DOI Heft:
Nr. 1-2
DOI Artikel:Jurkowlaniec, Tadeusz: Strusie jaja w Prusach: z badań nad średniowieczną ikonografią maryjną =
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.35030#0024
18
TADEUSZ JURKOWLANIEC
73. CAe/^mo, Aosu/ó/ ^<2/1
pw. U7uuAowz/ęcm 77 A/urii.
Zwowi/T /^P/. 7mb A/Y'b/wMm
73*774#, TAwzmw/ 77923?;
Pióro strusiowe podobne jest do pióra czapli i jastrzębia. Gdy zostawia jaja swoje
na ziemi, tyje może w piasku zagrzejesz? Zapomina, że je noga podeptać może,
albo zwierz polny zetrzeć. Twardy się okazuje względem dzieci swoich, jakby nie
jego były; próżno pracował, gdyż żadna bojaźń nie przymuszała. Bo mu Bóg odjął
mądrość i nie dał rozumu. Gdy czas przyjdzie, skrzydła ku górze podnosi, śmieje
się z konia i jeźdźca jego.
Pinna strutionum similis est pinnis herodii et accipitris / quando derelinquit in terra
ova sua tu fbrsitan in pulvere calefacis ea / obliviscitur quod pes conculcet ea aut
bestiae agri conterant / duratur ad filios suos quasi non sint sui frustra laboravit
nullo timore cogente / privavit enim eam Deus sapientia nec dedit illi intellegen-
tiam / um tempus fuerit in altum alas erigit deridet equitem et ascensorem eius.
Stąd też zapewne przekonanie Izydora z Sewilli, że struś „zaniedbuje wysiadywanie
swoich jaj, a jego pisklęta wykluwają się tylko dzięki ciepłu piasku"^. Więcej infonnacji
na temat omawianego endemitu notuje Tuz/o/ogns' i zależne od niego bestiariusze, a mia-
nowicie - cytuję ze skrótami - „Struś ma wprawdzie skrzydła, łecz nie lata jak inne ptaki.
Jego stopy są podobne do kopyt wielbłądów. Gdy nadchodzi pora złożenia jaj, struś spo-
gląda ku niebu i wypatruje gwiazdy Wirgili [konstelacji Plejad], która wschodzi w lecie,
w okresie upałów, gdy rozpoczynają się żniwa [bądź sianokosy], mniej więcej w miesiącu
czerwcu. Gdy struś dostrzeże na firmamencie Plejady, wykopuje dołek, w którym składa
^ Struthio Graeco nomine dicitur, quod animal in similitudine avis pinnas habere videtur; tamen de terra altius non
elevatur. Ova sua fovere neglegit; sed proiecta tantummodo fotu puheris animantur. - TĄ^o/og/urn??? b'bn TT Liber
XII. VII. De <w/bM.s [20] - cyt. wg: TsiAA 77/spa/enyA DpAcop/ D/p^o/ogMrMW .swe Dr/g/nn^ b'br/ TT, recognovit brevi-
que adnotatione critica instrvxit W[allace] M[artin] LINDSAY, Oxford, 1911 <http://treespace.virgin.net/angus.graham/
Isidor.htm >; tłumaczenie wg - TTz/o/ogi / Am/A/m ..jak przyp. 16, s. 67 (XXVIII). Zob. też: Barbara SZCZEPANO-
WICZ, Andrzej MROZEK, 4Ars znrewp/ b/b///7?yeb. /Ae/sce w /b'bb/ / synrbobAu, Kraków 2007, s. 116-119.
TADEUSZ JURKOWLANIEC
73. CAe/^mo, Aosu/ó/ ^<2/1
pw. U7uuAowz/ęcm 77 A/urii.
Zwowi/T /^P/. 7mb A/Y'b/wMm
73*774#, TAwzmw/ 77923?;
Pióro strusiowe podobne jest do pióra czapli i jastrzębia. Gdy zostawia jaja swoje
na ziemi, tyje może w piasku zagrzejesz? Zapomina, że je noga podeptać może,
albo zwierz polny zetrzeć. Twardy się okazuje względem dzieci swoich, jakby nie
jego były; próżno pracował, gdyż żadna bojaźń nie przymuszała. Bo mu Bóg odjął
mądrość i nie dał rozumu. Gdy czas przyjdzie, skrzydła ku górze podnosi, śmieje
się z konia i jeźdźca jego.
Pinna strutionum similis est pinnis herodii et accipitris / quando derelinquit in terra
ova sua tu fbrsitan in pulvere calefacis ea / obliviscitur quod pes conculcet ea aut
bestiae agri conterant / duratur ad filios suos quasi non sint sui frustra laboravit
nullo timore cogente / privavit enim eam Deus sapientia nec dedit illi intellegen-
tiam / um tempus fuerit in altum alas erigit deridet equitem et ascensorem eius.
Stąd też zapewne przekonanie Izydora z Sewilli, że struś „zaniedbuje wysiadywanie
swoich jaj, a jego pisklęta wykluwają się tylko dzięki ciepłu piasku"^. Więcej infonnacji
na temat omawianego endemitu notuje Tuz/o/ogns' i zależne od niego bestiariusze, a mia-
nowicie - cytuję ze skrótami - „Struś ma wprawdzie skrzydła, łecz nie lata jak inne ptaki.
Jego stopy są podobne do kopyt wielbłądów. Gdy nadchodzi pora złożenia jaj, struś spo-
gląda ku niebu i wypatruje gwiazdy Wirgili [konstelacji Plejad], która wschodzi w lecie,
w okresie upałów, gdy rozpoczynają się żniwa [bądź sianokosy], mniej więcej w miesiącu
czerwcu. Gdy struś dostrzeże na firmamencie Plejady, wykopuje dołek, w którym składa
^ Struthio Graeco nomine dicitur, quod animal in similitudine avis pinnas habere videtur; tamen de terra altius non
elevatur. Ova sua fovere neglegit; sed proiecta tantummodo fotu puheris animantur. - TĄ^o/og/urn??? b'bn TT Liber
XII. VII. De <w/bM.s [20] - cyt. wg: TsiAA 77/spa/enyA DpAcop/ D/p^o/ogMrMW .swe Dr/g/nn^ b'br/ TT, recognovit brevi-
que adnotatione critica instrvxit W[allace] M[artin] LINDSAY, Oxford, 1911 <http://treespace.virgin.net/angus.graham/
Isidor.htm >; tłumaczenie wg - TTz/o/ogi / Am/A/m ..jak przyp. 16, s. 67 (XXVIII). Zob. też: Barbara SZCZEPANO-
WICZ, Andrzej MROZEK, 4Ars znrewp/ b/b///7?yeb. /Ae/sce w /b'bb/ / synrbobAu, Kraków 2007, s. 116-119.