Instytut Sztuki (Warschau) [Editor]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Editor]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Editor]: Biuletyn Historii Sztuki (77.2015)

746

Małgorzata Dąbrowska


1. Paul Durand-Ruel w swojej galerii, ok. 1910

równy talentowi plastycznemu wspieranych przez
niego artystów. Zaskakująca jest skala jego działal-
ności - w samym okresie pomiędzy 1891 a 1922 r.
paryski marszand zakupił prawie 12 000 prac, po-
nad tysiąc z nich stanowiły obrazy Moneta, 1500
zostało namalowanych przez Renoira, 800 przez
Pissarra, 400 przez Sisleya, Degasa i Mary Cassatt,
200 pochodziło ze spuścizny Maneta3.
Niepowtarzalną okazję do refleksji na temat
wkładu Durand-Ruela w rozwój sztuki nowoczesnej
stanowi ekspozycja mu dedykowana, przygotowana
we współpracy pomiędzy Musee d'Orsay i Reunion
des Musees nationaux, National Gallery of Art
w Londynie i Philadelphia Museum of Art, prezen-
towana kolejno w Paryżu, Londynie i Filadelfii.
Część londyńska obejmuje ponad osiemdziesiąt płó-
cien, fotografie i dokumenty, co sprawiło, że utrzy-
mana została równowaga pomiędzy prezentacją ob-
razów a stroną kronikarską, umiejscawiającą
działalność marszanda w realiach historycznych. Na
wystawie zgromadzono obiekty, które przeszły
przez ręce Durand-Ruela, zostały przez niego wpro-
wadzone do obiegu handlowego - gros z nich stano-

3 Informacja dla prasy na stronie National Gallery, http://
www.nationalgallery.org.uk/inventing-impressionism-
french-press-release (dostęp 12 VI 2015).

4 Paul Durand-Ruel wielokrotnie zmieniał miejsce za-

wi część kolekcji muzeów, które współpracowały
przy opracowaniu katalogu. Widz europejski miał
w ten sposób okazję poznać zbiory amerykańskie,
a amatorzy sztuki ze Stanów Zjednoczonych mogli
zapoznać się z rzadko dostępnymi dla nich zbiorami
londyńskimi czy paryskimi.
Ekspozycję otwiera odtworzony salon mieszkania
marszanda przy rue de Rome w Paryżu4 - miejsce
szczególne, w którym koncentrowało się życie ro-
dzinne i które stanowiło zarazem swoisty aneks dla
galerii. Aktywność zawodowa i sfera prywatna prze-
nikały się wzajemnie. Marszand sprowadzał bowiem
do swego apartamentu wybranych klientów, zdolnych
docenić prace artystów współczesnych, aktualnie
przez niego promowanych. Portrecista Renoir zajął w
tej przestrzeni poczesne miejsce, gdyż utrwalił rysy
wszystkich członków „dynastii Durand-Ruelów",
która zapanowała nad paryskim handlem sztuką -
synów Charlesa i Georgesa (wspólny portret, 1882),
Josepha (1882), córek Marie-Therese i Jeanne
(wspólny portret, 1882), a także samego ojca rodzi-
ny (późny wizerunek z 1910 r.). Wertykalne kompo-
zycje Taniec w mieście i Taniec na wsi (1883), dziś
mieszkania a także siedzibę swej galerii, aby znaleźć naj-
bardziej właściwą lokalizację, położoną w sercu miasta
w pobliżu miejsc w których osiedlali się jego potencjalni
klienci.