72

Bogusz Wasik


7. Próba rekonstrukcji układu przestrzennego miasta i zamku w połowie XIV w.:
1 - dom konwentu (zamek wysoki), 2 - gdanisko, 3 - przedzamcze zachodnie, 4 - przedzamcze
środkowe, 5 - przedzamcze południowe, 6 - kościół św. Mikołaja, 7 - rynek, 8 - cylindryczna
wieża w murach miejskich, 9 - Brama Toruńska, 10 - Brama Brodnicka, 11 -fosy.
Oprac. autor
burzliwych początków miasta dostrzegalne są w układzie urbanistycznym (il. 1). Zbliżony
do owalu obszar z rynkiem stanowi najpewniej pierwotny zasięg lokacji. Trudno jednak
ocenić, zwłaszcza biorąc pod uwagę fakt, iż zamek murowany nie stoi w miejscu warowni
drewniano-ziemnej, czy ten pierwotny układ pochodzi już z 1275 r., czy powstał dopiero
podczas odbudowy miasta po 1286 r.10 W kolejnym etapie, który najpewniej należy dato-
wać na początek XIV w. poszerzono obszar miasta na południe, wpisując je w regularny

10 W kontekście nowego datowania budowy zamku (por. dalej) wątpić także należy, czy informacja o schronieniu się
mieszczan w zamku w 1286 r. tyczy się murowanej warowni. Wydaje się, że mieszczanie ocalili się wówczas w funkcjo-
nującej jeszcze i położonej w innym miejscu warowni drewniano-ziemnej. Tak więc także pierwsza, wówczas zniszczo-
na osada miejska mogła być zlokalizowana w innym miejscu niż obecnie. Zagadnienie to wymaga dalszych badań.