Instytut Sztuki (Warschau) [Hrsg.]; Państwowy Instytut Sztuki (bis 1959) [Hrsg.]; Stowarzyszenie Historyków Sztuki [Hrsg.]: Biuletyn Historii Sztuki (77.2015)

Recenzje

747


2. Wystawa Paul Durand Ruel. Le pari de 1'impressionnisme w Musee du Luxemburg w Paryżu,
fragment ekspozycji

w kolekcji Musee d'Orsay, stanowiły kolejne po-
twierdzenie talentu Renoira, podobnie jak inna ro-
dzajowa scena Dziewczyna z kotem (1888), którą
Durand-Ruel raz odkupił5, a potem nie chciał sprze-
dać przez całe życie mimo wielu składanych mu
atrakcyjnych finansowo propozycji. Artystę i jego
marszanda łączyły czterdziestoletnie więzy przyjaź-
ni. Prawie tak samo silna była relacja z Monetem,
który na zlecenie Duranda wykonał dekorację drzwi
do jego apartamentu. Znany z rzadkiej umiejętności
plastycznego przedstawiania kwiatów w sugestywny
sposób wypracował własną formułę pomiędzy fran-
cuskim malarstwem XVIII w., modnym japonizmem
a powietrznym lekkim malarstwem, które stało się
wizytówką artysty i odezwało się echem w innych
pracach zdobiących paryskie mieszkanie marszanda,
przedstawiających gladiole (1883), lilie (1883), aza-
lie (1883) i chryzantemy (1883).
Pozostałe części ekspozycji ukazują w porządku
chronologicznym etapy kariery Durand-Ruela i ewo-
lucję jego zainteresowań twórczych. Pierwszy trzon
tematyczny obejmuje prezentację prac Delacroix
i barbizończyków, określanych przez marszanda
mianem „pięknej szkoły z 1830 roku". Sprzedażą
ich prac zajmował się już ojciec Paula - Jean, jed-
nak to dopiero młody następca przejmując interesy
w 1865 r. zapewnił wspomnianym artystom miejsce
na rynku. Na oficjalnym Salonie dominowała orien-

5 Obraz został pierwotnie sprzedany w 1889 r., a następnie
odkupiony przez marszanda w 1891 r.

6 Sprzedażą obrazów barbizończyków zajmował się wcze-

tacja akademicka, co sprawiało, że pomimo wyso-
kiej jakości artystycznej obrazy Charlesa Daubi-
gny'ego, Theodore'a Rousseau czy Jean-Franęois
Milleta często były odrzucane. Chociaż tytuł wysta-
wy nawiązuje do zasług odniesionych przez Duran-
da na polu promocji impresjonizmu, jego reputacja
została zbudowana już kilka lat wcześniej na sukce-
sie finansowym i artystycznym, wynikającym z re-
gularnej sprzedaży prac artystów „pokolenia
1830"6. Młodemu entuzjaście ich sztuki udało się
z czasem stworzyć skuteczny system pozostający
w opozycji do tego, który opierał się o mecenat pań-
stwowy i instytucje powołane przez niego do życia.
Przedstawione na wystawie obrazy Corota, utrzyma-
ne w srebrzystoszarej tonacji, oraz śmiałe obrazy
Courbeta uzupełniają opis profilu działalności gale-
rii zanim w jej ofercie pojawili się impresjoniści.
Uwagę widza przykuwają pejzaże Theodore'a
Rousseau - Dolina Saint-Vincent (1830), Widok
z Mont-Blanc (1863-1867), krajobrazy namalowane
z użyciem „mistycznego" światła jak Stado owiec.
Światło księżyca (1856-1858) Jean-Franęois Milleta,
zainspirowane romantyczną literaturą7 Wnętrze klasz-
toru dominikańskiego w Madrycie (1831) autorstwa
Delacroix. Do Duranda bardzo silnie przemawiał
ekspresyjny styl wielkiego romantyka (Konie arab-
skie walczące w stajni, 1860), ale nie pozostawał on
też obojętny na dokonania Courbeta, podążające
śniej ojciec Paula Durand-Ruela.
7 Inspiracją była powieść Charlesa R. Mathurina Melmoth,
1'homme errant, wydana w 1820 r.