159

JULIUSZ RACZKOWSKI
Toruń, Uniwersytet Mikołaja Kopernika

Malborski Zamek Wysoki.
Uwagi na temat książki Kazimierza Pospiesznego,
Domus Malbork. Zamek krzyżacki w typie regularnym
(Monografie Uniwersytetu Mikołaja Kopernika), Toruń, Wydawnictwo
Naukowe UMK, 2014, ss. 336, 283 il. cz-b., 30 il. barwnych

Zamek malborski od połowy wieku XIX cie-
szy się nieustającym, interdyscyplinarnym
zainteresowaniem badawczym zarówno
jako średniowieczny kompleks architektoniczny
o niezbywalnej wartości historyczno-artystycznej,
jak i jako pomnikowe dzieło myśli konserwatorsko-
restauratorskiej XIX i pocz. XX w. (il. l)1. Tragicz-
ne losy warowni w czasie drugiej wojny światowej
i podejmowane współcześnie kampanie restaurator-
skie zainteresowanie to stale podsycały. Prace przy
powojennej odbudowie warowni ciągnęły się po
drugą dekadę XXI w.: punktem kulminacyjnym
współczesnej konserwacji i restauracji zamku była
z całą pewnością rekonstrukcja kościoła NMP na
Zamku Wysokim wraz z tzw. kolosem malborskim
i kaplicą pw. św. Anny, zakończona w kwietniu 2016 r.
Współczesnej kampanii towarzyszyły nowoczesne
prace badawcze - instrumentalne, nieniszczące, ar-
cheologiczno-architektoniczne i źródłowe, owocu-
jące kolejnymi opracowaniami monograficznymi.
Dyskusje toczone przy okazji ostatniej fazy odbudo-
wy na forach konferencyjnych2 i poza nimi, podejmo-
wane w ostatnich latach decyzje, wreszcie - sam pro-
ces rekonstrukcyjny i jego ostateczny efekt (il. 2 a-b),
dostarczały stałego „paliwa" badaniom naukowym

MONOGRAFII
UNIWERSYTETU MIKOIA|A KOPERNIKA

KAZIMIERZ POSPIESZNY

Domus Malbork

ZAMEK KRZYŻACKI
W TYPIE REGULARNYM


1 O roli i znaczeniu tych prac na tle rozwoju europejskiej
myśli konserwatorskiej zob. Marian ARSZYNSKI, Idea
-pamięć - troska. Rola zabytków w przestrzeni społecz-
nej i formy działań na rzecz ich zachowania od starożyt-
ności po połowy XX wieku, Malbork 2007, s. 152-161.

2 Zwłaszcza w ramach cyklu kolejnych Spotkań Malbor-
skich (materiały trzech pierwszych ukazały się drukiem:
Spotkania Malborskie im. Macieja Kilarskiego, cz. 1-3,
red. Artur DOBRY, Malbork 2010). Ważnym forum dys-

kusyjnym były też późniejsze malborskie konferencje:
Zespół Kościoła NMP w Malborku - przeszłość i przy-
szłość (20 IX 2014); Monumentalna figura Madonny na
zamku malborskim (13 III 2015); Dzieje prac konserwa-
torskich w Zespole Kościoła NMP w Malborku (30 IX
2015); Rewitalizacja dziedzictwa sakralnego diecezji po-
mezańskiej na przykładzie zespołu kościoła NMP w Mal-
borku (23 XI 2015); Sympozjum Maciej Kilarski: pasja -
praca - twórczość (30 XI 2016).