DOI issue:
Nr. 3
DOI article:Artykuły
DOI article:Getka-Kenig, Mikołaj: Wjazd do Warszawy Aleksandra I 12 Listopada 1815 r. Charlesa Santoire'a de Varennea (1817): Początki warszawskiego akademizmu i propaganda rządowa Królestwa Polskiego (1815-1830)
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.71009#0523
Wjazd do Warszawy Najjaśniejszego Aleksandra I-go Cesarza
511
l<fr e&4rrt*i<wmbi#| • I'bno 'vhjGnmB .'Grom ' «Vr<3'£j!Rr&MV Gto<B&ww< >VJa4i#LuiMM "Wegwet »r^Q'j^ńfojc
7. Ludwik Horwart, Wjazd do Warszawy Najjaśniejszego Aleksandra I-go Cesarza Wszech
Rosji Króla Polskiego dnia 12. Listopada 1815 r., litografia wg obrazu Charlesa Santoire 'a de
Varenne 'a, 1829. Biblioteka Narodowa w Warszawie, G.4390/111. Fot. CBN Polona
Polaków, który zamiast zemścić się na nich za gremialne uczestnictwo w wojnie Napole-
ona z Rosją w 1812 r., wynagrodził ich patriotyczne oddanie dziełu odbudowy własnego
państwa, mogąc zarazem chodzić w glorii propagatora nowoczesnych, niedespotycznych
rządów. Wszakże nadana przez niego konstytucja Królestwa Polskiego uchodziła za jedną
z najbardziej liberalnych w ponapoleońskiej Europie. Nie oznacza to, że w 1815 r. nad
Wisłą panował całkowicie bezkrytyczny entuzjazm. Polacy mieli wielkie oczekiwania,
żyjąc mitem staropolskiej potęgi i międzynarodowego znaczenia, a ponad wszystko dążąc
do zjednoczenia całości przedrozbiorowych terytoriów. Jednak pozytywne nastroje
w ostatecznym rozrachunku przeważały (przynajmniej do czasu), chociażby ze względu na
brak lepszej alternatywy6. To na nich bazowała propagandowa rządu, który od początku
starał się ugruntowywać swój własny autorytet, odwołując się przy tym również do arty-
stycznych środków wyrazu.
Tym, co czyni omawiane dzieło wartym szczególnej uwagi z historyczno-artystycz-
nego punktu widzenia, jest nie tylko jego duża i tym samym rzadka wówczas skala
(„wielki obraz" - jak pisał znający go z autopsji Edward Rastawiecki, nie podając jednak
6 Na temat ambiwalentnego, choć w gruncie rzeczy bardziej pozytywnego niż negatywnego podejścia ówczesnych
Polaków do decyzji Kongresu Wiedeńskiego w sprawie Królestwa Polskiego zob. Stefan KIENIEWICZ, „Polacy wo-
bec traktatu wiedeńskiego", [w:] Europa i świata w epoce restauracji, romantyzmu i rewolucji, 1815-1849, red. Włady-
sław ZAJEWSKI, t. 2, Warszawa 1991, s. 69-75; zob. też: Anna BARAŃSKA, „Polityka polska Aleksandra I", [w:]
Wolnomularstwo Narodowe, Walerian Łukasiński, red. Wiktoria ŚLIWOWSKA, Warszawa 2014, s. 57.
511
l<fr e&4rrt*i<wmbi#| • I'bno 'vhjGnmB .'Grom ' «Vr<3'£j!Rr&MV Gto<B&ww< >VJa4i#LuiMM "Wegwet »r^Q'j^ńfojc
7. Ludwik Horwart, Wjazd do Warszawy Najjaśniejszego Aleksandra I-go Cesarza Wszech
Rosji Króla Polskiego dnia 12. Listopada 1815 r., litografia wg obrazu Charlesa Santoire 'a de
Varenne 'a, 1829. Biblioteka Narodowa w Warszawie, G.4390/111. Fot. CBN Polona
Polaków, który zamiast zemścić się na nich za gremialne uczestnictwo w wojnie Napole-
ona z Rosją w 1812 r., wynagrodził ich patriotyczne oddanie dziełu odbudowy własnego
państwa, mogąc zarazem chodzić w glorii propagatora nowoczesnych, niedespotycznych
rządów. Wszakże nadana przez niego konstytucja Królestwa Polskiego uchodziła za jedną
z najbardziej liberalnych w ponapoleońskiej Europie. Nie oznacza to, że w 1815 r. nad
Wisłą panował całkowicie bezkrytyczny entuzjazm. Polacy mieli wielkie oczekiwania,
żyjąc mitem staropolskiej potęgi i międzynarodowego znaczenia, a ponad wszystko dążąc
do zjednoczenia całości przedrozbiorowych terytoriów. Jednak pozytywne nastroje
w ostatecznym rozrachunku przeważały (przynajmniej do czasu), chociażby ze względu na
brak lepszej alternatywy6. To na nich bazowała propagandowa rządu, który od początku
starał się ugruntowywać swój własny autorytet, odwołując się przy tym również do arty-
stycznych środków wyrazu.
Tym, co czyni omawiane dzieło wartym szczególnej uwagi z historyczno-artystycz-
nego punktu widzenia, jest nie tylko jego duża i tym samym rzadka wówczas skala
(„wielki obraz" - jak pisał znający go z autopsji Edward Rastawiecki, nie podając jednak
6 Na temat ambiwalentnego, choć w gruncie rzeczy bardziej pozytywnego niż negatywnego podejścia ówczesnych
Polaków do decyzji Kongresu Wiedeńskiego w sprawie Królestwa Polskiego zob. Stefan KIENIEWICZ, „Polacy wo-
bec traktatu wiedeńskiego", [w:] Europa i świata w epoce restauracji, romantyzmu i rewolucji, 1815-1849, red. Włady-
sław ZAJEWSKI, t. 2, Warszawa 1991, s. 69-75; zob. też: Anna BARAŃSKA, „Polityka polska Aleksandra I", [w:]
Wolnomularstwo Narodowe, Walerian Łukasiński, red. Wiktoria ŚLIWOWSKA, Warszawa 2014, s. 57.