DOI issue:
Nr. 2
DOI article:Recenzje
DOI article:Lameński, Lechosław: Dorota Chudzicka, Od modernizmu w kierunku ekspresji narodowej tożsamo¬ci: Wokół koncepcji sztuki Stanisława Szukalskiego (1893-1987), Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata, Wydawnictwo Tako, Warszawa-Toruń 2015, ss. 257, il. 68, bibliografia
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.71008#0395
Recenzje
389
Ostatnie dwie fotografie to nigdy dotychczas nie-
reprodukowany przód i ujęcie z boku gipsowego mo-
delu pucharu za zwycięstwo w zawodach balonowych
Jamesa Gordon Genetta w 1936 r. w Warszawie, któ-
ry pojawił się na rynku antykwarycznym w momencie
pisania niniejszej recenzji, w maju 2016 r. (il. 8-9). To
na podstawie tego modelu za zgodą właścicielki po-
wstały dwa odlewy z brązu w 2002 i 2014 r. Pierwszy
z nich zakupiło do swoich zbiorów Muzeum Historii
Katowic, które udostępniło mi jego fotografię za-
mieszczoną następnie w książce Stach z Warty Szu-
kalski i Szczep Rogate Serce. Model gipsowy o wy-
miarach: 42 cm wysokości i 21,5 cm szerokości,
opatrzony sygnaturą artysty na muszli ślimaka: 1936
Szukalski VII, robi o wiele większe wrażenie na oglą-
dającym niż jego nie najlepszej jakości odlew w brą-
zie. Wierzę, że skoro tak delikatny model przetrwał
szczęśliwie osiemdziesiąt lat w całkiem dobrym sta-
nie (tylko kilka drobnych ubytków i pęknięć oraz ślad
po niezbyt fachowo przeprowadzonej reperacji), to
można mieć nadzieję, że ujrzymy jeszcze inne zagi-
nione gipsy, a także być może brązy Szukalskiego,
które pozwolą zweryfikować niektóre z informacji.
W końcu zaledwie dwa lata temu pojawiła się prze-
cież na polskim rynku antykwarycznym odlana w brą-
zie figura Mówca - orator sygnowana: Szukalski
1913 XI, podczas gdy jedyny znany mi do tej pory
egzemplarz tej samej rzeźby (ze zbiorów Muzeum
Górnośląskiego w Bytomiu) pochodzi z 1919 r.
Z całą pewnością artysta zasłużył na organizację
wystawy monograficznej z prawdziwego zdarzenia,
którą pragnie zorganizować - z tego co mi wiadomo
- Muzeum Narodowe w Krakowie we współpracy
z amerykańskimi spadkobiercami Szukalskiego. Być
może doczekamy się także powstania fabularyzowa-
nego filmu o nim dzięki wsparciu i pomocy finanso-
wej ze strony rodziny Leonarda Di Caprio. Ten zna-
ny i popularny aktor filmowy jako dziecko był
bowiem sąsiadem Stanisława Szukalskiego i wraz
z ojcem często odwiedzał pracownię polskiego rzeź-
biarza. Nic więc dziwnego, że gdy w 2000 r. w The
Laguna Art Museum w Laguna Beach, miejscowo-
ści położonej pomiędzy San Diego a Los Angeles,
miała miejsce duża retrospektywna wystawa dzieł
Szukalskiego Struggle. The Art of Stanislav Szukal-
ski, zorganizowana przez Glenna Braya i Lenę Zwa-
Ive, wspomagali ich (także finansowo) właśnie arty-
sta komiksowy George Di Caprio i jego syn
Leonardo, co zaowocowało m.in. opublikowaniem
efektownego, dobrze zredagowanego i bogato ilu-
strowanego katalogu.
Ale Glenn Bray i Lena Zwalve w dalszym ciągu
nie rezygnują z propagowania Szukalskiego i jego
twórczości na gruncie amerykańskim. W 2013 r. zor-
ganizowali bowiem kolejną wystawę artysty - Szu-
kalski: Drawings - w Begovich Gallery przy Cali-
fornia State University Fullerton.
Bez wątpienia potencjalni organizatorzy pierw-
szej wystawy monograficznej Stacha z Warty Szu-
kalskiego w Polsce, która powinna przywrócić sztu-
kę i poglądy tego niepokornego artysty szerokim
rzeszom rodaków, nie będą mogli przygotować jej
scenariusza bez uwzględnienia trafnych i dociekli-
wych ustaleń Doroty Chudzickiej. Ustaleń, zawar-
tych w jej wyjątkowo ciekawej i wartościowej książ-
ce, związanych z kształtowaniem się silnej
osobowości plastycznej Szukalskiego podczas jego
pobytu w Chicago w latach 1913-1923.
