DOI issue:
Nr. 3
DOI article:Listy do Redakcji
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.71007#0574
564
Listy do Redakcji
7. Józef Wahl, Porwanie Stanisława Augusta przez konfederatów, 1 771 (?),
Gabinet Rycin BUW
swą opowieść następująco: A peine le Roi etoit-il a deux cent pas de 1'hotel de Son Oncle
situe dans la rue de Capucins, et parvenu entre ceux de I'Eveque de Cracovie et du feu
Grand General de la Couronne Branicki que ceux qui precedoient le Carosse, en furent
separes par plusieurs hommes a cheval sortis de la petite rue des Chevres qu'ils prirent
pour une patrouille Cosaque [...]. Le roi sortit par l'autre portiere et crut pouvoir se
refugier dans I'hotel de son Oncle. Mais II en trouva deja la porte fermće. Les assassins
coururent apres luf.
Pierwsze cytowane zdanie monarchy w języku francuskim, otwierające jego sprawoz-
danie, zawiera czas zaprzeszły stosowany do wyrażania czynności uprzednich w planie
przeszłości. Wskazuje to wyraźnie, że wizyta króla u Czartoryskiego była faktem wcze-
śniejszym niż samo porwanie. Potwierdzają tę wersję również inne relacje z epoki, choć-
by na przykład Opisanie zasadzek na Króla Jegomości, którego autor wspominał: „Gdy
tedy po nawiedzeniu Xsiążęcia Jmci Kanclerza Litewskiego, w szczupłej, jako się rze-
kło, liczbie dworu swojego, między dziewiątą i dziesiątą godziną wieczorną powracał do
siebie ulicą Miodową, albo jak drudzy nazywają Kapucyńską, wypadło niespodzianie
z zasadzek 40 konnych ludzi"8. Kolejnym argumentem jest późna pora (między godziną
7 STANISLAS AUGUSTE, Memoires, edites par Anna GRZEŚKOWIAK-KRWAWICZ..., s. 401.
8 [C. KARMAŃSKI], Opisanie Zasadzek na Króla Jegomości Dnia 3 Listopada Roku 1771 uczynionych, [Warszawa
1771], Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, rkps, sygn. 14191/1, k. 2.
Listy do Redakcji
7. Józef Wahl, Porwanie Stanisława Augusta przez konfederatów, 1 771 (?),
Gabinet Rycin BUW
swą opowieść następująco: A peine le Roi etoit-il a deux cent pas de 1'hotel de Son Oncle
situe dans la rue de Capucins, et parvenu entre ceux de I'Eveque de Cracovie et du feu
Grand General de la Couronne Branicki que ceux qui precedoient le Carosse, en furent
separes par plusieurs hommes a cheval sortis de la petite rue des Chevres qu'ils prirent
pour une patrouille Cosaque [...]. Le roi sortit par l'autre portiere et crut pouvoir se
refugier dans I'hotel de son Oncle. Mais II en trouva deja la porte fermće. Les assassins
coururent apres luf.
Pierwsze cytowane zdanie monarchy w języku francuskim, otwierające jego sprawoz-
danie, zawiera czas zaprzeszły stosowany do wyrażania czynności uprzednich w planie
przeszłości. Wskazuje to wyraźnie, że wizyta króla u Czartoryskiego była faktem wcze-
śniejszym niż samo porwanie. Potwierdzają tę wersję również inne relacje z epoki, choć-
by na przykład Opisanie zasadzek na Króla Jegomości, którego autor wspominał: „Gdy
tedy po nawiedzeniu Xsiążęcia Jmci Kanclerza Litewskiego, w szczupłej, jako się rze-
kło, liczbie dworu swojego, między dziewiątą i dziesiątą godziną wieczorną powracał do
siebie ulicą Miodową, albo jak drudzy nazywają Kapucyńską, wypadło niespodzianie
z zasadzek 40 konnych ludzi"8. Kolejnym argumentem jest późna pora (między godziną
7 STANISLAS AUGUSTE, Memoires, edites par Anna GRZEŚKOWIAK-KRWAWICZ..., s. 401.
8 [C. KARMAŃSKI], Opisanie Zasadzek na Króla Jegomości Dnia 3 Listopada Roku 1771 uczynionych, [Warszawa
1771], Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, rkps, sygn. 14191/1, k. 2.