DOI Heft:
Nr. 4
DOI Artikel:Artykuły
DOI Artikel:Baliszewski, Mikołaj: Polski artysta w tempio del vero gusto: Uwagi do rzymskiej biografii Franciszka Smuglewicza
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.71009#0732
716
Mikołaj Baliszewski
6. Pompeo Batoni, Ofiara Ifigenii, 1740-1742, olej, płótno.
Edynburg, National Gallery of Scotland
prostoty" zachwycali się nią tak ówcześni teoretycy sztuki, jak i sami artyści38. Ze wzglę-
du na swe klasyczne piękno, jak też bliską ideom oświecenia treść fresk ze Stanza della
Segnatura był uznawany pod koniec XVIII w. za wzór artystycznej doskonałości. Choć
koncepcja tego typu alegorii wyrastała jeszcze z tradycji barokowej, Smuglewicz pod
względem ideowym i formalnym nawiązał wyraźnie do arcydzieła XVI-wiecznego malar-
stwa. Wolna adaptacja dzieła Urbinaty, hołd oddany nowemu królowi39, daje świetne wy-
obrażenie, w jaki sposób studiowanie dzieł Rafaela oddziaływało na twórczość artystów
w okresie narodzin nowego, klasycznego stylu. W ramach ćwiczeń warsztatowych Smu-
glewicz sporządzał kopie także z dzieł innych wielkich mistrzów, m.in. Giulia Romano,
Tycjana, Domenichina czy akwafort Salvatora Rosy40.
W listopadzie 1766 r., w pierwszej klasie, czyli na zakończenie trzeciego roku studiów,
Franciszek Smuglewicz wziął udział w Konkursie Klementyńskim. Po wykonaniu rysun-
38 Por. teksty Jonathana Richardsona (1715) i Daniela Webba (1761), [w:] Bernard DENVIR, The Eighteenth Century:
Art, Design and Society, 1689-1789, London 1983, s. 90, 136-137, oraz odwołania do Rafaela w pismach Wickelman-
na: Winckelmanns Werke in einem Band, red. Helmut HOLTZHAUER, Berlin-Weimar 1982, passim.
39 Justyna Guze przypuszcza, iż mamy do czynienia ze wstępnym projektem alegorycznej ryciny (GUZE, DZIĘCIO-
ŁOWSKI, op. cit., s. 308). Nawarstwienie planów, zwielokrotnienie alegorycznych grup postaci oraz szczegółowość
opracowania detalu mogą też jednak skłaniać do przypuszczenia, że jest to niedokończony projekt obrazu. Przede
wszystkim mamy tu do czynienia z próbą zwrócenia królewskiej uwagi i udokumentowanie postępów w nauce.
40 Vladas DREMA, Pranciśkus Smuglevićius, Vilnius 1973, s. 31-32; rysunki według graficznego cyklu Soldati Salva-
tora Rosy znajdują się w Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Sygn. MUJ 616-622 r., 623, 624, 626.
Mikołaj Baliszewski
6. Pompeo Batoni, Ofiara Ifigenii, 1740-1742, olej, płótno.
Edynburg, National Gallery of Scotland
prostoty" zachwycali się nią tak ówcześni teoretycy sztuki, jak i sami artyści38. Ze wzglę-
du na swe klasyczne piękno, jak też bliską ideom oświecenia treść fresk ze Stanza della
Segnatura był uznawany pod koniec XVIII w. za wzór artystycznej doskonałości. Choć
koncepcja tego typu alegorii wyrastała jeszcze z tradycji barokowej, Smuglewicz pod
względem ideowym i formalnym nawiązał wyraźnie do arcydzieła XVI-wiecznego malar-
stwa. Wolna adaptacja dzieła Urbinaty, hołd oddany nowemu królowi39, daje świetne wy-
obrażenie, w jaki sposób studiowanie dzieł Rafaela oddziaływało na twórczość artystów
w okresie narodzin nowego, klasycznego stylu. W ramach ćwiczeń warsztatowych Smu-
glewicz sporządzał kopie także z dzieł innych wielkich mistrzów, m.in. Giulia Romano,
Tycjana, Domenichina czy akwafort Salvatora Rosy40.
W listopadzie 1766 r., w pierwszej klasie, czyli na zakończenie trzeciego roku studiów,
Franciszek Smuglewicz wziął udział w Konkursie Klementyńskim. Po wykonaniu rysun-
38 Por. teksty Jonathana Richardsona (1715) i Daniela Webba (1761), [w:] Bernard DENVIR, The Eighteenth Century:
Art, Design and Society, 1689-1789, London 1983, s. 90, 136-137, oraz odwołania do Rafaela w pismach Wickelman-
na: Winckelmanns Werke in einem Band, red. Helmut HOLTZHAUER, Berlin-Weimar 1982, passim.
39 Justyna Guze przypuszcza, iż mamy do czynienia ze wstępnym projektem alegorycznej ryciny (GUZE, DZIĘCIO-
ŁOWSKI, op. cit., s. 308). Nawarstwienie planów, zwielokrotnienie alegorycznych grup postaci oraz szczegółowość
opracowania detalu mogą też jednak skłaniać do przypuszczenia, że jest to niedokończony projekt obrazu. Przede
wszystkim mamy tu do czynienia z próbą zwrócenia królewskiej uwagi i udokumentowanie postępów w nauce.
40 Vladas DREMA, Pranciśkus Smuglevićius, Vilnius 1973, s. 31-32; rysunki według graficznego cyklu Soldati Salva-
tora Rosy znajdują się w Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Sygn. MUJ 616-622 r., 623, 624, 626.