389
Ostatnie dwie fotografie to nigdy dotychczas nie-
reprodukowany przód i ujęcie z boku gipsowego mo-
delu pucharu za zwycięstwo w zawodach balonowych
Jamesa Gordon Genetta w 1936 r. w Warszawie, któ-
ry pojawił się na rynku antykwarycznym w momencie
pisania niniejszej recenzji, w maju 2016 r. (il. 8-9). To
na podstawie tego modelu za zgodą właścicielki po-
wstały dwa odlewy z brązu w 2002 i 2014 r. Pierwszy
z nich zakupiło do swoich zbiorów Muzeum Historii
Katowic, które udostępniło mi jego fotografię za-
mieszczoną następnie w książce Stach z Warty Szu-
kalski i Szczep Rogate Serce. Model gipsowy o wy-
miarach: 42 cm wysokości i 21,5 cm szerokości,
opatrzony sygnaturą artysty na muszli ślimaka: 1936
Szukalski VII, robi o wiele większe wrażenie na oglą-
dającym niż jego nie najlepszej jakości odlew w brą-
zie. Wierzę, że skoro tak delikatny model przetrwał
szczęśliwie osiemdziesiąt lat w całkiem dobrym sta-
nie (tylko kilka drobnych ubytków i pęknięć oraz ślad
po niezbyt fachowo przeprowadzonej reperacji), to
można mieć nadzieję, że ujrzymy jeszcze inne zagi-
nione gipsy, a także być może brązy Szukalskiego,
które pozwolą zweryfikować niektóre z informacji.
W końcu zaledwie dwa lata temu pojawiła się prze-
cież na polskim rynku antykwarycznym odlana w brą-
zie figura Mówca - orator sygnowana: Szukalski
1913 XI, podczas gdy jedyny znany mi do tej pory
egzemplarz tej samej rzeźby (ze zbiorów Muzeum
Górnośląskiego w Bytomiu) pochodzi z 1919 r.
Z całą pewnością artysta zasłużył na organizację
wystawy monograficznej z prawdziwego zdarzenia,
którą pragnie zorganizować - z tego co mi wiadomo
- Muzeum Narodowe w Krakowie we współpracy
z amerykańskimi spadkobiercami Szukalskiego. Być
może doczekamy się także powstania fabularyzowa-
nego filmu o nim dzięki wsparciu i pomocy finanso-
wej ze strony rodziny Leonarda Di Caprio. Ten zna-
ny i popularny aktor filmowy jako dziecko był
bowiem sąsiadem Stanisława Szukalskiego i wraz
z ojcem często odwiedzał pracownię polskiego rzeź-
biarza. Nic więc dziwnego, że gdy w 2000 r. w The
Laguna Art Museum w Laguna Beach, miejscowo-
ści położonej pomiędzy San Diego a Los Angeles,
miała miejsce duża retrospektywna wystawa dzieł
Szukalskiego Struggle. The Art of Stanislav Szukal-
ski, zorganizowana przez Glenna Braya i Lenę Zwa-
Ive, wspomagali ich (także finansowo) właśnie arty-
sta komiksowy George Di Caprio i jego syn
Leonardo, co zaowocowało m.in. opublikowaniem
efektownego, dobrze zredagowanego i bogato ilu-
strowanego katalogu.
Ale Glenn Bray i Lena Zwalve w dalszym ciągu
nie rezygnują z propagowania Szukalskiego i jego
twórczości na gruncie amerykańskim. W 2013 r. zor-
ganizowali bowiem kolejną wystawę artysty - Szu-
kalski: Drawings - w Begovich Gallery przy Cali-
fornia State University Fullerton.
Bez wątpienia potencjalni organizatorzy pierw-
szej wystawy monograficznej Stacha z Warty Szu-
kalskiego w Polsce, która powinna przywrócić sztu-
kę i poglądy tego niepokornego artysty szerokim
rzeszom rodaków, nie będą mogli przygotować jej
scenariusza bez uwzględnienia trafnych i dociekli-
wych ustaleń Doroty Chudzickiej. Ustaleń, zawar-
tych w jej wyjątkowo ciekawej i wartościowej książ-
ce, związanych z kształtowaniem się silnej
osobowości plastycznej Szukalskiego podczas jego
pobytu w Chicago w latach 1913-1923.