DOI Heft:
Nr. 1-2
DOI Artikel:Skibiński, Franciszek: Warsztat Willema van den Blocke w świetle akt gdańskiego cechu murarzy, kamieniarzy i rzeźbiarzy
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.34904#0091
85
FRANCISZEK SKIBIŃSKI
Torań, ć/atwer^ytet MAo/a/a ^ojpgrazła
HY/7*.sr/r7/ IE7/c/77c/ v<://7 r/077 A/ocCo
w .św/o//o g/C/ gJun^łfegu coc At/ //////Y/rzp,
AY//7?/^/7/Y//'zy 7 rzeźń/ńmzy*
^ ^ "7" 1584 r. pochodzący z Mechelen w Brabancji Willem van den Blocke, rzeź-
\/\ / biarz wsławiony już dziełami wykonanymi dla księcia Jerzego Fryderyka
Y Y Hohenzollerna i króla Stefana Batorego, osiadł w Gdańsku, by przynajmniej
przez kołejne kilkanaście lat prowadzić tam swój warsztat. W bogatej literaturze przed-
miotu przyjęta została teza o jego niezależności od miejscowej struktury cechowej, najdo-
bitniej wyrażona w artykule Lecha Krzyżanowskiego, skądinąd bardzo istotnym dla badań
nad twórczością artystyh Ani Krzyżanowski, ani późniejsi badacze nie zwrócili jednak
należytej uwagi na publikowany już wcześniej materiał archiwalny, sugerujący, iż Willem
miał jednak związki z organizacją cechowąC Ocalałe szczęśliwie w znacznej mierze akta
gdańskiego cechu murarzy, kamieniarzy i rzeźbiarzy (Gewerk der Maurer, Stein- und Bil-
dhauer), znajdujące się dziś w zbiorach Archiwum Państwowego w Gdańsku, zawierają
liczne informacje, które nie tylko rzucają nowe światło na charakter kontaktów mistrza
Willema z tym stowarzyszeniem, ale i pozwalają poznać wielkość oraz kształt jego pra-
cowni, a także nazwiska zatrudnionych w niej czeladników i uczniówh
Najwcześniejszym źródłem świadczącym o początkach obecności Willema van den
Blocke w Gdańsku jest znana, opublikowana w całości przez Franciszka Krzysiaka supli-
ka artysty z 18 czerwca 1584 r., skierowana do Rady Miasta^. Choć niezwykle istotna
dla studiów nad działalnością rzeźbiarza, nie mówi ona nic o stosunku Willema do ce-
chu, toteż jej cennym uzupełnieniem jest notatka z 8 łipca tego roku, zawarta w aktach
" Chciałbym serdecznie podziękować dr hab. Jackowi Tyłickiemu za cenne uwagi oraz pomoc w pracy z materiałem
źródłowym.
' Lech KRZYŻANOWSKI, „Płastyka nagrobna Wilhelma van den Blocke", P/a/g/jY? WAtorń* óztał/, R.1958, nr 3-4,
s. 277-278.
' Najważniejsze w tym kontekście są materiały dotyczące nauki syna Willema, Abrahama van den Blocke, które opubli-
kował Alfred MUTTRAY, „Der Hochaltar in der Sankt-Johanniskirche zu Danzig", Zg/AcAr///' 0Y.s/prg77?AgAg/?
Gg.ycA/'cAAvgrgÓM, Heft 62 (1922), s. 58-72.
^ Zasadnicze źródło, dokumentujące zagadnienie, stanowią księgi dłużnicze - Archiwum Państwowe w Gdańsku (dalej
APG), sygn. 300, C/2051, 2052, 2053 oraz spisy dochodów cechu (APG 300, C/2057, 2058, 2059) od roku 1584 do
początku XVII w., okazjonalnie również inne dokumenty cechowe (APG 300, C/2093, 2095). Numery stron w tych
aktach cytowane będą tu dalej według nowej paginacji, za wyjątkiem APG 300, C/2053.
