160

Juliusz Raczkowski


1. Malbork, zespół zamkowy w trakcie prac konserwatorskich w 2015 r.,
widok od strony Nogatu. Fot. J. Raczkowski

i refleksji konserwatorskiej. Pokłosie tej fazy zainte-
resowania zamkiem stanowi ważny zespół publika-
cji naukowych, wydanych w ostatnich latach przez
Muzeum Zamkowe w Malborku3.
Na tle znacznego zaawansowania różnego typu
badań, pomnożenia wyników - w tym także hipotez
i postulatów badawczych - uwagę zwraca wydana
niedawno w toruńskim Wydawnictwie Naukowym
UMK książka autorstwa Kazimierza Pospiesznego,
Domus Malbork. Zamek krzyżacki w typie regular-

3 Kolejno ukazały się tomy: Malborski Kapitularz. Dzieje
- wyposażenie - konserwacja, red. Janusz TRUPINDA,

Malbork 2004; Zamek Wysoki w Malborku. Interdyscypli-

narne badania skrzydła północnego, red. Maria POKSIŃ-
SKA, Malbork - Toruń 2006; Wielki Refektarz na Zamku

Średnim w Malborsku. Dzieje - wystrój - konserwacja,
red. Janusz TRUPINDA, Malbork 2010; Monumentalna
figura Madonny na kościele NMP w Malborku. Konteksty
historyczne, artystyczne i konserwatorskie, red. Janusz
HOCHLEITNER, Malbork 2015; Kaplica św. Anny na
Zamku Wysokim w Malborku. Dzieje - wystrój - konser-
wacja, red. Janusz HOCHLEITNER, Mariusz MIERZ-
WIŃSKI, Malbork 2016; Kościół Najświętszej Marii
Panny na Zamku Wysokim w Malborku. Dzieje - wystrój
- konserwacja, red. Janusz HOCHLEITNER, Mariusz
MIERZWIŃSKI, Malbork 2016; Wieża klesza i domek

nym4 pomyślana jako pierwsza nowoczesna mono-
grafia zabytku. W odniesieniu do całego zamku by-
łoby to zadanie pionierskie. Autor koncentruje się
jednak wyłącznie na Zamku Wysokim (il. 3) - jak
dotąd, najlepiej przebadanej partii warowni, tak od
strony historycznej, substancji materialnej, jak i hi-
storyczno-artystycznej. Drogi nowoczesnych analiz
z zakresu historii sztuki (w tym ikonologii) wyzna-
czyli jeszcze w latach 80. i 90. XX w. Szczęsny Ski-
biński5, Bogna Jakubowska6, Tadeusz Jurkowla-
dzwonnika na Zamku Wysokim w Malborku. Dzieje i kon-
serwacja, Janusz HOCHLEITNER, Mariusz MIERZ-
WIŃSKI, Malbork 2016.
4 Kazimierz POSPIESZNY, Domus Malbork. Zamek krzy-
żacki w typie regularnym (seria: Monografie Uniwersyte-
tu Mikołaja Kopernika w Toruniu), Toruń 2014.
5 Szczęsny SKIBIŃSKI, Kaplica na Zamku Wysokim
w Malborku, Poznań 1982 (Uniwersytet Adama Mickie-
wicza w Poznaniu, seria Historia Sztuki nr 14).
6 Bogna JAKUBOWSKA, Złota Brama w Malborku.
Apokaliptyczne bestiarium w rzeźbie średniowiecznej,
Malbork 1989; ead., „Malborska «Summa theologica»",
[w:] Teresa GUĆ-JEDNASZEWSKA, Bogna JAKU-
BOWSKA, Zygmunt KRUSZELNICKI, Studia z historii
sztuki Gdańska i Pomorza, Wrocław - Warszawa - Kra-
ków 1992 (Teka Gdańska, 2), s. 157-243.