Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (70.2008)

435

JOANNA SZCZEPIŃSKA-TRAMER
Paryż

Dć/tAtow/cz o /tt<rt/r/r.sJrt'/Y ntJ^r/ćtnJz^ttn
XV WtY^M*

^ ^ *7"ystawa malarstwa niderlandzkiego XV i 1. połowy XVI w. urządzona w Bruges
\/\ / w 1902 r. była drugą tej miary ekspozycją po przełomowej wystawie Obrazów
Y Y &W726/ s*zAo{y mtfgr/at? JzÆtY/ pokazanej w tymże Bruges w roku 1867 ^. Jej plon
naukowy, podobnie jak poprzedniej wystawy, wydaje się znaczny. Jej wzorowy katalog
krytyczny autorstwa Georges Hulin de Loo, liczący 413 pozycji, bez ilustracji, lecz z krót-
kimi opisami wszystkich wystawionych dzieł, opatrzono obszernym naukowym wstępem
pióra tegoż autora-; wstęp ten ukazał się również jako osobna publikacja^. W bezpośred-
nim związku z wystawą pozostaje artykuł Maxa Friedländera „Die Brugger Ausstellung
altniederländischer Kunst"^ z 1903 r. Zapewne nie pozostała ona bez wpływu na podsta-
wową prace Maxa Dvoraka, Day RäZya/ <7gr XaayZ <7ar ßratDr Rm DycA (pierwodruk
w 1903)^, podobnie jak na tegoż autora MatVarwarAua <7pr atEJer/aaJAcńaa zWa/arA Jas*
ÆaaAATV Ja/trńaaAarZ, München, 1903, oraz na szereg innych opracowań, składających
się na wyraźne zagęszczenie, na przestrzeni lat 1903-1908, tytułów dotyczących malar-
stwa niderlandzkiego tego okresu^. Artykuł Józefa Pankiewicza, „Wczesne malarstwo
* Tekst stanowi rozszerzoną i przygotowaną do publikacji wersję referatu wygłoszonego przeze mnie na sesji Stowarzy-
szenia Historyków Sztuki w Toruniu, w 1965 r. O iłe wiem, od ponad czterdziestu łat, które upłynęły od czasu jego
opracowania, nikt nigdy nie podjął przedstawionego przeze mnie wówczas tematu. Tekst jest archiwalny, bez aktualiza-
cji, bez zmian, bez poprawek. Jednak nigdzie wcześniej nie publikowany.
' Cata/ogao. Tah/oaox & /ancm/mo EcoE nAr/am/atm oxpoAs* à Erago^ Jam /a GranJo 5a//o Je^ 7/a/Ew ÓTpfćwóm
7567. Była to wystawa urządzona staraniem Gildii sw. Tomasza i sw. Łukasza w Bruges, w naukowym opracowaniu Jamesa
Weale. (zob. Suzanne SULZBERGER, Ta ró/mM/tat/on Jas* Er;m;'t;ó7Ó02-7M7, Bruxelles, 1961, s. 8,137,158).
- Eragg.s 7902. Expo.s;'f;'oa Jo tah/oaMx Jo.s* X/V^, YU ot YVf x/oc/ox. Cata/ogao c/i't;'<p;<?. ErocoJo J';mo
mtroJact/on /'/Jont/to & corta/n^ maftro^ anonymo^, par Georges HULIN DE LOO. Gand 1902.
^ Georges HULIN DE LOO, ZU /'/Jont/to Jo^ corta/m A/aftro.s' Anonymo.s'... /Extra;/ Ja Cata/ogno Cr;t;'^ao & /'Expo-
^/t;'on & Tirage, 7902), Gand, 1902.
4 w Eoportor/hm Jar EMn^twA^emc/za/t, Berlin, 1903, i wyd. osobno pt. Dm Eräggor Ee/EaM^te/Ang, Berlin, 1903.
^ w .76. Jor E:m.s't7;'.stor;'.sxEoa Ea/nw/aagoa Jo.s* a Oar/;. EarsarAatrsas'. Wyd. książkowe München, 1925.
6 Z ważniejszych publikacji należy tu wymienić: pracę Fortunata von SCHUBERT-SOLDERN o rozwoju pejzażu: Km
Tan Hm Eyck 0E ZZmro/ąwm.s' Eo^cE, Strasburg , 1903; dwa wydane w tych latach zarysy dziejów wczesnoniderlandz-
kiego malarstwa: Karl VOLL, Gasr/Jc/Jo Jer a/ta/e Jer/Ja JAcAen AZa/ere/, 1906, i Franz DULBERG, fr;';'/?/?o//JaJer;
t. I-IV, Haarlem, 1903-1906, a może także i wydany w 1907 r. tom Z/Ato/re Je / 'Art pod red. André MICHEL'a, zawie-
rający rozdziały dotyczące malarstwa niderlandzkiego w opracowaniu M. L. FOURCAUD; podstawową pracę Willia-
ma COHEN'a o Quentin Matsysie, Bonn 1904; BODENHAUSENA GerarJ Daw'J, München, 1905, James WEALE,
TZnhert anJ Jo/m wm Eyck, London, 1908, Henri HYMANS, Ley Kzn Eyc7, 1907, Arnold GOFFIN, EE/erry EoaA,
Paris-Bruxelles 1908, Karl VOLL, AZem/mg, Stuttgart, 1909, i in.