DOI issue:
Nr. 2
DOI article:Artykuły
DOI article:Baliszewski, Mikołaj; Muszyńska, Monika [Contr.]: "Voyage pittoresque" Jana Potockiego i nieznane egipskie pendants z podróży do Turcji i Egiptu w 1784 roku
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.71010#0332
326
Mikołaj Baliszewski, Monika Muszyńska
9. William Ellis według rysunku Johna Webbera, A view of Snug Corner Cove, in Prince
William's Sound, akwaforta z miedziorytem, rycina z jednego z pierwszych wydań (1784 lub
1785) A Voyage to the Pacific Ocean Jamesa Cooka.
Warszawa, Biblioteka Narodowa, sygn. BN G.35678/WAF.872
Zakończenie
Ile plansz zawierała teka zaginionych rysunków przeznaczonych do rytowania? Czy
zachowała się ona w jakichś zbiorach niemieckich? Czy Potocki sportretował powolne
życie stambulskiej ulicy? Czy w pozostałych widokach z podróży równie zręcznie, jak
w prezentowanych tutaj, operował sztafażem i opracowaniem detalu dla uzyskania efektu
„wzniosłości"? Na te pytania być może poznamy jeszcze kiedyś odpowiedzi. Niniejsze
uwagi na temat pozostałego na zawsze na etapie planowania albumu Voyage (pittoresque)
en Turquie et en Egypte, z którego Jan Potocki zrealizował jedynie „egipskie" pendants,
wypada zamknąć cytatem ze wspomnienia jego drugiej żony, Konstancji, na temat przy-
wiązania męża do rycin z widokami z podróży: „Jeśli zaś chodzi o hrabiego Jana, zdaje mi
się, że ryciny z pierwszej podróży kapitana Cooka dookoła świata, które zdobiły jego
pokój, ukształtowały jego upodobania na całe życie"96 (il. 9). W istocie, do końca życia
autora Rękopisu znalezionego w Saragossie, podróż i obserwacja „innego" będą pełniły
rolę koła zamachowego jego literackiego geniuszu. Dla jego artystycznej inicjacji i póź-
niejszej kariery eksplorowanie znaczenia dialogu tekstu z obrazem, w świetle powyższych
rozważań, mogło mieć znaczenie fundamentalne.
96 Cyt. za: Maria Ewelina ŻÓŁTOWSKA, „Jan Potocki w oczach żony: nie dokończony szkic biograficzny", Wiek
Oświecenia, 3:1978, s. 69: Quant an comte Jean, il parait que les gravures du premier voyage autour du monde du
capitaine Cook, qui ornaient sa chambre, influerent sur les gouts de sa vie entiere.
Mikołaj Baliszewski, Monika Muszyńska
9. William Ellis według rysunku Johna Webbera, A view of Snug Corner Cove, in Prince
William's Sound, akwaforta z miedziorytem, rycina z jednego z pierwszych wydań (1784 lub
1785) A Voyage to the Pacific Ocean Jamesa Cooka.
Warszawa, Biblioteka Narodowa, sygn. BN G.35678/WAF.872
Zakończenie
Ile plansz zawierała teka zaginionych rysunków przeznaczonych do rytowania? Czy
zachowała się ona w jakichś zbiorach niemieckich? Czy Potocki sportretował powolne
życie stambulskiej ulicy? Czy w pozostałych widokach z podróży równie zręcznie, jak
w prezentowanych tutaj, operował sztafażem i opracowaniem detalu dla uzyskania efektu
„wzniosłości"? Na te pytania być może poznamy jeszcze kiedyś odpowiedzi. Niniejsze
uwagi na temat pozostałego na zawsze na etapie planowania albumu Voyage (pittoresque)
en Turquie et en Egypte, z którego Jan Potocki zrealizował jedynie „egipskie" pendants,
wypada zamknąć cytatem ze wspomnienia jego drugiej żony, Konstancji, na temat przy-
wiązania męża do rycin z widokami z podróży: „Jeśli zaś chodzi o hrabiego Jana, zdaje mi
się, że ryciny z pierwszej podróży kapitana Cooka dookoła świata, które zdobiły jego
pokój, ukształtowały jego upodobania na całe życie"96 (il. 9). W istocie, do końca życia
autora Rękopisu znalezionego w Saragossie, podróż i obserwacja „innego" będą pełniły
rolę koła zamachowego jego literackiego geniuszu. Dla jego artystycznej inicjacji i póź-
niejszej kariery eksplorowanie znaczenia dialogu tekstu z obrazem, w świetle powyższych
rozważań, mogło mieć znaczenie fundamentalne.
96 Cyt. za: Maria Ewelina ŻÓŁTOWSKA, „Jan Potocki w oczach żony: nie dokończony szkic biograficzny", Wiek
Oświecenia, 3:1978, s. 69: Quant an comte Jean, il parait que les gravures du premier voyage autour du monde du
capitaine Cook, qui ornaient sa chambre, influerent sur les gouts de sa vie entiere.