handlarza sztuki.
Poza tym thorvaldsenovski portret hrabiego Diemidowa zobaczyć można w Ermitażu oraz w muzeach w Pietrozawod-
sku i Niżnym Tagilu.
5 M. FLORYAN, Thorvaldsen blant slavere, [w:] Meddelelserfra Thorvaldsens Museum, 2001, ss. 154-178. Niniejszy
artykuł jest jego wersją, wzbogaconą jednak o nowe fakty.