^ Franciszek KRZYSIAK, „Supliki Hansa Kramera i Willema van den Blocke do Rady Miasta w Gdańsku", Porta
Zarga, t. 6, 1999, s. 65-66.
FRANCISZEK SKIBIŃSKI
Torań, ć/atwer^ytet MAo/a/a ^ojpgrazła
HY/7*.sr/r7/ IE7/c/77c/ v<://7 r/077 A/ocCo
w .św/o//o g/C/ gJun^łfegu coc At/ //////Y/rzp,
AY//7?/^/7/Y//'zy 7 rzeźń/ńmzy*
^ ^ "7" 1584 r. pochodzący z Mechelen w Brabancji Willem van den Blocke, rzeź-
\/\ / biarz wsławiony już dziełami wykonanymi dla księcia Jerzego Fryderyka
Y Y Hohenzollerna i króla Stefana Batorego, osiadł w Gdańsku, by przynajmniej
przez kołejne kilkanaście lat prowadzić tam swój warsztat. W bogatej literaturze przed-
miotu przyjęta została teza o jego niezależności od miejscowej struktury cechowej, najdo-
bitniej wyrażona w artykule Lecha Krzyżanowskiego, skądinąd bardzo istotnym dla badań
nad twórczością artystyh Ani Krzyżanowski, ani późniejsi badacze nie zwrócili jednak
należytej uwagi na publikowany już wcześniej materiał archiwalny, sugerujący, iż Willem
miał jednak związki z organizacją cechowąC Ocalałe szczęśliwie w znacznej mierze akta
gdańskiego cechu murarzy, kamieniarzy i rzeźbiarzy (Gewerk der Maurer, Stein- und Bil-
dhauer), znajdujące się dziś w zbiorach Archiwum Państwowego w Gdańsku, zawierają
liczne informacje, które nie tylko rzucają nowe światło na charakter kontaktów mistrza
Willema z tym stowarzyszeniem, ale i pozwalają poznać wielkość oraz kształt jego pra-
cowni, a także nazwiska zatrudnionych w niej czeladników i uczniówh
Najwcześniejszym źródłem świadczącym o początkach obecności Willema van den
Blocke w Gdańsku jest znana, opublikowana w całości przez Franciszka Krzysiaka supli-
ka artysty z 18 czerwca 1584 r., skierowana do Rady Miasta^. Choć niezwykle istotna
dla studiów nad działalnością rzeźbiarza, nie mówi ona nic o stosunku Willema do ce-
chu, toteż jej cennym uzupełnieniem jest notatka z 8 łipca tego roku, zawarta w aktach
" Chciałbym serdecznie podziękować dr hab. Jackowi Tyłickiemu za cenne uwagi oraz pomoc w pracy z materiałem
źródłowym.
' Lech KRZYŻANOWSKI, „Płastyka nagrobna Wilhelma van den Blocke", P/a/g/jY? WAtorń* óztał/, R.1958, nr 3-4,
s. 277-278.
' Najważniejsze w tym kontekście są materiały dotyczące nauki syna Willema, Abrahama van den Blocke, które opubli-
kował Alfred MUTTRAY, „Der Hochaltar in der Sankt-Johanniskirche zu Danzig", Zg/AcAr///' 0Y.s/prg77?AgAg/?
Gg.ycA/'cAAvgrgÓM, Heft 62 (1922), s. 58-72.
^ Zasadnicze źródło, dokumentujące zagadnienie, stanowią księgi dłużnicze - Archiwum Państwowe w Gdańsku (dalej
APG), sygn. 300, C/2051, 2052, 2053 oraz spisy dochodów cechu (APG 300, C/2057, 2058, 2059) od roku 1584 do
początku XVII w., okazjonalnie również inne dokumenty cechowe (APG 300, C/2093, 2095). Numery stron w tych
aktach cytowane będą tu dalej według nowej paginacji, za wyjątkiem APG 300, C/2053.
^ Franciszek KRZYSIAK, „Supliki Hansa Kramera i Willema van den Blocke do Rady Miasta w Gdańsku", Porta
Zarga, t. 6, 1999, s. 65-66.